ภูตาโรจนกญฺเจว , โจริวุฏฺฐาปนมฺปิ จ;

อนนุญฺญาตมตฺตญฺหิ, อสมฺภินฺนมิทํ ตยํฯ

สมุฏฺฐานสีสกถา นิฏฺฐิตาฯ

เอกุตฺตรนยกถา

[405]

กติ อาปตฺติโย โหนฺติ, สมุฏฺฐาเนน อาทินา?

ปญฺจ อาปตฺติโย โหนฺติ, กุฏิํ สํยาจิกาย ตุฯ

[406]

กโรโต ปน ติสฺโสว, ปโยเค ทุกฺกฏาทโย;

วิกาเล ปน ปาจิตฺติ, ตถา อญฺญาติหตฺถโตฯ

[407]

คเหตฺวา ภุญฺชโต วุตฺตํ, ปาฏิเทสนิยมฺปิ จ;

ปญฺจิมาปตฺติโย โหนฺติ, สมุฏฺฐาเนน อาทินาฯ

[408]

กติ =04 อาปตฺติโย โหนฺติ, ทุติเยน ตุวํ ภณ?

อาปตฺติโย จตสฺโสว, โหนฺตีติ ปริทีปเยฯ

[409]

‘‘กุฏิํ มม กโรถา’’ติ, สมาทิสติ ภิกฺขุ เจ;

กโรนฺติ เจ กุฏิํ ตสฺส, วิปนฺนํ สพฺพถา ปนฯ

[410]

ติสฺโส ปุริมนิทฺทิฏฺฐา, ปโยเค ทุกฺกฏาทโย;

ปทโสธมฺมมูเลน, จตสฺโสว ภวนฺติมาฯ

[411]

ตติเยน กติ ชายนฺติ, สมุฏฺฐาเนน เม ภณ?

ตติเยน ตุวํ พฺรูมิ, ปญฺจธาปตฺติโย สิยุํฯ

[412]

ภิกฺขุ สํวิทหิตฺวาน;

กโรติ จ กุฏิํ สเจ;

ติสฺโส อาปตฺติโย โหนฺติ;

ปโยเค ทุกฺกฏาทโยฯ

[413]

ปณีตโภชนํ วตฺวา, โหติ ปาจิตฺติ ภุญฺชโต;

ภิกฺขุนิํ น นิวาเรตฺวา, ปาฏิเทสนิยํ สิยาฯ

[414]

สิยุํ กติ จตุตฺเถน, สมุฏฺฐาเนน เม ภณ?

ฉเฬวาปตฺติโย โหนฺติ, เมถุนํ ยทิ เสวติฯ

[415]

โหติ ปาราชิกํ ตสฺส, กุฏิํ สํยาจิกาย ตุ;

กโรโต ปน ติสฺโสว, ปโยเค ทุกฺกฏาทโยฯ

[416]

วิกาเล ปน ปาจิตฺติ, ตถา อญฺญาติหตฺถโต;

คเหตฺวา ภุญฺชโต วุตฺตํ, ปาฏิเทสนิยมฺปิ จฯ

[417]

กติ อาปตฺติโย โหนฺติ, ปญฺจเมน? ฉ โหนฺติ หิ;

มนุสฺสุตฺตริธมฺมํ ตุ, วทํ ปาราชิกํ ผุเสฯ

[418]

‘‘กุฏิํ มม กโรถา’’ติ;

สมาทิสติ ภิกฺขุ เจ;

กโรนฺติ เจ กุฏิํ ติสฺโส;

โหนฺติ ตา ทุกฺกฏาทโยฯ

[419]

วาเจติ ปทโส ธมฺมํ, โหติ ปาจิตฺติ ภิกฺขุโน;

ทวกมฺยตา วทนฺตสฺส, ตสฺส ทุพฺภาสิตํ สิยาฯ

[420]

สมุฏฺฐาเนน =05 ฉฏฺเฐน, กติ อาปตฺติโย สิยุํ?

ฉ จ สํวิทหิตฺวาน, ภณฺฑํ หรติ เจ จุโตฯ

[421]

‘‘กุฏิํ มม กโรถา’’ติ;

สมาทิสติ ภิกฺขุ เจ;

กโรนฺติ เจ กุฏิํ ติสฺโส;

โหนฺติ ตา ทุกฺกฏาทโยฯ

[422]

ปณีตโภชนํ วตฺวา, โหติ ปาจิตฺติ ภุญฺชโต;

ภิกฺขุนิํ น นิวาเรตฺวา, ปาฏิเทสนิยํ สิยาฯ

[423]

อิธ โย วิมตูปรมํ ปรมํ;

อิมมุตฺตรมุตฺตรติ;

วินยํ สุนยํ สุนเยน ยุโต;

ส จ ทุตฺตรมุตฺตรมุตฺตรติฯ

อาปตฺติสมุฏฺฐานกถาฯ

[424]

อิโต ปรํ ปวกฺขามิ, ปรเมกุตฺตรํ นยํ;

อวิกฺขิตฺเตน จิตฺเตน, ตํ สุณาถ สมาหิตาฯ

[425]

เก อาปตฺติกรา ธมฺมา, อนาปตฺติกราปิ เก?

กา ปนาปตฺติโย นาม, ลหุกา ครุกาปิ กา?

[426]

สาวเสสา จ กาปตฺติ, กา นามานวเสสกา?

ทุฏฺฐุลฺลา นาม กาปตฺติ, อทุฏฺฐุลฺลาปิ นาม กา?

[427]

นิยตา นาม กาปตฺติ, กา ปนานิยตาปิ จ?

เทสนาคามินี กา จ, กา จาเทสนคามินี?

[428]

สมุฏฺฐานานิ อาปตฺติ-กรา ธมฺมาติ ทีปิตา;

อนาปตฺติกรา ธมฺมา, สมถา สตฺต ทสฺสิตาฯ

[429]

ปาราชิกาทโย สตฺต-วิธา อาปตฺติโย สิยุํ;

ลหุกา ตตฺถ ปญฺเจว, โหนฺติ ถุลฺลจฺจยาทโยฯ

[430]

ปาราชิกํ ฐเปตฺวาน, สาวเสสาวเสสกา;

เอกา ปาราชิกาปตฺติ, มตา อนวเสสกาฯ

[431]

‘‘ทุฏฺฐุลฺลา’’ติ =06 จ นิทฺทิฏฺฐา, ทุวิธาปตฺติอาทิโต;

เสสา ปญฺจวิธาปตฺติ, ‘‘อทุฏฺฐุลฺลา’’ติ ทีปิตาฯ

[432]

ปญฺจานนฺตริยสํยุตฺตา, นิยตานิยเตตรา;

เทสนาคามินี ปญฺจ, ทฺเว ปนาเทสคามิกาฯ

เอกกกถาฯ

[433]

อภพฺพาปตฺติโก โก จ, ภพฺพาปตฺติกปุคฺคโล?

อุปสมฺปทกมฺมํ ตุ, สตฺถุนา กสฺส วาริตํ?

[434]

อาปตฺติมาปชฺชิตุํ ทฺเวว โลเก;

พุทฺธา จ ปจฺเจกพุทฺธา อภพฺพา;

อาปตฺติมาปชฺชิตุํ ทฺเวว โลเก;

ภิกฺขู จ ภพฺพา อถ ภิกฺขุนี จฯ

[435]

อทฺธวิหีโน องฺควิหีโน;

วตฺถุวิปนฺโน ทุกฺกฏการี;

โน ปริปุณฺโณ ยาจติ โย โน;

ตสฺสุปสมฺปทา ปฏิสิทฺธาฯ

[436]

อตฺถาปตฺติ หเว ลทฺธ-สมาปตฺติสฺส ภิกฺขุโน;

อตฺถาปตฺติ หิ โน ลทฺธ-สมาปตฺติสฺส ทีปิตาฯ

[437]

ภูตสฺสาโรจนํ ลทฺธ-สมาปตฺติสฺส นิทฺทิเส;

อภูตาโรจนาปตฺติ, อสมาปตฺติลาภิโนฯ

[438]

อตฺถิ สทฺธมฺมสํยุตฺตา, อสทฺธมฺมยุตาปิ จ;

สปริกฺขารสํยุตฺตา, ปรสนฺตกสํยุตาฯ

[439]

ปทโสธมฺมมูลาที, สทฺธมฺมปฏิสํยุตา;

ทุฏฺฐุลฺลวาจสํยุตฺตา, อสทฺธมฺมยุตา สิยาฯ

[440]

อติเรกทสาหํ ตุ, ฐปเน จีวราทิโน;

อนิสฺสชฺชิตฺวา โภเค จ, สปริกฺขารสํยุตาฯ

[441]

สงฺฆสฺส มญฺจปีฐาทิํ, อชฺโฌกาสตฺถเรปิ จ;

อนาปุจฺฉาว คมเน, ปรสนฺตกสํยุตาฯ

[442]

กถญฺหิ =07 ภณโต สจฺจํ, ครุกํ โหติ ภิกฺขุโน?

กถํ มุสา ภณนฺตสฺส, ลหุกาปตฺติ ชายเต?

[443]

‘‘สิขรณี’’ติ สจฺจํ ตุ, ภณโต ครุกํ สิยา;

สมฺปชานมุสาวาเท, ปาจิตฺติ ลหุกา ภเวฯ

[444]

กถํ มุสา ภณนฺตสฺส, ครุกํ โหติ ภิกฺขุโน?

กถญฺจ ภณโต สจฺจํ, อาปตฺติ ลหุกา สิยา?

[445]

อภูตาโรจเน ตสฺส, ครุกาปตฺติ ทีปิตา;

ภูตสฺสาโรจเน สจฺจํ, วทโต ลหุกา สิยาฯ

[446]

กถํ ภูมิคโต โทสํ, น เวหาสคโต ผุเส?

กถํ เวหาสโค โทสํ, น จ ภูมิคโต ผุเส?

[447]

สงฺฆกมฺมํ วิโกเปตุํ, หตฺถปาสํ ชหํ ผุเส;

เกสมตฺตมฺปิ อากาเส, ติฏฺฐโต นตฺถิ วชฺชตาฯ

[448]

อาหจฺจปาทกํ มญฺจํ, เวหาสกุฏิยูปริ;

ปีฐํ วาภินิสีทนฺโต, อาปชฺชติ น ภูมิโตฯ

[449]

ปวิสนฺโต กถํ ภิกฺขุ, อาปชฺชติ, น นิกฺขมํ?

ปวิสนฺโต กถํ ภิกฺขุ, ปวิสนฺโต น เจว ตํ?

[450]

สฉตฺตุปาหโน วตฺต-มปูเรตฺวาน เกวลํ;

ปวิสนฺโต ปนาปตฺติํ, อาปชฺชติ, น นิกฺขมํฯ

[451]

คมิโก คมิกวตฺตานิ, อปูเรตฺวาน นิกฺขมํ;

นิกฺขมนฺโตว อาปตฺติํ, ผุเสยฺย, ปวิสํ น จฯ

[452]

อาทิยนฺโต ปนาปตฺติํ, อาปชฺชติ กถํ วท?

ตเถวานาทิยนฺโตปิ, อาปชฺชติ กถํ วท?

[453]

ภิกฺขุนี อติคมฺภีรํ, ยา กาจุทกสุทฺธิกํ;

อาทิยนฺตี ปนาปตฺติํ, อาปชฺชติ, น สํสโยฯ

[454]

อนาทิยิตฺวา ทุพฺพณฺณ-กรณํ ปน จีวรํ;

เยวํ อนาทิยนฺโตว, อาปชฺชติ หิ นาม โสฯ

[455]

สมาทิยนฺโต อาปตฺติํ, อาปชฺชติ กถํ ปน?

ตถาสมาทิยนฺโตปิ, อาปชฺชติ กถํ ปน?

[456]

โย =08 หิ มูคพฺพตาทีนิ, วตานิธ สมาทิยํ;

สมาทิยนฺโต อาปตฺติํ, อาปชฺชติ หิ นาม โสฯ

[457]

โย หิ กมฺมกโต ภิกฺขุ, วุตฺตํ วตฺตํ ปนตฺตโน;

ตญฺจาสมาทิยนฺโตว, อาปชฺชติ หิ นาม โสฯ

[458]

กโรนฺโตว ปนาปตฺติํ, กถมาปชฺชเต นโร?

น กโรนฺโต กถํ นาม, สมโณ โทสวา สิยา?

[459]

ภณฺฑาคาริกกมฺมญฺจ, เวชฺชกมฺมญฺจ จีวรํ;

อญฺญาติกาย สิพฺพนฺโต, กรํ อาปชฺชเต นโรฯ

[460]

อุปชฺฌายสฺส วตฺตานิ, วตฺตานิ อิตรสฺส วา;

อกโรนฺโต ปนาปตฺติํ, อาปชฺชติ หิ นาม โสฯ

[461]

เทนฺโต อาปชฺชตาปตฺติํ, น เทนฺโตปิ กถํ ภณ?

อญฺญาติกาย ยํ กิญฺจิ, ภิกฺขุ ภิกฺขุนิยา ปนฯ

[462]

จีวรํ ททมาโน หิ, เทนฺโต อาปชฺชเต ปน;

ตถนฺเตวาสิกาทีนํ, อเทนฺโต จีวราทิกํฯ

[463]

อตฺตสนฺนิสฺสิตา อตฺถิ, ตเถว ปรนิสฺสิตา;

มุทุลมฺพาทิโน อตฺตา, เสสา หิ ปรนิสฺสิตาฯ

[464]

กถญฺจ ปฏิคณฺหนฺโต, อาปชฺชติ หิ วชฺชตํ?

กถมปฺปฏิคณฺหนฺโต, อาปชฺชติ หิ วชฺชตํ?

[465]

จีวรํ ปฏิคณฺหนฺโต, ภิกฺขุ อญฺญาติหตฺถโต;

โอวาทญฺจ น คณฺหนฺโต, อาปชฺชติ หิ วชฺชตํฯ

[466]

กถญฺจ ปริโภเคน, อาปชฺชติ ตโปธโน?

กถํ น ปริโภเคน, อาปชฺชติ ตโปธโน?

[467]

โย หิ นิสฺสคฺคิยํ วตฺถุํ, อจฺจชิตฺวา นิเสวติ;

อยํ ตุ ปริโภเคน, อาปชฺชติ, น สํสโยฯ

[468]

อติกฺกเมนฺตี สงฺฆาฏิ-จารํ ปญฺจาหิกํ ปน;

อยํ ตุ ปริโภเคน, อาปชฺชติ หิ ภิกฺขุนีฯ

[469]

ทิวาปชฺชติ โน รตฺติํ, รตฺติเมว จ โน ทิวา;

ทฺวารํ อสํวริตฺวาน, เสนฺโต อาปชฺชเต ทิวาฯ

[470]

สคารเสยฺยกํ =09 รตฺติํ, อาปชฺชติ หิ โน ทิวา;

อรุณุคฺเค ปนาปตฺติ, กถํ น อรุณุคฺคเม?

[471]

เอกฉารตฺตสตฺตาห-ทสาหาทิอติกฺกเม;

ผุสนฺโต วุตฺตมาปตฺติํ, อาปชฺชตฺยรุณุคฺคเมฯ

[472]

ปวาเรตฺวาน ภุญฺชนฺโต, ผุเส น อรุณุคฺคเม;

ฉินฺทนฺตสฺส สิยาปตฺติ, กถมจฺฉินฺทโต สิยา?

[473]

ฉินฺทนฺโต ภูตคามญฺจ, องฺคชาตญฺจ อตฺตโน;

ปาราชิกญฺจ ปาจิตฺติํ, ผุเส ถุลฺลจฺจยมฺปิ จฯ

[474]

น ฉินฺทนฺโต นเข เกเส, อาปชฺชติ หิ นาม โส;

ฉาเทนฺโตปชฺชตาปตฺติํ, นจฺฉาเทนฺโต กถํ ปน?

[475]

ฉาเทนฺโต ปน อาปตฺติํ, ฉาเทนฺโตปชฺชเต นโร;

อาปชฺชติ ปนจฺฉินฺโน, นจฺฉาเทนฺโต ติณาทินาฯ

[476]

อาปชฺชติ หิ ธาเรนฺโต, น ธาเรนฺโต กถํ ปน?

ธาเรนฺโต กุสจีราทิํ, ธาเรนฺโตปชฺชเต ปนฯ

[477]

ทินฺนํ นิสฺสฏฺฐปตฺตํ ตํ, อธาเรนฺโตว โทสวา;

สจิตฺตกทุกํ สญฺญา-วิโมกฺขกทุกํ ภเวฯ

ทุกกถาฯ

[478]

อตฺถาปตฺติ หิ ติฏฺฐนฺเต, นาเถ, โน ปรินิพฺพุเต;

นิพฺพุเต น ตุ ติฏฺฐนฺเต, อตฺถาปตฺตุภยตฺถปิฯ

[479]

รุหิรุปฺปาทนาปตฺติ, ฐิเต, โน ปรินิพฺพุเต;

เถรมาวุสวาเทน, วทโต ปรินิพฺพุเตฯ

[480]

อาปตฺติโย อิมา ทฺเวปิ, ฐเปตฺวา สุคเต ปน;

อวเสสา ธรนฺเตปิ, ภวนฺติ ปรินิพฺพุเตฯ

[481]

กาเลเยว สิยาปตฺติ, วิกาเล น สิยา กถํ?

วิกาเล ตุ สิยาปตฺติ, น กาเล, อุภยตฺถปิ?

[482]

ภุญฺชโตนติริตฺตํ ตุ, กาลสฺมิํ, โน วิกาลเก;

วิกาลโภชนาปตฺติ, วิกาเล, ตุ น กาลเกฯ

[483]

อวเสสํ =10 ปนาปตฺติํ, อาปชฺชติ หิ สพฺพทา;

สพฺพํ กาเล วิกาเล จ, นตฺถิ ตตฺถ จ สํสโยฯ

[484]

รตฺติเมว ปนาปตฺติํ, อาปชฺชติ จ โน ทิวา;

ทิวาปชฺชติ โน รตฺติํ, อาปชฺชตุภยตฺถปิฯ

[485]

สหเสยฺยา สิยา รตฺติํ, ทฺวาราสํวรมูลกา;

ทิวา, เสสา ปนาปตฺติ, สิยา รตฺติํ ทิวาปิ จฯ

[486]

ทสวสฺโส ตุ โน อูน-ทสวสฺโส สิยา กถํ?

โหตูนทสวสฺโส, โน, ทสวสฺสูภยตฺถปิ?

[487]

อุปฏฺฐาเปติ เจ พาโล, ปริสํ ทสวสฺสิโก;

อาปตฺติํ ปน อพฺยตฺโต, อาปชฺชติ, น สํสโยฯ

[488]

ตถูนทสวสฺโส จ, ‘‘ปณฺฑิโตห’’นฺติ คณฺหติ;

ปริสํ, ทสวสฺโส โน, เสสมาปชฺชเต อุโภฯ

[489]

กาเฬ อาปชฺชตาปตฺติํ, น ชุณฺเห ชุณฺหเก กถํ;

อาปชฺชติ, น กาฬสฺมิํ, อาปชฺชตูภยตฺถปิ?

[490]

วสฺสํ อนุปคจฺฉนฺโต, กาเฬ, โน ชุณฺหเก ปน;

อาปชฺชตาปวาเรนฺโต, ชุณฺเห, น ปน กาฬเกฯ

[491]

อวเสสํ ตุ ปญฺญตฺต-มาปตฺติมวิปตฺตินา;

กาเฬ เจว จ ชุณฺเห จ, อาปชฺชติ, น สํสโยฯ

[492]

วสฺสูปคมนํ กาเฬ, โน ชุณฺเห, ตุ ปวารณา;

ชุณฺเห กปฺปติ, โน กาเฬ, เสสํ ปนุภยตฺถปิฯ

[493]

อตฺถาปตฺติ ตุ เหมนฺเต, น โหตีตรุตุทฺวเย;

คิมฺเหเยว น เสเสสุ, วสฺเส โน อิตรทฺวเยฯ

[494]

ทิเน ปาฬิปทกฺขาเต, กตฺติเก ปุณฺณมาสิยา;

ฐปิตํ ตุ วิกปฺเปตฺวา, วสฺสสาฏิกจีวรํฯ

[495]

อาปชฺชติ จ เหมนฺเต, นิวาเสติ จ ตํ สเจ;

ปุณฺณมาทิวสสฺมิญฺหิ, กตฺติกสฺส ตุ ปจฺฉิเมฯ

[496]

ตํ อปจฺจุทฺธริตฺวาว, เหมนฺเตเยว, เนตเร;

อาปชฺชตีติ นิทฺทิฏฺฐํ, กุรุนฺทฏฺฐกถาย ตุฯ

[497]

‘‘อติเรกมาโส =11 เสโส’’ติ;

ปริเยสนฺโต จ คิมฺหิเก;

คิมฺเห อาปชฺชตาปตฺติํ;

น ตฺเววิตรุตุทฺวเยฯ

[498]

วิชฺชมาเน สเจ นคฺโค, วสฺสสาฏิกจีวเร;

โอวสฺสาเปติ โย กายํ, วสฺเส อาปชฺชตีธ โสฯ

[499]

อาปชฺชติ หิ สงฺโฆว, น คโณ น จ ปุคฺคโล;

คโณว น จ เสสา หิ, ปุคฺคโลว น จาปเรฯ

[500]

อธิฏฺฐานํ กโรนฺโต วา, ปาริสุทฺธิอุโปสถํ;

สงฺโฆ วาปชฺชตาปตฺติํ, น คโณ น จ ปุคฺคโลฯ

[501]

สุตฺตุทฺเทสมธิฏฺฐานํ, กโรนฺโต วา อุโปสถํ;

คโณ วาปชฺชตาปตฺติํ, น สงฺโฆ น จ ปุคฺคโลฯ

[502]

สุตฺตุทฺเทสํ กโรนฺโต วา, เอโก ปน อุโปสถํ;

ปุคฺคโลปชฺชตาปตฺติํ, น จ สงฺโฆ คโณ น จฯ

[503]

อาปชฺชติ คิลาโนว, นาคิลาโน กถํ ปน;

อาปชฺชตาคิลาโนว, โน คิลาโน อุโภปิ จ?

[504]

เภสชฺเชน ปนญฺเญน, อตฺเถ สติ จ โย ปน;

วิญฺญาเปติ ตทญฺญํ โส, อาปชฺชติ อกลฺลโกฯ

[505]

น เภสชฺเชน อตฺเถปิ, เภสชฺชํ วิญฺญาเปติ เจ;

อาปชฺชตาคิลาโนว, เสสํ ปน อุโภปิ จฯ

[506]

อตฺถาปตฺติ หิ อนฺโตว, น พหิทฺธา, ตถา พหิ;

อาปชฺชติ, น เจวนฺโต, อตฺถาปตฺตุภยตฺถปิฯ

[507]

อนุปขชฺช เสยฺยํ ตุ, กปฺเปนฺโต ปน เกวลํ;

อาปชฺชติ ปนาปตฺติํ, อนฺโตเยว จ, โน พหิฯ

[508]

อชฺโฌกาเส ตุ มญฺจาทิํ, สนฺถริตฺวาน ปกฺกมํ;

พหิเยว จ, โน อนฺโต, เสสํ ปนุภยตฺถปิฯ

[509]

อนฺโตสีมาเยวาปตฺติํ, พหิสีมาย เนว จ;

พหิสีมาย, โน อนฺโต-สีมาย, อุภยตฺถปิฯ

[510]

สฉตฺตุปาหโน =12 ภิกฺขุ, ปวิสนฺโต ตโปธโน;

อุปจารสีโมกฺกนฺเต, อนฺโต อาปชฺชเต ปนฯ

[511]

คมิโก ทารุภณฺฑาทิํ, ปฏิสามนวตฺตกํ;

อปูเรตฺวาน คจฺฉนฺโต, อุปจารสฺสติกฺกเมฯ

[512]

อาปชฺชติ ปนาปตฺติํ, พหิสีมายเยว โส;

เสสมาปชฺชเต อนฺโต-พหิสีมาย สพฺพโสฯ

ติกกถาฯ

[513]

สกวาจาย อาปนฺโน, ปรวาจาย สุชฺฌติ;

ปรวาจาย อาปนฺโน, สกวาจาย สุชฺฌติฯ

[514]

สกวาจาย อาปนฺโน, สกวาจาย สุชฺฌติ;

ปรวาจาย อาปนฺโน, ปรวาจาย สุชฺฌติฯ

[515]

วจีทฺวาริกมาปตฺติํ , อาปนฺโน สกวาจโต;

ติณวตฺถารกํ คนฺตฺวา, ปรวาจาย สุชฺฌติฯ

[516]

ตถา อปฺปฏินิสฺสคฺเค, ปาปิกาย หิ ทิฏฺฐิยา;

ปรสฺส กมฺมวาจาย, อาปชฺชิตฺวาน วชฺชตํฯ

[517]

เทเสนฺโต ภิกฺขุโน มูเล, สกวาจาย สุชฺฌติ;

วจีทฺวาริกมาปตฺติํ, อาปนฺโน ภิกฺขุสนฺติเกฯ

[518]

เทเสตฺวา ตํ วิสุชฺฌนฺโต, สกวาจาย สุชฺฌติ;

สงฺฆาทิเสสมาปตฺติํ, ยาวตติยกํ ปนฯ

[519]

ปรสฺส กมฺมวาจาย, อาปชฺชิตฺวา ตถา ปุน;

ปรสฺส ปริวาสาทิ-กมฺมวาจาย สุชฺฌติฯ

[520]

กาเยนาปชฺชตาปตฺติํ, วาจาย จ วิสุชฺฌติ;

วาจายาปชฺชตาปตฺติํ, กาเยน จ วิสุชฺฌติฯ

[521]

กาเยนาปชฺชตาปตฺติํ, กาเยเนว วิสุชฺฌติ;

วาจายาปชฺชตาปตฺติํ, วาจาเยว วิสุชฺฌติฯ

[522]

กายทฺวาริกมาปตฺติํ, กาเยนาปชฺชเต, ปุน;

เทเสนฺโต ตํ ปนาปตฺติํ, วาจาเยว วิสุชฺฌติฯ

[523]

วจีทฺวาริกมาปตฺติํ =13, อาปชฺชิตฺวาน วาจโต;

ติณวตฺถารกํ คนฺตฺวา, กาเยเนว วิสุชฺฌติฯ

[524]

กายทฺวาริกมาปตฺติํ, อาปชฺชิตฺวาน กายโต;

ติณวตฺถารกํ คนฺตฺวา, กาเยเนว วิสุชฺฌติฯ

[525]

วจีทฺวาริกมาปตฺติํ, อาปชฺชิตฺวา ตโปธโน;

ตเมว ปน เทเสนฺโต, วาจาเยว วิสุชฺฌติฯ

[526]

สุตฺโต อาปชฺชตาปตฺติํ, ปฏิพุทฺโธ วิสุชฺฌติ;

อาปนฺโน ปฏิพุทฺโธว, สุตฺโต สุชฺฌติ โส กถํ?

[527]

สุตฺโต อาปชฺชตาปตฺติํ, สุตฺโตเยว วิสุชฺฌติ;

ปฏิพุทฺโธว อาปนฺโน, ปฏิพุทฺโธ วิสุชฺฌติ?

[528]

สคารเสยฺยกาทิํ ตุ, สุตฺโต อาปชฺชเต นโร;

เทเสนฺโต ปน ตํ ญตฺวา, ปฏิพุทฺโธ วิสุชฺฌติฯ

[529]

อาปชฺชิตฺวาน ชคฺคนฺโต, ติณวตฺถารเก ปน;

สมเถ ตุ สยนฺโตว, สุตฺโต วุฏฺฐาติ นาม โสฯ

[530]

สคารเสยฺยกาทิํ ตุ, สุตฺโต อาปชฺชเต นโร;

สยนฺโต ติณวตฺถาเร, สุตฺโตเยว วิสุชฺฌติฯ

[531]

อาปชฺชิตฺวา ปนาปตฺติํ, ชคฺคนฺโต ปน เกวลํ;

เทเสนฺโต ปน ตํ ปจฺฉา, ปฏิพุทฺโธ วิสุชฺฌติฯ

[532]

อาปชฺชิตฺวา อจิตฺโตว, สจิตฺโตว วิสุชฺฌติ;

อาปชฺชิตฺวา สจิตฺโตว, อจิตฺโตว วิสุชฺฌติฯ

[533]

อาปชฺชิตฺวา อจิตฺโตว, อจิตฺโตว วิสุชฺฌติ;

อาปชฺชิตฺวา สจิตฺโตว, สจิตฺโตว วิสุชฺฌติฯ

[534]

อจิตฺโต, จิตฺตกาปตฺติํ, อาปชฺชิตฺวา ตโปธโน;

ปจฺฉา ตํ ปน เทเสนฺโต, สจิตฺโตว วิสุชฺฌติฯ

[535]

ตถา สจิตฺตกาปตฺติํ, อาปชฺชิตฺวา สจิตฺตโก;

สยนฺโต ติณวตฺถาเร, อจิตฺโตว วิสุชฺฌติฯ

[536]

เอวเมวํ อมิสฺเสตฺวา, ปจฺฉิมํ ตุ ปททฺวยํ;

เอตฺถ วุตฺตานุสาเรน, เวทิตพฺพํ วิภาวินาฯ

[537]

อาปชฺชติ =14 จ กมฺเมน, อกมฺเมน วิสุชฺฌติ;

อาปชฺชติ อกมฺเมน, กมฺเมเนว วิสุชฺฌติฯ

[538]

กมฺเมนาปชฺชตาปตฺติํ, กมฺเมเนว วิสุชฺฌติ;

อาปชฺชติ อกมฺเมน, อกมฺเมน วิสุชฺฌติฯ

[539]

อจฺจชํ ปาปิกํ ทิฏฺฐิํ, อาปชฺชิตฺวาน กมฺมโต;

เทเสนฺโต ปน ตํ ปจฺฉา, อกมฺเมน วิสุชฺฌติฯ

[540]

วิสฏฺฐิอาทิกาปตฺติํ , อาปชฺชิตฺวา อกมฺมโต;

ปริสุชฺฌติ กมฺเมน, ปริวาสาทินา ปนฯ

[541]

สมนุภาสนํ ภิกฺขุ, อาปชฺชติ จ กมฺมโต;

ปริวาสาทินา ปจฺฉา, กมฺเมเนว วิสุชฺฌติฯ

[542]

อวเสสํ ปนาปตฺติํ, อาปชฺชติ อกมฺมโต;

เทเสนฺโต ปน ตํ ปจฺฉา, อกมฺเมเนว สุชฺฌติฯ

[543]

สมฺมุขาปตฺติมาปนฺโน, วิสุชฺฌติ อสมฺมุขา;

อสมฺมุขาปิ อาปนฺโน, สมฺมุขาว วิสุชฺฌติฯ

[544]

สมฺมุขาปตฺติมาปนฺโน, สมฺมุขาว วิสุชฺฌติ;

อสมฺมุขาว อาปนฺโน, วิสุชฺฌติ อสมฺมุขาฯ

[545]

อจฺจชํ ปาปกํ ทิฏฺฐิํ, อาปนฺโน สงฺฆสมฺมุเข;

วุฏฺฐานกาเล สงฺเฆน, กิญฺจิ กมฺมํ น วิชฺชติฯ

[546]

วิสฏฺฐิอาทิกาปตฺติํ, อาปชฺชิตฺวา อสมฺมุขา;

สงฺฆสมฺมุขโตเยว, วิสุชฺฌติ น จญฺญถาฯ

[547]

สมนุภาสนํ สงฺฆ-สมฺมุขาปชฺชเต, ปุน;

สงฺฆสฺส สมฺมุขาเยว, วิสุชฺฌติ, น จญฺญถาฯ

[548]

มุสาวาทาทิกํ เสสํ, อาปชฺชติ อสมฺมุขา;

ตํ ปจฺฉา ปน เทเสนฺโต, วิสุชฺฌติ อสมฺมุขาฯ

[549]

อชานนฺโตว อาปนฺโน, ชานนฺโตว วิสุชฺฌติ;

ชานนฺโต ปน อาปนฺโน, อชานนฺโต วิสุชฺฌติฯ

[550]

อชานนฺโตว อาปนฺโน, อชานนฺโต วิสุชฺฌติ;

ชานนฺโต ปน อาปนฺโน, ชานนฺโตว วิสุชฺฌติฯ

[551]

อจิตฺตกจตุกฺเกน =15, สทิสํ สพฺพถา อิทํ;

อชานนฺตจตุกฺกนฺติ, เวทิตพฺพํ วิภาวินาฯ

[552]

อาคนฺตุโกว อาปตฺติํ, อาปชฺชติ, น เจตโร;

อาวาสิโกว อาปตฺติํ, อาปชฺชติ, น เจตโรฯ

[553]

อาคนฺตุโก ตถาวาสิ-โกปิ อาปชฺชเร อุโภ;

อตฺถาปตฺติ จ เสสํ ตุ, อุโภ นาปชฺชเร ปนฯ

[554]

สฉตฺตุปาหโน เจว, สสีสํ ปารุโตปิ จ;

วิหารํ ปวิสนฺโต จ, วิจรนฺโตปิ ตตฺถ จฯ

[555]

อาคนฺตุโกว อาปตฺติํ, อาปชฺชติ, น เจตโร;

อาวาสวตฺตมาวาสี, อกโรนฺโตว โทสวาฯ

[556]

น เจวาคนฺตุโก, เสส-มาปชฺชนฺติ อุโภปิ จ;

อสาธารณมาปตฺติํ, นาปชฺชนฺติ อุโภปิ จฯ

[557]

วตฺถุนานตฺตตา อตฺถิ, นตฺถิ อาปตฺตินานตา;

อตฺถิ อาปตฺตินานตฺตํ, นตฺถิ วตฺถุสฺส นานตาฯ

[558]

วตฺถุนานตฺตตา เจว, อตฺถิ อาปตฺตินานตา;

เนวตฺถิ วตฺถุนานตฺตํ, โน จ อาปตฺตินานตาฯ

[559]

ปาราชิกจตุกฺกสฺส, วตฺถุนานตฺตตา มตา;

อาปตฺตินานตา นตฺถิ, เสสาปตฺตีสฺวยํ นโยฯ

[560]

สมโณ สมณี กาย-สํสคฺคํ ตุ กโรนฺติ เจ;

สงฺฆาทิเสโส ภิกฺขุสฺส, ภิกฺขุนิยา ปราชโยฯ

[561]

เอวํ อาปตฺตินานตฺตํ, นตฺถิ วตฺถุสฺส นานตา;

กายสฺส ปน สํสคฺโค, อุภินฺนํ วตฺถุ โหติ หิฯ

[562]

ตเถว ลสุณสฺสาปิ, ขาทเน ภิกฺขุนี ปน;

อาปชฺชติ หิ ปาจิตฺติํ, ภิกฺขุโน โหติ ทุกฺกฏํฯ

[563]

ปาราชิกานํ ปน เจ จตุนฺนํ;

สงฺฆาทิเสเสหิ จ เตรเสหิ;

โหเตว วตฺถุสฺส จ นานภาโว;

อาปตฺติยา เจว หิ นานภาโวฯ

[564]

ปาราชิกานิ =16 จตฺตาริ, อาปชฺชนฺตานเมกโต;

ภิกฺขุนีสมณานํ ตุ, อุภินฺนํ ปน สพฺพโสฯ

[565]

วตฺถุสฺส นตฺถิ นานตฺตํ, นตฺถิ อาปตฺตินานตา;

วิสุํ ปนาปชฺชนฺเตสุ, อยเมว วินิจฺฉโยฯ

[566]

อตฺถิ วตฺถุสภาคตฺตํ, นตฺถาปตฺติสภาคตา;

อตฺถาปตฺติสภาคตา, นตฺถิ วตฺถุสภาคตาฯ

[567]

อตฺถิ วตฺถุสภาคตฺตํ, อตฺถาปตฺติสภาคตา;

นตฺถิ วตฺถุสภาคตฺตํ, นตฺถาปตฺติสภาคตาฯ

[568]

ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีนญฺจ, กายสํสคฺคเก สติ;

อตฺถิ วตฺถุสภาคตฺตํ, นตฺถาปตฺติสภาคตาฯ

[569]

อาทิโต ปน ภิกฺขุสฺส, จตูสฺวนฺติมวตฺถุสุ;

สิยาปตฺติสภาคตฺตํ, น จ วตฺถุสภาคตาฯ

[570]

ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีนญฺจ, จตูสฺวนฺติ มวตฺถุสุ;

อตฺถิ วตฺถุสภาคตฺตํ, อตฺถาปตฺติสภาคตาฯ

[571]

สาธารณาสุ สพฺพาสุ, อาปตฺตีสฺวปฺยยํ นโย;

อสาธารณาสุ เนวตฺถิ, วตฺถาปตฺติสภาคตาฯ

[572]

อตฺถาปตฺติ อุปชฺฌาเย, เนว สทฺธิวิหาริเก;

อตฺถิ สทฺธิวิหารสฺมิํ, อุปชฺฌาเย น วิชฺชติฯ

[573]

อตฺถาปตฺติ อุปชฺฌาเย, ตถา สทฺธิวิหาริเก;

เนวาปตฺติ อุปชฺฌาเย, เนว สทฺธิวิหาริเกฯ

[574]

อุปชฺฌาเยน กตฺตพฺพ-วตฺตสฺสากรเณ ปน;

อุปชฺฌาโย ผุเส วชฺชํ, น จ สทฺธิวิหาริโกฯ

[575]

อุปชฺฌายสฺส กตฺตพฺพ-วตฺตสฺสากรเณ ปน;

นตฺถาปตฺติ อุปชฺฌาเย, อตฺถิ สทฺธิวิหาริเกฯ

[576]

เสสํ ปนิธ อาปตฺติํ, อาปชฺชนฺติ อุโภปิ จ;

อสาธารณมาปตฺติํ, นาปชฺชนฺติ อุโภปิ จฯ

[577]

อาทิยนฺโต ครุํ โทสํ, ปโยเชนฺโต ลหุํ ผุเส;

อาทิยนฺโต ลหุํ โทสํ, ปโยเชนฺโต ครุํ ผุเสฯ

[578]

อาทิยนฺโต =17 ปโยเชนฺโต, ครุเกเยว ติฏฺฐติ;

อาทิยนฺโต ปโยเชนฺโต, ลหุเกเยว ติฏฺฐติฯ

[579]

ปาทํ วาปิ ตโต อุทฺธํ, อาทิยนฺโต ครุํ ผุเส;

‘‘คณฺหา’’ติ อูนกํ ปาทํ, อาณาเปนฺโต ลหุํ ผุเสฯ

[580]

เอเตเนว อุปาเยน, เสสกมฺปิ ปทตฺตยํ;

อตฺถสมฺภวโตเยว, เวทิตพฺพํ วิภาวินาฯ

[581]

กาเลเยว ปนาปตฺติ, โน วิกาเล กถํ สิยา?

วิกาเลเยว อาปตฺติ, น จ กาเล กถํ สิยา?

[582]

อตฺถาปตฺติ หิ กาเล จ, วิกาเล จ ปกาสิตา?

เนว กาเล วิกาเล จ, อตฺถาปตฺติ ปกาสิตา?

[583]

ปวาเรตฺวาน ภุญฺชนฺโต, กาเล อนติริตฺตกํ;

กาเล อาปชฺชตาปตฺติํ, น วิกาเลติ ทีปเยฯ

[584]

วิกาลโภชนาปตฺติํ, วิกาเล น จ กาลเก;

เสสํ กาเล วิกาเล จ, อาปชฺชติ, น สํสโยฯ

[585]

อสาธารณมาปตฺติํ, ภิกฺขุนีนํ วสา ปน;

เนวาปชฺชติ กาเลปิ, โน วิกาเลปิ สพฺพทาฯ

[586]

กิํ ปฏิคฺคหิตํ กาเล, โน วิกาเล ตุ กปฺปติ?

วิกาเล กิญฺจ โน กาเล, คหิตํ ปน กปฺปติ?

[587]

กาเล เจว วิกาเล จ, กิํ นาม วท กปฺปติ?

เนว กาเล จ กิํ นาม, โน วิกาเล จ กปฺปติ?

[588]

อามิสํ ตุ ปุเรภตฺตํ, ปฏิคฺคหิตกํ ปน;

กาเลเยว ตุ ภิกฺขูนํ, โน วิกาเล ตุ กปฺปติฯ

[589]

ปานกํ ตุ วิกาลสฺมิํ, ปฏิคฺคหิตกํ ปน;

วิกาเลเยว กาเล จ, อปรชฺชุ น กปฺปติฯ

[590]

สตฺตาหกาลิกญฺเจว , จตุตฺถํ ยาวชีวิกํ;

กาเล เจว วิกาเล จ, กปฺปตีติ วินิทฺทิเสฯ

[591]

อตฺตโน อตฺตโน กาล-มตีตํ กาลิกตฺตยํ;

มํสํ อกปฺปิยญฺเจว, ตถา อุคฺคหิตมฺปิ จฯ

[592]

กุลทูสนกมฺมาทิํ =18, กตฺวา อุปฺปนฺนโภชนํ;

กาเล เจว วิกาเล จ, น จ กปฺปติ ภิกฺขุโนฯ

[593]

ปจฺจนฺติเมสุ เทเสสุ, อาปชฺชติ น มชฺฌิเม;

มชฺฌิเม ปน เทสสฺมิํ, น จ ปจฺจนฺติเมสุ หิฯ

[594]

ปจฺจนฺติเมสุ เทเสสุ, อาปชฺชติ จ มชฺฌิเม;

ปจฺจนฺติเมสุ เทเสสุ, นาปชฺชติ น มชฺฌิเมฯ

[595]

สีมํ สมุทฺเท พนฺธนฺโต, ภิกฺขุ ปจฺจนฺติเมสุ หิ;

อาปชฺชติ ปนาปตฺติํ, น จาปชฺชติ มชฺฌิเมฯ

[596]

คเณน ปญฺจวคฺเคน, กโรนฺโต อุปสมฺปทํ;

จมฺมตฺถรณํ ธุวนฺหานํ, สคุณงฺคุณุปาหนํฯ

[597]

ธาเรนฺโต มชฺฌิเม วชฺชํ, ผุเส ปจฺจนฺติเมสุ โน;

อวเสสํ ปนาปตฺติํ, อาปชฺชตูภยตฺถปิฯ

[598]

อสาธารณอาปตฺติํ, ภิกฺขุนีนํ วสา ปน;

ปจฺจนฺติเมสุ วา ภิกฺขุ, นาปชฺชติ น มชฺฌิเมฯ

[599]

ปจฺจนฺติเมสุ เทเสสุ, กปฺปเต น จ มชฺฌิเม;

กปฺปเต, มชฺฌิเม เทเส, โน จ ปจฺจนฺติเมสุ หิฯ

[600]

ปจฺจนฺติเมสุ เทเสสุ, กปฺปเต, มชฺฌิเมปิ กิํ?

ปจฺจนฺติเมสุ เจวาปิ, กิํ น กปฺปติ มชฺฌิเม?

[601]

ปจฺจนฺติเมสุ เทเสสุ, วุตฺตํ วตฺถุ จตุพฺพิธํ;

นิทฺทิเส กปฺปตี เจว, น จ กปฺปติ มชฺฌิเมฯ

[602]

‘‘อิทํ จตุพฺพิธํ วตฺถุ, เทสสฺมิํ ปน มชฺฌิเม;

น กปฺปตี’’ติ วุตฺตญฺหิ, ‘‘มชฺฌิเมเยว กปฺปติ’’ฯ

[603]

ปจฺจนฺติเมสุ เทเสสุ, เอวํ วุตฺตํ น กปฺปติ;

ปญฺจโลณาทิกํ เสสํ, อุภยตฺถปิ กปฺปติฯ

[604]

อกปฺปิยนฺติ ยํ นาม, ปฏิกฺขิตฺตํ มเหสินา;

อุภยตฺถปิ ตํ สพฺพํ, น จ กปฺปติ ภิกฺขุโนฯ

[605]

อนฺโต อาปชฺชตาปตฺติํ, อาปชฺชติ จ, โน พหิ;

พหิ อาปชฺชตาปตฺติํ, น จ อนฺโต กุทาจนํฯ

[606]

อาปชฺชติ =19 ปนนฺโต จ, พหิ เจวุภยตฺถปิ;

เนว อนฺโต จ อาปตฺติํ, อาปชฺชติ จ, โน พหิฯ

[607]

อนุปขชฺชเสยฺยาทิํ, อนฺโตเยว จ, โน พหิ;

สงฺฆิกํ ปน มญฺจาทิํ, อชฺโฌกาเส ตุ กิญฺจิปิฯ

[608]

นิกฺขิปิตฺวาน คจฺฉนฺโต, โน อนฺโต, พหิเยว จ;

เสสมาปชฺชตาปตฺติํ, อนฺโต เจว ตถา พหิฯ

[609]

อสาธารณมาปตฺติํ, ภิกฺขุนีนํ วสา ปน;

เนวาปชฺชติ อนฺโตปิ, น พหิทฺธาปิ สพฺพถาฯ

[610]

คาเม อาปชฺชตาปตฺติํ, โน อรญฺเญ กถํ วท?

อาปชฺชติ อรญฺญสฺมิํ, น จ คาเม กถํ วท?

[611]

อาปชฺชติ จ คาเมปิ, อรญฺเญปิ กถํ วท?

เนวาปชฺชติ คาเมปิ, โน อรญฺเญ กถํ วท?

[612]

อนฺตรฆรสํยุตฺตา, เสกฺขปญฺญตฺติโย ปน;

อาปชฺชติ หิ ตํ ภิกฺขุ, คามสฺมิํ, โน อรญฺญเกฯ

[613]

อคณา อรุณํ นาม, อุฏฺฐาเปนฺตี จ ภิกฺขุนี;

อาปชฺชติ ปนาปตฺติํ, อรญฺเญ, โน จ คามเกฯ

[614]

มุสาวาทาทิมาปตฺติํ , อาปชฺชตูภยตฺถปิ;

อสาธารณมาปตฺติํ, อาปชฺชติ น กตฺถจิฯ

[615]

อาปชฺชติ คิลาโนว, นาคิลาโน กุทาจนํ;

อคิลาโนว อาปตฺติํ, ผุเส, โน จ คิลานโกฯ

[616]

อคิลาโน คิลาโน จ, อาปชฺชนฺติ อุโภปิ จ;

นาปชฺชนฺติ คิลาโน จ, อคิลาโน อุโภปิ จฯ

[617]

เภสชฺเชน ปนญฺเญน, อตฺเถ สติ จ โย ปน;

วิญฺญาเปติ ตทญฺญํ โส, อาปชฺชติ อกลฺลโกฯ

[618]

น เภสชฺเชน อตฺเถปิ, เภสชฺชํ วิญฺญาเปติ เจ;

อาปชฺชตาคิลาโนว, อาปตฺติํ โลลมานโสฯ

[619]

มุสาวาทาทิกํ เสสํ, อาปชฺชนฺติ อุโภปิ จ;

อสาธารณมาปตฺติํ, นาปชฺชนฺติ อุโภปิ จฯ

จตุกฺกกถาฯ

[620]

ปญฺจ =20 อาปตฺติโย โหนฺติ, มุสาวาทสฺส การณา;

ปาราชิกํ ครุํถุลฺล-จฺจยํ ปาจิตฺติ ทุกฺกฏํฯ

[621]

อานิสํสา ปนุทฺทิฏฺฐา, ปญฺเจว กถินตฺถเร;

อนามนฺตาสมาทาน-จรณํ คณโภชนํฯ

[622]

โย ตตฺถ จีวรุปฺปาโท, โส จ เนสํ ภวิสฺสติ;

จีวรํ ยาวทตฺถญฺจ, คเหตุมฺปิ จ วฏฺฏติฯ

[623]

เตลํ ปญฺจวิธํ วุตฺตํ, นิปฺปปญฺเจน สตฺถุนา;

วสา มธุกเอรณฺฑ-ติลสาสปสมฺภวํฯ

[624]

อจฺฉมจฺฉวสา เจว, สุสุกา สูกรสฺส จ;

คทฺรภสฺส วสา เจติ, วสา ปญฺจวิธา มตาฯ

[625]

มูลขนฺธคฺคพีชานิ , ผฬุพีชญฺจ ปณฺฑิโต;

ปญฺจมํ พีชพีชนฺติ, ปญฺจ พีชานิ ทีปเยฯ

[626]

ผลํ สมณกปฺเปหิ, ปริภุญฺเชยฺย ปญฺจหิ;

อคฺคิสตฺถนขกฺกนฺตํ, อพีชุพฺพฏฺฏพีชกํฯ

[627]

ปณฺณุณฺณติณโจฬานํ, วากสฺส จ วเสนิธ;

ภิสิโย ภาสิตา ปญฺจ, มุนินา โมหนาสินาฯ

[628]

ปวารณาปิ ปญฺเจว, โอทนาทีหิ ปญฺจหิ;

ปฏิคฺคาหาปิ ปญฺเจว, กายาทิคหเณน จฯ

[629]

ปญฺจานิสํสา วินยญฺญุกสฺมิํ;

มเหสินา การุณิเกน วุตฺตา;

สุรกฺขิตํ โหติ สกญฺจ สีลํ;

กุกฺกุจฺจมญฺญสฺส นิรากโรติฯ

[630]

วิสารโท ภาสติ สงฺฆมชฺเฌ;

สุเขน นิคฺคณฺหติ เวริภิกฺขู;

ธมฺมสฺส เจว ฐิติยา ปวตฺโต;

ตสฺมาทรํ ตตฺถ กเรยฺย ธีโรฯ

ปญฺจกกถาฯ

[631]

ฉวจฺเฉทนกา =21 วุตฺตา, ฉฬภิญฺเญน ตาทินา;

มญฺจปีฐมติกฺกนฺต-ปมาณญฺจ นิสีทนํฯ

[632]

ตถา กณฺฑุปฏิจฺฉาที, วสฺสสาฏิกจีวรํ;

จีวรํ สุคตสฺสาปิ, จีวเรน ปมาณกํฯ

[633]

ฉหากาเรหิ อาปตฺติํ, อาปชฺชติ น อญฺญถา;

อลชฺชิตาย อญฺญาณ-กุกฺกุจฺเจหิ ตเถว จฯ

[634]

วิปริตาย สญฺญาย, กปฺปิเยปิ อกปฺปิเย;

สติสมฺโมสโต เจว, อาปชฺชติ, น สํสโยฯ

[635]

ฉหิ องฺเคหิ ยุตฺเตน;

อุปสมฺปาทนา ปน;

กาตพฺพา, นิสฺสโย เจว;

ทาตพฺโพ, สามเณรโกฯ

[636]

ภิกฺขุนาปฏฺฐเปตพฺโพ, สตตํ ธมฺมจกฺขุนา;

อาปตฺติํ ปน ชานาติ, อนาปตฺติํ ครุํ ลหุํฯ

[637]

ปาติโมกฺขานิ วิตฺถารา, อุภยานิ ปนสฺส หิ;

สฺวาคตานิ ภวนฺเตว, สุวิภตฺตานิ อตฺถโตฯ

[638]

อนุพฺยญฺชนโส เจว, สุตฺตโส สุวินิจฺฉิตา;

ทสวสฺโสปิ วา โหติติเรกทสวสฺสิโกฯ

ฉกฺกกถาฯ

[639]

สตฺต สามีจิโย วุตฺตา, สตฺเตว สมถาปิ จ;

ปญฺญตฺตาปตฺติโย สตฺต, สตฺตโพชฺฌงฺคทสฺสินาฯ

สตฺตกกถาฯ

[640]

กุลานิ อิธ ทูเสติ, อากาเรหิ ปนฏฺฐหิ;

ปุปฺเผน จ ผเลนาปิ, จุณฺเณนปิ จ ทูสโกฯ

[641]

มตฺติกาทนฺตกฏฺเฐหิ, เวฬุยา เวชฺชิกายปิ;

ชงฺฆเปสนิเกนาปิ, อาชีวสฺเสว การณาฯ

[642]

อฏฺเฐวานติริตฺตาปิ , อติริตฺตาปิ อฏฺฐ จ;

อกปฺปิยกตํ เจวาคหิตุจฺจาริตมฺปิ จฯ

[643]

กตํ อหตฺถปาเสปิ, น จ ภุตฺตาวินา กตํ;

ปวาริเตน ยญฺเจว, กตํ ภุตฺตาวินาปิ จฯ

[644]

อาสนา วุฏฺฐิเตนาปิ, อติริตฺตกตมฺปิ จ;

อวุตฺตมลเมตนฺติ, น คิลานาติริตฺตกํฯ

[645]

อิเม อฏฺเฐว นิทฺทิฏฺฐา, เญยฺยา อนติริตฺตกา;

อติริตฺตา ปเนเตสํ, ปฏิกฺเขเปน ทีปิตาฯ

[646]

สหปุพฺพปโยเคสุ, ทุกฺกฏํ ญาตญตฺติสุ;

ทุรูปจิณฺเณ อามาเส, ทุกฺกฏํ ปฏิสาวเนฯ

[647]

อฏฺฐมํ ปน นิทฺทิฏฺฐํ, ตถา วินยทุกฺกฏํ;

อิติ อฏฺฐวิธํ โหติ, สพฺพเมว จ ทุกฺกฏํฯ

[648]

เอหิภิกฺขูปสมฺปทา, สรณคมเนน จ;

ปญฺหาพฺยากรโณวาทา, ครุธมฺมปฏิคฺคโหฯ

[649]

ตถา ญตฺติจตุตฺเถน, กมฺเมเนวฏฺฐวาจิกา;

ทูเตน ภิกฺขุนีนนฺติ, อฏฺเฐว อุปสมฺปทาฯ

[650]

อสทฺธมฺมา ปนฏฺเฐว, นิทฺทิฏฺฐา สุทฺธทิฏฺฐินา;

อฏฺเฐวุโปสถงฺคานิ, เวทิตพฺพานิ วิญฺญุนาฯ

[651]

สกฺกาโร จ อสกฺกาโร;

ลาภาลาโภ ยสายโส;

ปาปิจฺฉา ปาปมิตฺตตฺตํ;

อสทฺธมฺมา ปนฏฺฐิเมฯ

[652]

ปาณํ น หเน, น จาทินฺนมาทิเย;

มุสา น ภาเส, น จ มชฺชโป สิยา;

อพฺรหฺมจริยา วิรเมยฺย เมถุนา;

รตฺติํ น ภุญฺเชยฺย วิกาลโภชนํฯ

[653]

มาลํ น ธาเร, น จ คนฺธมาจเร;

มญฺเจ ฉมายํว สเยถ สนฺถเต;

เอตญฺหิ อฏฺฐงฺคิกมาหุโปสถํ;

พุทฺเธน ทุกฺขนฺตคุนา ปกาสิตํฯ

[654]

อฏฺเฐว ปน ปานานิ, นิทฺทิฏฺฐานิ มเหสินา;

ภิกฺขุ อฏฺฐงฺคสํยุตฺโต, ภิกฺขุโนวาทมรหติฯ

อฏฺฐกกถาฯ

[655]

โภชนานิ ปณีตานิ, นว วุตฺตานิ สตฺถุนา;

ทุกฺกฏํ ปน นิทฺทิฏฺฐํ, นว มํสานิ ขาทโตฯ

[656]

ปาติโมกฺขสฺส อุทฺเทสา, นเวว ปริทีปิตา;

อุโปสถา นเวเวตฺถ, สงฺโฆ นวหิ ภิชฺชติฯ

นวกกถาฯ

[657]

ทส อกฺโกสวตฺถูนิ, ทส สิกฺขาปทานิ จ;

อกปฺปิยานิ มํสานิ, ทส สุกฺกานิ เว ทสฯ

[658]

ชาติ นามญฺจ โคตฺตญฺจ, กมฺมํ สิปฺปญฺจ โรคตา;

ลิงฺคาปตฺติ กิเลสา จ, อกฺโกเสน ทเสว หิฯ

[659]

ทส อาทีนวา รญฺโญ, อนฺเตปุรปฺปเวสเน;

ทสากาเรหิ สงฺฆาทิ-เสโส ฉนฺโนติ ทีปิโตฯ

[660]

ทส กมฺมปถา ปุญฺญา, อปุญฺญาปิ ตถา ทส;

ทเสว ทานวตฺถูนิ, ทเสว รตนานิ จฯ

[661]

อนฺนํ ปานญฺจ วตฺถญฺจ, มาลา คนฺธวิเลปนํ;

ยานญฺจ เสยฺยาวสถํ, ปทีเปยฺยนฺติเม ทสฯ

[662]

อวนฺทิยา มุนินฺเทน, ทีปิตา ทส ปุคฺคลา;

ทเสว ปํสุกูลานิ, ทส จีวรธารณาฯ

[663]

โสสานิกํ ปาปณิกํ, ตถา อุนฺทูรขายิตํ;

โคขายิตคฺคินา ทฑฺฒํ, อชิกูปจิกขายิตํฯ

[664]

ถูปจีวริกญฺเจว, ตเถว อภิเสกิยํ;

คตปจฺฉาคตญฺเจติ, ทสธา ปํสุกูลิกํฯ

[665]

สพฺพนีลาทโย วุตฺตา, ทส จีวรธารณา;

จีวรานิ นเวเวตฺถ, สทฺธิํ สํกจฺจิกาย จฯ

ทสกกถาฯ

[666]

เอกาทส ปนาภพฺพา, ปุคฺคลา ปณฺฑกาทโย;

โหนฺเตวานุปสมฺปนฺนา, อุปสมฺปาทิตาปิ จฯ

[667]

ปตฺตา อกปฺปิยา วุตฺตา, เอกาทส ภวนฺติ หิ;

ทารุเชน จ ปตฺเตน, ทเสว รตนุพฺภวาฯ

[668]

เอกาทส ตถา โหนฺติ, ปาทุกาปิ อกปฺปิยา;

เอกาทเสว สีมาโย, อสีมาติ ปกาสิตาฯ

[669]

อติขุทฺทาติมหนฺตา, ขณฺฑจฺฉายานิมิตฺตกา;

อนิมิตฺตา, พหิฏฺเฐน, สมฺมตา, นทิยํ ตถาฯ

[670]

ชาตสฺสเร, สมุทฺเท วา, สมฺภินฺนชฺโฌตฺถฏาปิ จ;

สีมายปิ อสีมาโย, เอกาทส อิมา สิยุํฯ

[671]

เอกาทเสว ปถวี, กปฺปิยา จ อกปฺปิยา;

คณฺฐิกา กปฺปิยา วุตฺตา, เอกาทส จ วีธกาฯ

[672]

เอกาทสวิธํ วุตฺตํ, อธิฏฺฐาตพฺพจีวรํ;

ติจีวรํ ตถา กณฺฑุ-ปฏิจฺฉาที, นิสีทนํฯ

[673]

ปจฺจตฺถรณํ, วสฺสิก-สาฏิกา, มุขปุญฺฉนํ;

ทกสาฏิ, ปริกฺขาร-โจฬํ, สํกจฺจิกาปิ จฯ

[674]

ยาวตติยกา สพฺเพ, เอกาทส ปกาสิตา;

อริฏฺโฐ, จณฺฑกาฬี จ, อุกฺขิตฺตสฺสานุวตฺติกาฯ

[675]

อฏฺฐ สงฺฆาทิเสเสสุ, อุภินฺนํ ตุ วสา ปน;

เอกาทส อิเม ยาว-ตติยาติ ปกาสิตาฯ

[676]

นิสฺสยสฺส ทเสกาว, ปฏิปฺปสฺสทฺธิโย ปน;

ฉธาจริยโต วุตฺตา, อุปชฺฌายา ตุ ปญฺจธาฯ

เอกาทสกกถาฯ

[677]

เตรเสว ธุตงฺคานิ, ปรมานิ จ จุทฺทส;

โสฬเสว ตุ ‘‘ชาน’’นฺติ, ปญฺญตฺตานิ มเหสินาฯ

[678]

สอุตฺตรํ วินยวินิจฺฉยํ ตุ โย;

อนุตฺตรํ สกลมปีธ ชานติ;

มหตฺตเร วินยนเย อนุตฺตเร;

นิรุตฺตโร ภวติ หิ โส, น สํสโยฯ

เอกุตฺตรนโย สมตฺโตฯ

เสทโมจนกถา

[679]

อิโต ปรํ ปวกฺขามิ, ภิกฺขูนํ สุณตํ ปุน;

เสทโมจนคาถาโย, ปฏุภาวกรา วราฯ

[680]

อุพฺภกฺขกํ วิวชฺเชตฺวา, อโธนาภิํ วิวชฺชิย;

ปฏิจฺจ เมถุนํ ธมฺมํ, กถํ ปาราชิโก สิยา?

[681]

กพนฺธสตฺตกายสฺส, อุเร โหติ มุขํ สเจ;

มุเขน เมถุนํ ธมฺมํ, กตฺวา ปาราชิโก ภเวฯ

[682]

สุญฺเญ นิสฺสตฺตเก ทีเป, เอโก ภิกฺขุ สเจ วเส;

เมถุนปจฺจยา ตสฺส, กถํ ปาราชิโก สิยา?

[683]