เมนู

ปิฏเก ปฏุภาวกเร ปรเม;

วินเย วิวิเธหิ นเยหิ ยุเต;

ปรมตฺถนยํ อภิปตฺถยตา;

ปริยาปุณิตพฺพมยํ สตตํฯ

อิติ วินยวินิจฺฉเย จตุตฺถปาราชิกกถา นิฏฺฐิตาฯ

สงฺฆาทิเสสกถา

[325]

โมเจตุกามตาจิตฺตํ, วายาโม สุกฺกโมจนํ;

อญฺญตฺร สุปินนฺเตน, โหติ สงฺฆาทิเสสตาฯ

[326]

ปเรนุปกฺกมาเปตฺวา, องฺคชาตํ ปนตฺตโน;

สุกฺกํ ยทิ วิโมเจติ, ครุกํ ตสฺส นิทฺทิเสฯ

[327]

สญฺจิจฺจุปกฺกมนฺตสฺส, องฺคชาตํ ปนตฺตโน;

ถุลฺลจฺจยํ สมุทฺทิฏฺฐํ, สเจ สุกฺกํ น มุจฺจติฯ

[328]

สญฺจิจฺจุปกฺกมนฺตสฺส , อากาเส กมฺปเนนปิ;

โหติ ถุลฺลจฺจยํ ตสฺส, ยทิ สุกฺกํ น มุจฺจติฯ

[329]

วตฺถิํ กีฬาย ปูเรตฺวา, ปสฺสาเวตุํ น วฏฺฏติ;

นิมิตฺตํ ปน หตฺเถน, กีฬาเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[330]

ติสฺสนฺนํ ปน อิตฺถีนํ, นิมิตฺตํ รตฺตเจตสา;

ปุรโต ปจฺฉโต วาปิ, โอโลเกนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[331]

เอเกเนกํ ปโยเคน, ทิวสมฺปิ จ ปสฺสโต;

นาปตฺติยา ภเว องฺคํ, อุมฺมีลนนิมีลนํฯ

[332]

อโมจนาธิปฺปายสฺส, อนุปกฺกมโตปิ จ;

สุปินนฺเตน มุตฺตสฺมิํ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ

สุกฺกวิสฏฺฐิกถาฯ

[333]

อามสนฺโต มนุสฺสิตฺถิํ, กายสํสคฺคราคโต;

‘‘มนุสฺสิตฺถี’’ติ สญฺญาย, โหติ สงฺฆาทิเสสิโกฯ

[334]

โลเมนนฺตมโส โลมํ, ผุสนฺตสฺสาปิ อิตฺถิยา;

กายสํสคฺคราเคน, โหติ อาปตฺติ ภิกฺขุโนฯ

[335]

อิตฺถิยา ยทิ สมฺผุฏฺโฐ, ผสฺสํ เสวนเจตโน;

วายมิตฺวาธิวาเสติ, โหติ สงฺฆาทิเสสตาฯ

[336]

เอเกน ปน หตฺเถน, คเหตฺวา ทุติเยน วา;

ตตฺถ ตตฺถ ผุสนฺตสฺส, เอกาวาปตฺติ ทีปิตาฯ

[337]

อคฺคเหตฺวา ผุสนฺตสฺส, ยาว ปาทญฺจ สีสโต;

กายา หตฺถมโมเจตฺวา, เอกาว ทิวสมฺปิ จฯ

[338]

องฺคุลีนํ ตุ ปญฺจนฺนํ, คหเณ เอกโต ปน;

เอกาเยว สิยาปตฺติ, น หิ โกฏฺฐาสโต สิยาฯ

[339]

นานิตฺถีนํ สเจ ปญฺจ, คณฺหาตฺยงฺคุลิโย ปน;

เอกโต ปญฺจ สงฺฆาทิ-เสสา โหนฺติสฺส ภิกฺขุโนฯ

[340]

อิตฺถิยา วิมติสฺสาปิ, ปณฺฑกาทิกสญฺญิโน;

กาเยน อิตฺถิยา กาย-สมฺพทฺธํ ผุสโตปิ วาฯ

[341]

ปณฺฑเก ยกฺขิเปตีสุ, ตสฺส ถุลฺลจฺจยํ สิยา;

ทุกฺกฏํ กายสํสคฺเค, ติรจฺฉานคติตฺถิยาฯ

[342]

ภิกฺขุโน ปฏิพทฺเธน, กาเยน ปน อิตฺถิยา;

กาเยน ปฏิพทฺธญฺจ, ผุสนฺตสฺสปิ ทุกฺกฏํฯ

[343]

อิตฺถีนํ อิตฺถิรูปญฺจ, ทารุโลหมยาทิกํ;

ตาสํ วตฺถมลงฺการํ, อามสนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[344]

ตตฺถชาตผลํ ขชฺชํ, มุคฺคาทิํ ตตฺถชาตกํ;

ธญฺญานิ ปน สพฺพานิ, อามสนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[345]

สพฺพํ ธมนสงฺขาทิํ, ปญฺจงฺคตุริยมฺปิ จ;

รตนานิ จ สพฺพานิ, อามสนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[346]

สพฺพมาวุธภณฺฑญฺจ, ชิยา จ ธนุทณฺฑโก;

อนามาสมิทํ สพฺพํ, ชาลญฺจ สรวารณํฯ

[347]

สุวณฺณปฏิพิมฺพาทิ, เจติยํ อารกูฏกํ;

อนามาสนฺติ นิทฺทิฏฺฐํ, กุรุนฺทฏฺฐกถาย หิฯ

[348]

สพฺพํ โอนหิตุํ วาปิ, โอนหาเปตุเมว วา;

วาทาเปตุญฺจ วาเทตุํ, วาทิตํ น จ วฏฺฏติฯ

[349]

‘‘กริสฺสามุปหาร’’นฺติ, วุตฺเตน ปน ภิกฺขุนา;

ปูชา พุทฺธสฺส กาตพฺพา, วตฺตพฺพาติ จ วิญฺญุนาฯ

[350]

สยํ ผุสิยมานสฺส, อิตฺถิยา ปน ธุตฺติยา;

อวายมิตฺวา กาเยน, ผสฺสํ ปฏิวิชานโตฯ

[351]

อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ, อชานนฺตสฺส ภิกฺขุโน;

โมกฺขาธิปฺปายิโน เจว, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโนฯ

[352]

ปฐเมน สมานาว, สมุฏฺฐานาทโย ปน;

กายสํสคฺคราคสฺส, ตถา สุกฺกวิสฏฺฐิยาฯ

กายสํสคฺคกถาฯ

[353]

ทุฏฺฐุลฺลวาจสฺสาเทน, อิตฺถิยา อิตฺถิสญฺญิโน;

ทฺวินฺนญฺจ ปน มคฺคานํ, วณฺณาวณฺณวเสน จฯ

[354]

เมถุนยาจนาทีหิ , โอภาสนฺตสฺส ภิกฺขุโน;

วิญฺญุํ อนฺตมโส หตฺถ-มุทฺทายปิ ครุํ สิยาฯ

[355]

‘‘สิขรณีสิ , สมฺภินฺนา, อุภโตพฺยญฺชนา’’ติ จ;

อกฺโกสวจเนนาปิ, ครุกํ ตุ สุณนฺติยาฯ

[356]

ปุนปฺปุโนภาสนฺตสฺส, เอกวาจาย วา พหู;

คณนาย จ วาจานํ, อิตฺถีนํ ครุกา สิยุํฯ

[357]

สา เจ นปฺปฏิชานาติ, ตสฺส ถุลฺลจฺจยํ สิยา;

อาทิสฺส ภณเน จาปิ, อุพฺภชาณุมธกฺขกํฯ

[358]

อุพฺภกฺขกมโธชาณุ-มณฺฑลํ ปน อุทฺทิสํ;

วณฺณาทิภณเน กาย-ปฏิพทฺเธ จ ทุกฺกฏํฯ

[359]

ถุลฺลจฺจยํ ภเว ตสฺส, ปณฺฑเก ยกฺขิเปติสุ;

อธกฺขโกพฺภชาณุมฺหิ, ทุกฺกฏํ ปณฺฑกาทิสุฯ

[360]

อุพฺภกฺขกมโธชาณุ-มณฺฑเลปิ อยํ นโย;

สพฺพตฺถ ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, ติรจฺฉานคติตฺถิยาฯ

[361]

อตฺถธมฺมปุเรกฺขารํ, กตฺวา โอภาสโตปิ จ;

วทโตปิ อนาปตฺติ, ปุรกฺขตฺวานุสาสนิํฯ

[362]

ตถา อุมฺมตฺตกาทีนํ, สมุฏฺฐานาทโย นยา;

อทินฺนาทานตุลฺยาว, เวทเนตฺถ ทฺวิธา มตาฯ

ทุฏฺฐุลฺลวาจากถาฯ

[363]

วณฺณํ ปนตฺตโน กาม-ปาริจริยาย ภาสโต;

ตสฺมิํเยว ขเณ สา เจ, ชานาติ ครุกํ สิยาฯ

[364]

โน เจ ชานาติ สา ยกฺขิ-เปติเทวีสุ ปณฺฑเก;

โหติ ถุลฺลจฺจยํ ตสฺส, เสเส อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ

[365]

จีวราทีหิ อญฺเญหิ, วตฺถุกาเมหิ อตฺตโน;

นตฺถิ โทโส ภณนฺตสฺส, ปาริจริยาย วณฺณนํฯ

[366]

อิตฺถิสญฺญา มนุสฺสิตฺถี, ปาริจริยาย ราคิตา;

โอภาโส เตน ราเคน, ขเณ ตสฺมิํ วิชานนํฯ

[367]

ปญฺจงฺคานิ อิมาเนตฺถ, เวทิตพฺพานิ วิญฺญุนา;

สมุฏฺฐานาทโยปฺยสฺส, อนนฺตรสมา มตาฯ

อตฺตกามปาริจริยกถาฯ

[368]

ปฏิคฺคณฺหาติ สนฺเทสํ, ปุริสสฺสิตฺถิยาปิ วา;

วีมํสติ ครุ โหติ, ปจฺจาหรติ เจ ปนฯ

[369]

‘‘ยสฺสา หิ สนฺติกํ คนฺตฺวา, อาโรเจหี’’ติ เปสิโต;

ตมทิสฺวา ตทญฺญสฺส, อวสฺสาโรจกสฺส โสฯ

[370]

‘‘อาโรเจหี’’ติ วตฺวา ตํ, ปจฺจาหรติ เจ ปน;

ภิกฺขุ สงฺฆาทิเสสมฺหา, สญฺจริตฺตา น มุจฺจติฯ

[371]

‘‘มาตรา รกฺขิตํ อิตฺถิํ, คจฺฉ พฺรูหี’’ติ เปสิโต;

ปิตุรกฺขิตมญฺญํ วา, วิสงฺเกโตว ภาสโตฯ

[372]

ปฏิคฺคณฺหนตาทีหิ, ตีหิ องฺเคหิ สํยุเต;

สญฺจริตฺเต สมาปนฺเน, ครุกาปตฺติมาทิเสฯ

[373]

ทฺวีหิ ถุลฺลจฺจยํ วุตฺตํ, ปณฺฑกาทีสุ ตีหิปิ;

เอเกเนว จ สพฺพตฺถ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ

[374]

เจติยสฺส จ สงฺฆสฺส, คิลานสฺส จ ภิกฺขุโน;

คจฺฉโต ปน กิจฺเจน, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ

[375]

มนุสฺสตฺตํ ตถา ตสฺสา, นนาลํวจนียตา;

ปฏิคฺคณฺหนตาทีนํ, วสา ปญฺจงฺคิกํ มตํฯ

[376]

อิทญฺหิ ฉสมุฏฺฐานํ, อจิตฺตกมุทีริตํ;

อลํวจนียตฺตํ วา, ปณฺณตฺติํ วา อชานโตฯ

[377]

คเหตฺวา สาสนํ กาย-วิกาเรนูปคมฺม ตํ;

วีมํสิตฺวา หรนฺตสฺส, ครุกํ กายโต สิยาฯ

[378]

สุตฺวา ยถานิสินฺโนว, วจนํ อิตฺถิยา ปุน;

ตํ ตตฺเถวาคตสฺเสว, อาโรเจนฺตสฺส วาจโตฯ

[379]

อชานนฺตสฺส ปณฺณตฺติํ, กายวาจาหิ ตํ วิธิํ;

กโรโต หรโต วาปิ, ครุกํ กายวาจโตฯ

[380]

ชานิตฺวาปิ กโรนฺตสฺส, ครุกาปตฺติโย ตถา;

สจิตฺตเกหิ ตีเหว, สมุฏฺฐาเนหิ ชายเรฯ

สญฺจริตฺตกถาฯ

[381]

สยํยาจิตเกเหว, กุฏิกํ อปฺปมาณิกํ;

อตฺตุทฺเทสํ กโรนฺตสฺส, ตถาเทสิตวตฺถุกํฯ

[382]

โหนฺติ สงฺฆาทิเสสา ทฺเว, สารมฺภาทีสุ ทุกฺกฏํ;

สเจ เอกวิปนฺนา สา, ครุกํ เอกกํ สิยาฯ

[383]

ปุริสํ ยาจิตุํ กมฺม-สหายตฺถาย วฏฺฏติ;

มูลจฺเฉชฺชวเสเนว, ยาจมานสฺส ทุกฺกฏํฯ

[384]

อวชฺชํ หตฺถกมฺมมฺปิ, ยาจิตุํ ปน วฏฺฏติ;

หตฺถกมฺมมฺปิ นาเมตํ, กิญฺจิ วตฺถุ น โหติ หิฯ

[385]

โคณมายาจมานสฺส, ฐเปตฺวา ญาตกาทิเก;

ทุกฺกฏํ ตสฺส นิทฺทิฏฺฐํ, มูลจฺเฉชฺเชน เตสุปิฯ

[386]

‘‘โคณํ เทมา’’ติ วุตฺเตปิ, คเหตุํ น จ วฏฺฏติ;

สกฏํ ทารุภณฺฑตฺตา, คเหตุํ ปน วฏฺฏติฯ

[387]

วาสิผรสุกุทฺทาล-กุฐาราทีสฺวยํ นโย;

อนชฺฌาวุตฺถกํ สพฺพํ, หราเปตุมฺปิ วฏฺฏติฯ

[388]

วลฺลิอาทิมฺหิ สพฺพสฺมิํ, ครุภณฺฑปฺปโหนเก;

ปเรสํ สนฺตเกเยว, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ

[389]

ปจฺจเยสุ หิ ตีสฺเวว, วิญฺญตฺติ น จ วฏฺฏติ;

ตติเย ปริกโถภาส-นิมิตฺตานิ จ ลพฺภเรฯ

[390]

‘‘อเทสิเต จ วตฺถุสฺมิํ, ปมาเณนาธิกํ กุฏิํ;

กริสฺสามี’’ติ จินฺเตตฺวา, อรญฺญํ คจฺฉโตปิ จฯ

[391]

ผรสุํ วาปิ วาสิํ วา, นิเสนฺตสฺสาปิ ทุกฺกฏํ;

ฉินฺทโต ทุกฺกฏํ รุกฺขํ, ตสฺส ปาจิตฺติยา สหฯ

[392]

เอวํ ปุพฺพปโยคสฺมิํ, กุฏิการกภิกฺขุโน;

ยถาปโยคมาปตฺติํ, วินยญฺญู วินิทฺทิเสฯ

[393]

ยา ปน ทฺวีหิ ปิณฺเฑหิ, นิฏฺฐานํ ตุ คมิสฺสติ;

โหติ ถุลฺลจฺจยํ เตสุ, ปฐเม ทุติเย ครุฯ

[394]

อนาปตฺติ สจญฺญสฺส, เทติ วิปฺปกตํ กุฏิํ;

ตถา ภูมิํ สมํ กตฺวา, ภินฺทโตปิ จ ตํ กุฏิํฯ

[395]

คุหํ เลณํ กโรนฺตสฺส, ติณปณฺณจฺฉทมฺปิ วา;

วาสาคารํ ฐเปตฺวาน, อญฺญสฺสตฺถาย วา ตถาฯ

[396]

เทสาเปตฺวาว ภิกฺขูหิ, วตฺถุํ ปน จ ภิกฺขุโน;

กฺริยโตว สมุฏฺฐาติ, กโรโต อปฺปมาณิกํฯ

[397]

อเทเสตฺวา กโรนฺตสฺส, ตํ กฺริยากฺริยโต สิยา;

สมุฏฺฐานาทโย เสสา, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ

กุฏิการสิกฺขาปทกถาฯ

[398]

อเทเสตฺวา สเจ วตฺถุํ, โย กเรยฺย มหลฺลกํ;

วิหารํ อตฺตวาสตฺถํ, ครุกํ ตสฺส นิทฺทิเสฯ

[399]

ปมาณาติกฺกเมนาปิ , โทโส นตฺถิ มหลฺลเก;

ตสฺมา กฺริยสมุฏฺฐานา-ภาวํ สมุปลกฺขเยฯ

[400]

ปมาณนิยมาภาวา, เอกสงฺฆาทิเสสตา;

สมุฏฺฐานาทิกํ เสสํ, อนนฺตรสมํ มตํฯ

มหลฺลกกถาฯ

[401]

ปาราชิกานิ วุตฺตานิ, จตุวีสติ สตฺถุนา;

ภิกฺขุโน อนุรูปานิ, เตสุ เอกูนวีสติฯ

[402]

อมูลเกน โจเทติ, หุตฺวา จาวนเจตโน;

สุทฺธํ วา ยทิ วาสุทฺธํ, เตสุ อญฺญตเรน โยฯ

[403]

ครุกํ ตสฺส อาปตฺติํ, กโตกาสมฺหิ นิทฺทิเส;

ตเถว อกโตกาเส, ทุกฺกฏาปตฺติยา สหฯ

[404]

‘‘โกณฺโฐสิ จ นิคณฺโฐสิ;

สามเณโรสิ ตาปโส;

คหฏฺโฐสิ ตถา เชฏฺฐ-;

พฺพติโกสิ อุปาสโกฯ

[405]

ทุสฺสีโล ปาปธมฺโมสิ, อนฺโตปูติ อวสฺสุโต’’;

อิจฺเจวมฺปิ วทนฺตสฺส, ครุกํ ตสฺส นิทฺทิเสฯ

[406]

สมฺมุขา หตฺถมุทฺทาย, โจเทนฺตสฺสปิ ตงฺขเณ;

ตํ เจ ปโร วิชานาติ, โหติ อาปตฺติ ภิกฺขุโนฯ

[407]

ครุกํ สมฺมุเข ฐตฺวา, โจทาเปนฺตสฺส เกนจิ;

ตสฺส วาจาย วาจาย, โจทาเปนฺตสฺส นิทฺทิเสฯ

[408]

อถ โสปิ ‘‘มยา ทิฏฺฐํ, สุตํ วา’’ติ จ ภาสติ;

เตสํ ทฺวินฺนมฺปิ สงฺฆาทิ-เสโส โหติ น สํสโยฯ

[409]

ทูตํ วา ปน เปเสตฺวา, ปณฺณํ วา ปน สาสนํ;

โจทาเปนฺตสฺส อาปตฺติ, น โหตีติ ปกาสิตาฯ

[410]

ตถา สงฺฆาทิเสเสหิ, วุตฺเต จาวนสญฺญิโน;

โหติ ปาจิตฺติยาปตฺติ, เสสาปตฺตีหิ ทุกฺกฏํฯ

[411]

อกฺโกสนาธิปฺปายสฺส, อกโตกาสมตฺตนา;

สห ปาจิตฺติเยนสฺส, วทนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํฯ

[412]

อสมฺมุขา วทนฺตสฺส, อาปตฺตีหิปิ สตฺตหิ;

ตถา กมฺมํ กโรนฺตสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ

[413]

น โทสุมฺมตฺตกาทีนํ, โหติ ปญฺจงฺคสํยุตํ;

อุปสมฺปนฺนตา ตสฺมิํ, ปุคฺคเล สุทฺธสญฺญิตาฯ

[414]

ปาราชิเกน โจเทติ, เยน ตสฺส อมูลตา;

สมฺมุขา โจทนา เจว, ตสฺส จาวนสญฺญิโนฯ

[415]

ตงฺขเณ ชานนญฺเจว, ปญฺจงฺคานิ ภวนฺติ หิ;

อิทํ ตุ ติสมุฏฺฐานํ, สจิตฺตํ ทุกฺขเวทนํฯ

ทุฏฺฐโทสกถาฯ

[416]

เลสมตฺตมุปาทาย, ภิกฺขุมนฺติมวตฺถุนา;

โจเทยฺย ครุกาปตฺติ, สเจ จาวนเจตโนฯ

[417]

โจเทติ วา ตถาสญฺญี, โจทาเปติ ปเรน วา;

อนาปตฺติ สิยา เสโส, อนนฺตรสโม มโตฯ

ทุติยทุฏฺฐโทสกถาฯ

[418]

สมคฺคสฺส จ สงฺฆสฺส, เภทตฺถํ วายเมยฺย โย;

เภทเหตุํ คเหตฺวา วา, ติฏฺเฐยฺย ปริทีปยํฯ

[419]

โส หิ ภิกฺขูหิ วตฺตพฺโพ, ‘‘เภทตฺถํ มา ปรกฺกม’’;

อิติ ‘‘สงฺฆสฺส มา ติฏฺฐ, คเหตฺวา เภทการณํ’’ฯ

[420]

วุจฺจมาโน หิ เตเหว, นิสฺสชฺเชยฺย น เจว ยํ;

สมนุภาสิตพฺโพ ตํ, อจฺจชํ ครุกํ ผุเสฯ

[421]

ปรกฺกมนฺตํ สงฺฆสฺส, ภิกฺขุํ เภทาย ภิกฺขุโน;

ทิสฺวา สุตฺวา หิ ญตฺวา วา, อวทนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[422]

คนฺตฺวา จ ปน วตฺตพฺโพ, อทฺธโยชนตาทิกํ;

ทูรมฺปิ ปน คนฺตพฺพํ, สเจ สกฺโกติ ตาวเทฯ

[423]

ติกฺขตฺตุํ ปน วุตฺตสฺส, อปริจฺจชโตปิ ตํ;

ทูตํ วา ปน ปณฺณํ วา, เปสโตปิ จ ทุกฺกฏํฯ

[424]

ญตฺติยา ปริโยสาเน, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํ;

กมฺมวาจาหิ จ ทฺวีหิ, โหติ ถุลฺลจฺจยํ ทฺวยํฯ

[425]

ยฺย-กาเร ปน สมฺปตฺเต, ครุเกเยว ติฏฺฐติ;

ปสฺสมฺภนฺติ หิ ติสฺโสปิ, ภิกฺขุโน ทุกฺกฏาทโยฯ

[426]

อกเต ปน กมฺมสฺมิํ, อปริจฺจชโตปิ จ;

ตสฺส สงฺฆาทิเสเสน, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ

[427]

ญตฺติโต ปน ปุพฺเพ วา, ปจฺฉา วา ตงฺขเณปิ วา;

อสมฺปตฺเต ยฺย-การสฺมิํ, ปฏินิสฺสชฺชโตปิ จฯ

[428]

ปฏินิสฺสชฺชโต วาปิ, ตํ วา สมนุภาสโต;

ตเถวุมฺมตฺตกาทีนํ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ

[429]

ยญฺหิ ภิกฺขุมนุทฺทิสฺส, มจฺฉมํสํ กตํ ภเว;

ยสฺมิญฺจ นิพฺเพมติโก, ตํ สพฺพํ ตสฺส วฏฺฏติฯ

[430]

สมุทฺทิสฺส กตํ ญตฺวา, ภุญฺชนฺตสฺเสว ทุกฺกฏํ;

ตถา อกปฺปิยํ มํสํ, อชานิตฺวาปิ ขาทโตฯ

[431]

หตฺถุสฺสจฺฉมนุสฺสานํ , อหิกุกฺกุรทีปินํ;

สีหพฺยคฺฆตรจฺฉานํ, มํสํ โหติ อกปฺปิยํฯ

[432]

ถุลฺลจฺจยํ มนุสฺสานํ, มํเส เสเสสุ ทุกฺกฏํ;

สจิตฺตกํ สมุทฺทิสฺส-กตํ เสสมจิตฺตกํฯ

[433]

ปุจฺฉิตฺวาเยว มํสานํ, ภิกฺขูนํ คหณํ ปน;

เอตํ วตฺตนฺติ วตฺตฏฺฐา, วทนฺติ วินยญฺญุโนฯ

[434]

อิทเมกสมุฏฺฐานํ, วุตฺตํ สมนุภาสนํ;

กายกมฺมํ วจีกมฺมํ, อกฺริยํ ทุกฺขเวทนํฯ

สงฺฆเภทกถาฯ

[435]

ทุติเย สงฺฆเภทสฺมิํ, วตฺตพฺพํ นตฺถิ กิญฺจิปิ;

สมุฏฺฐานาทโยปิสฺส, ปฐเมน สมา มตาฯ

ทุติยสงฺฆเภทกถาฯ

[436]

อุทฺเทสปริยาปนฺเน, ภิกฺขุ ทุพฺพจชาติโก;

อวจนียมตฺตานํ, กโรติ ครุกํ สิยาฯ

[437]

ทุพฺพเจปิ ปเนตสฺมิํ, สงฺฆเภทกวณฺณเน;

สพฺโพ วุตฺตนเยเนว, เวทิตพฺโพ วินิจฺฉโยฯ

ทุพฺพจกถาฯ

[438]

โย ฉนฺทคามิตาทีหิ, ปาเปนฺโต กุลทูสโกฯ

กมฺเม กริยมาเน ตํ, อจฺจชํ ครุกํ ผุเสฯ

[439]

จุณฺณํ ปณฺณํ ผลํ ปุปฺผํ, เวฬุํ กฏฺฐญฺจ มตฺติกํ;

กุลสงฺคหณตฺถาย, อตฺตโน วา ปรสฺส วาฯ

[440]

สนฺตกํ ททโต โหติ, กุลทูสนทุกฺกฏํ;

ภณฺฑคฺเฆน จ กาตพฺโพ, เถยฺยา สงฺฆญฺญสนฺตเกฯ

[441]

สงฺฆิกํ ครุภณฺฑํ วา, เสนาสนนิยามิตํ;

โยปิสฺสรวตาเยว, เทนฺโต ถุลฺลจฺจยํ ผุเสฯ

[442]

หริตฺวา วา หราเปตฺวา, ปกฺโกสิตฺวาคตสฺส วา;

กุลสงฺคหณตฺถาย, ปุปฺผํ เทนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ

[443]

หริตฺวา วา หราเปตฺวา, ปิตูนํ ปน วฏฺฏติ;

ทาตุํ ปุปฺผํ ปนญฺญสฺส, อาคตสฺเสว ญาติโนฯ

[444]

ตญฺจ โข วตฺถุปูชตฺถํ, ทาตพฺพํ น ปนญฺญถา;

สิวาทิปูชนตฺถํ วา, มณฺฑนตฺถํ น วฏฺฏติฯ

[445]

ผลาทีสุปิ เสเสสุ, ภิกฺขุนา วินยญฺญุนา;

ปุปฺเผ วุตฺตนเยเนว, เวทิตพฺโพ วินิจฺฉโยฯ

[446]

ปุปฺผาทิภาชเน โกจิ, อาคจฺฉติ สเจ ปน;

สมฺมเตนสฺส ทาตพฺพํ, ญาเปตฺวา อิตเรน ตุฯ

[447]

อุปฑฺฒภาคํ ทาตพฺพํ, อิติ วุตฺตํ กุรุนฺทิยํ;

‘‘โถกํ โถก’’นฺติ นิทฺทิฏฺฐํ, มหาปจฺจริยํ ปนฯ

[448]

คิลานานํ มนุสฺสานํ, ทาตพฺพํ ตุ สกํ ผลํ;

ปริพฺพยวิหีนสฺส, สมฺปตฺติสฺสริยสฺสปิฯ

[449]

สงฺฆาราเม ยถา ยตฺร, สงฺเฆน กติกา กตา;

ผลรุกฺขปริจฺเฉทํ, กตฺวา ตตฺราคตสฺสปิฯ

[450]

ผลํ ยถาปริจฺเฉทํ, ททโต ปน วฏฺฏติ;

‘‘ทสฺเสตพฺพาปิ วา รุกฺขา’’, ‘‘อิโต คณฺห ผล’’นฺติ จฯ

[451]

สยํ ขณิตฺวา ปถวิํ, มาลาคจฺฉาทิโรปเน;

โหติ ปาจิตฺติเยนสฺส, ทุกฺกฏํ กุลทูสเนฯ

[452]

อกปฺปิเยน วากฺเยน, ตถา โรปาปเนปิ จ;

สพฺพตฺถ ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, ภิกฺขุโน กุลทูสเนฯ

[453]

โรปเน ทุกฺกฏํเยว, โหติ กปฺปิยภูมิยํ;

ตถา โรปาปเน วุตฺตํ, อุภยตฺถ จ ภิกฺขุโนฯ

[454]

สกิํ อาณตฺติยา ตสฺส, พหูนํ โรปเน ปน;

สทุกฺกฏา ตุ ปาจิตฺติ, สุทฺธํ วา ทุกฺกฏํ สิยาฯ

[455]

กปฺปิเยเนว วากฺเยน, อุภยตฺถ จ ภูมิยา;

โรปเน ปริโภคตฺถํ, น โทโส โกจิ วิชฺชติฯ

[456]

กปฺปิยภูมิ เจ โหติ, สยํ โรเปตุเมว จ;

วฏฺฏตีติ จ นิทฺทิฏฺฐํ, มหาปจฺจริยํ ปนฯ

[457]

อารามาทีนมตฺถาย, สยํ สํโรปิตสฺส วา;

วฏฺฏเตว จ ภิกฺขูนํ, ตํ ผลํ ปริภุญฺชิตุํฯ

[458]

สิญฺจเน ปน สพฺพตฺถ, สยํ สิญฺจาปเนปิ จ;

อกปฺปิโยทเกเนว, โหติ ปาจิตฺติ ภิกฺขุโนฯ

[459]

กุลสงฺคหณตฺถญฺจ, ปริโภคตฺถเมว วา;

สทฺธิํ ปาจิตฺติเยนสฺส, สิญฺจโต โหติ ทุกฺกฏํฯ

[460]

เตสํเยว ปนตฺถาย, ทฺวินฺนํ กปฺปิยวารินา;

สิญฺจเน ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, ตถา สิญฺจาปเนปิ จฯ

[461]

กุลสงฺคหณตฺถาย, ปุปฺผานํ โอจินาปเน;

สยโมจินเน จาปิ, สปาจิตฺติยทุกฺกฏํฯ

[462]

ปุปฺผานํ คณนายสฺส, ปุปฺผโมจินโต ปน;

โหติ ปาจิตฺติยาปตฺติ, กุลตฺถํ เจ สทุกฺกฏาฯ

[463]

คนฺถิมํ โคปฺผิมํ นาม, เวธิมํ เวฐิมมฺปิ จ;

ปูริมํ วายิมํ เจติ, ฉพฺพิโธ ปุปฺผสงฺคโหฯ

[464]

ตตฺถ ทณฺเฑน ทณฺฑํ วา, วณฺเฏนปิ จ วณฺฏกํ;

คนฺถิตฺวา กรณํ สพฺพํ, ‘‘คนฺถิม’’นฺติ ปวุจฺจติฯ

[465]

โคปฺผิมํ นาม โคปฺเผตฺวา, สุตฺตาทีหิ กรียติ;

เอกโตวณฺฏิกา มาลา, อุภโตวณฺฏิกา จ ตํฯ

[466]

เวธิมํ นาม วิชฺฌิตฺวา, พุนฺเทสุ มกุลาทิกํ;

อาวุตา สูจิอาทีหิ, มาลาวิกติ วุจฺจติฯ

[467]

เวฐิมํ นาม เวเฐตฺวา, กตํ มาลาคุเณหิ วา;

วากาทีหิ จ พทฺธํ วา, ‘‘เวฐิม’’นฺติ ปวุจฺจติฯ

[468]

ปูริมํ ปน ทฏฺฐพฺพํ, ปุปฺผมาลาหิ ปูรเณ;

โพธิํ ปุปฺผปฏาทีนํ, ปริกฺเขเปสุ ลพฺภติฯ

[469]

วายิมํ นาม ทฏฺฐพฺพํ, ปุปฺผรูปปฏาทิสุ;

ปุปฺผมาลาคุเณเหว, วายิตฺวา กรเณ ปนฯ

[470]

สพฺพเมตํ สยํ กาตุํ, การาเปตุํ ปเรหิ วา;

ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีนญฺจ, พุทฺธสฺสปิ น วฏฺฏติฯ

[471]

ตถา กลมฺพกํ กาตุํ, อฑฺฒจนฺทกเมว วา;

อญฺเญหิ ปูริตํ ปุปฺผ-ปฏํ วา วายิตุมฺปิ จฯ

[472]

ปิฏฺฐกาจมยํ ทามํ, เคณฺฑุปุปฺผมยมฺปิ จ;

ขรปตฺตมยํ มาลํ, สพฺพํ กาตุํ น วฏฺฏติฯ

[473]

กณิการาทิปุปฺผานิ, วิตาเน พทฺธกณฺฏเก;

หีราทีหิ ปฏากตฺถํ, วิชฺฌนฺตสฺสปิ ทุกฺกฏํฯ

[474]

กณฺฏกาทีหิ ภิกฺขุสฺส, เอกปุปฺผมฺปิ วิชฺฌิตุํ;

ปุปฺเผสุเยว วา ปุปฺผํ, ปเวเสตุํ น วฏฺฏติฯ

[475]

อโสกปิณฺฑิอาทีนํ, อนฺตเร ธมฺมรชฺชุยา;

ปเวเสนฺตสฺส ปุปฺผานิ, น โทโส โกจิ วิชฺชติฯ

[476]

ฐปิเตสุ ปเวเสตฺวา, กทลิจฺฉตฺตภิตฺติสุ;

กณฺฏเกสุปิ ปุปฺผานิ, วิชฺฌนฺตสฺสปิ ทุกฺกฏํฯ

[477]

กปฺปิยํ ปน วตฺตพฺพํ, วจนํ วตฺถุปูชเน;

นิมิตฺโตภาสปริยา, วฏฺฏนฺตีติ ปกาสิตาฯ

[478]

น เกวลมกตฺตพฺพํ, กุลทูสนเมว จ;

อถ โข เวชฺชกมฺมาทิ, น กตฺตพฺพํ กุทาจนํฯ

[479]

กาตพฺพํ ปน เภสชฺชํ, ปญฺจนฺนํ สหธมฺมินํ;

กตฺวาปฺยกตวิญฺญตฺติํ, กา กถา อตฺตโน ธเนฯ

[480]

ตถา มาตาปิตูนมฺปิ, ตทุปฏฺฐากชนฺตุโน;

ภณฺฑุกสฺสตฺตโน เจว, เวยฺยาวจฺจกรสฺสปิฯ

[481]

เชฏฺฐภาตา กนิฏฺโฐ จ, ตถา ภคินิโย ทุเว;

จูฬมาตา จูฬปิตา, มหามาตา มหาปิตาฯ

[482]

ปิตุจฺฉา มาตุโล จาติ, ทสิเม ญาตโย มตา;

อิเมสมฺปิ ทสนฺนญฺจ, กาตุํ วฏฺฏติ ภิกฺขุโนฯ

[483]

สเจ เภสชฺชเมเตสํ, นปฺปโหติ น โหติ วา;

ยาจนฺติปิ จ ตํ ภิกฺขุํ, ทาตพฺพํ ตาวกาลิกํฯ

[484]

สเจ เต น จ ยาจนฺติ, ทาตพฺพํ ตาวกาลิกํ;

อาโภคํ ปน กตฺวา วา, ‘‘ทสฺสนฺติ ปุน เม อิเม’’ฯ

[485]

เอเตสํ ตุ กุลา ยาว, สตฺตมา กุลทูสนํ;

เภสชฺชกรณาปตฺติ, วิญฺญตฺติ วา น รูหติฯ

[486]

ภาตุชายาปิ วา โหติ, สเจ ภคินิสามิโก;

สเจ เต ญาตกา โหนฺติ, กาตุํ เตสมฺปิ วฏฺฏติฯ

[487]

อญฺญาตกา สเจ โหนฺติ, ภาตุโน อนุชาย วา;

‘‘ตุมฺหากํ ชคฺคนฏฺฐาเน, เทถา’’ติ จ วเท พุโธฯ

[488]

อถ เตสมฺปิ ปุตฺตานํ, กตฺวา ทาตพฺพเมว วา;

‘‘มาตาปิตูนํ ตุมฺหากํ, เทถา’’ติ วินยญฺญุนาฯ

[489]

อญฺโญปิ โย โกจิ ปนิสฺสโร วา;

โจโรปิ วา ยุทฺธปราชิโต วา;

อาคนฺตุโก ขีณปริพฺพโย วา;

อกลฺลโก ญาติชนุชฺฌิโต วาฯ

[490]

เอเตสํ ปน สพฺเพสํ, อปจฺจาสีสตา สตา;

กาตพฺโพ ปฏิสนฺถาโร, ภิกฺขุนา สาธุนาธุนาฯ

[491]

ปริตฺโตทกสุตฺตานิ, วุตฺเต เทถาติ เกนจิ;

ชลํ หตฺเถน จาเลตฺวา, มทฺทิตฺวา ปน สุตฺตกํฯ

[492]

ทาตพฺพํ ภิกฺขุนา กตฺวา, เตสเมว จ สนฺตกํ;

อตฺตโน อุทกํ เตสํ, สุตฺตํ วา เทติ ทุกฺกฏํฯ

[493]

อนามฏฺโฐปิ ทาตพฺโพ, ปิณฺฑปาโต วิชานตา;

ทฺวินฺนํ มาตาปิตูนมฺปิ, ตทุปฏฺฐายกสฺส จฯ

[494]

อิสฺสรสฺสาปิ ทาตพฺโพ, โจรทามริกสฺส จ;

ภณฺฑุกสฺสตฺตโน เจว, เวยฺยาวจฺจกรสฺสปิฯ

[495]

ทาตุํ ปณฺฑุปลาสสฺส, ถาลเกปิ จ วฏฺฏติ;

ฐเปตฺวา ตํ ปนญฺญสฺส, ปิตุโนปิ น วฏฺฏติฯ

[496]

คิหีนํ ปน ทูเตยฺยํ, ชงฺฆเปสนิยมฺปิ จ;

สตฺถุนา ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, กโรนฺตสฺส ปเท ปเทฯ

[497]

ภณฺฑุมาตาปิตูนมฺปิ, เวยฺยาวจฺจกรสฺส จ;

สาสนํ สหธมฺมีนํ, หริตุํ ปน วฏฺฏติฯ

[498]

กุลทูสนกมฺเมน, ลทฺธํ อฏฺฐวิเธนปิ;

ปญฺจนฺนํ สหธมฺมีนํ, น จ วฏฺฏติ ภุญฺชิตุํฯ

[499]

อชฺโฌหาเรสุ สพฺพตฺถ, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํ;

ปริโภควเสเนว, เสเสสุปิ อยํ นโยฯ

[500]

กตฺวา รูปิยโวหารํ, อภูตาโรจเนน จ;

อุปฺปนฺนปจฺจยา สพฺเพ, สมานาติ ปกาสิตาฯ

[501]

วิญฺญตฺตินุปฺปทานญฺจ, เวชฺชกมฺมมเนสนํ;

ปาริภฏุกตํ มุคฺค-สูปตํ วตฺถุวิชฺชกํฯ

[502]

ชงฺฆเปสนิยํ ทูต-กมฺมญฺจ กุลทูสนํ;

อภูตาโรจนํ พุทฺธ-ปฏิกุฏฺฐํ วิวชฺชเยฯ

[503]

น โทสุมฺมตฺตกาทีนํ, ปฏินิสฺสชฺชโตปิ ตํ;

สมุฏฺฐานาทิกํ สพฺพํ, สงฺฆเภทสมํ มตํฯ

กุลทูสนกถาฯ

[504]

ชานํ ยาวติหํ เยน, ฉาทิตาปตฺติ ภิกฺขุนา;

อกามา ปริวตฺถพฺพํ, เตน ตาวติหํ ปนฯ

[505]

อาปตฺติ จ อนุกฺขิตฺโต, ปหุ จานนฺตรายิโก;

จตุสฺวปิ จ ตํสญฺญี, ตสฺส ฉาเทตุกามตาฯ

[506]

ฉาทนนฺติ ปเนเตหิ, ทสหงฺเคหิ ภิกฺขุนา;

ฉนฺนา นาม สิยาปตฺติ, อรุณุคฺคมเนน สาฯ

ทฺเว ภาณวารา นิฏฺฐิตาฯ

[507]

ติวิโธ ปริวาโส หิ, ติวิธาเปตเจตสา;

ปฏิจฺฉนฺโน จ สุทฺธนฺโต, สโมธาโนติ ทีปิโตฯ

[508]

ตตฺรายํ ตุ ปฏิจฺฉนฺน-ปริวาโส ปกาสิโต;

ปฏิจฺฉนฺนาย ทาตพฺโพ, วเสนาปตฺติยาติ จฯ

[509]

วตฺถุโคตฺตวเสนาปิ, นามาปตฺติวเสน วา;

กมฺมวาจา หิ กาตพฺพา, ทาตพฺโพ ตสฺส เตน จฯ

[510]

‘‘วตฺตํ สมาทิยามี’’ติ, ‘‘ปริวาส’’นฺติ วา ปุน;

สมาทิยิตฺวา สงฺฆสฺส, อาโรเจตพฺพมาทิโตฯ

[511]

ปุนปฺปุนาคตานมฺปิ, อาโรเจนฺโตว รตฺติยา;

เฉทํ วา วตฺตเภทํ วา, อกตฺวาว สทา วเสฯ

[512]

ปริวาโส วิโสเธตุํ, น สกฺกา ตตฺถ เจ ปน;

นิกฺขิปิตฺวาน ตํ วตฺตํ, วตฺถพฺพํ เตน ภิกฺขุนาฯ

[513]

ตตฺเถว สงฺฆมชฺเฌ วา, ปุคฺคเล วาปิ นิกฺขิเป;

นิกฺขิปามีติ วตฺตํ วา, ปริวาสนฺติ วา ตถาฯ

[514]

เอวเมกปเทนาปิ, ปเทหิ ทฺวีหิ วา ปน;

วตฺตํ นิกฺขิปิตพฺพํ ตํ, สมาทาเนปฺยยํ นโยฯ

[515]

นิกฺขิตฺตกาลโต อุทฺธํ, ปกตตฺโตติ วุจฺจติ;

ปุน ปจฺจูสกาลสฺมิํ, สทฺธิเมเกน ภิกฺขุนาฯ

[516]

ปริกฺขิตฺตวิหารสฺส, ทฺเว ปริกฺเขปโต พหิ;

ปริกฺเขปารหฏฺฐานา, อปริกฺขิตฺตโต พหิฯ

[517]

เลฑฺฑุปาเต อติกฺกมฺม, โอกฺกมิตฺวา จ มคฺคโต;

คุมฺเพน วติยา วาปิ, ฉนฺนฏฺฐาเน ฐิเตน ตุฯ

[518]

เตน อนฺโตรุเณเยว, วตฺตมาทาย วิญฺญุนา;

อาโรเจตฺวารุเณ ตสฺมิํ, วุฏฺฐิเต ตสฺส สนฺติเกฯ

[519]

นิกฺขิปิตฺวา ตโต วตฺตํ, คนฺตพฺพํ ตุ ยถาสุขํ;

อนฺโตเยวารุเณ ภิกฺขุ, คโต เจ ยสฺส กสฺสจิฯ

[520]

อาโรเจตฺวาว ตํ วตฺตํ, นิกฺขิเป ปุน ปณฺฑิโต;

เสสํ สมุจฺจยสฺสฏฺฐ-กถาย จ วิภาวเยฯ

[521]

อาปตฺตีนญฺจ รตฺตีนํ, ปริจฺเฉทํ น ชานติ;

โย ตสฺส ปน ทาตพฺโพ, ‘‘สุทฺธนฺโต’’ติ ปวุจฺจติฯ

[522]

เอเสว ปริสุทฺเธหิ, สุทฺธนฺโต ทุวิโธ มโต;

จูฬสุทฺธนฺตนาโม จ, มหาสุทฺธนฺตนามโก

[523]

ทุวิโธปิ อยํ รตฺติ-ปริจฺเฉทํ อชานโต;

เอกจฺจํ สกลํ วาปิ, ทาตพฺโพ วิมติสฺส วาฯ

[524]

อิตโรปิ สโมธาน-ปริวาโส ติธา มโต;

โส โอธานสโมธาโน, อคฺฆมิสฺสกปุพฺพโก

[525]

อาปชฺชิตฺวานฺตราปตฺติํ, ฉาเทนฺตสฺส หิ ภิกฺขุโน;

ทิวเส ปริวุตฺเถ ตุ, โอธุนิตฺวา ปทียเตฯ

[526]

ปุริมาปตฺติยา มูล-ทิวเส ตุ วินิจฺฉิเต;

ปจฺฉา อาปนฺนมาปตฺติํ, สโมธาย วิธานโตฯ

[527]

ยาจมานสฺส สงฺเฆน, ทาตพฺโพ ปน ภิกฺขุโน;

เอโสธานสโมธาน-ปริวาโส ปกาสิโตฯ

[528]

ตถา สมฺพหุลาสฺเวกา, ทฺเว วา สมฺพหุลาปิ วา;

ยา ยา จิรปฏิจฺฉนฺนา, ตาสํ อคฺฆวเสน หิฯ

[529]

อาปตฺตีนํ ตโต อูน-ปฏิจฺฉนฺนานเมว โย;

สโมธาย ปทาตพฺโพ, ปริวาโสติ วุจฺจติฯ

[530]

นานาวตฺถุกสญฺญาโย, สพฺพา อาปตฺติโย ปน;

สพฺพาตา เอกโต กตฺวา, ทาตพฺโพ มิสฺสโก มโตฯ

[531]

ปริวุตฺถปริวาสสฺส, มานตฺตํ เทยฺยมุตฺตริ;

ฉ รตฺติโย ปฏิจฺฉนฺนา-ปฏิจฺฉนฺนวสา ทุเวฯ

[532]

ตตฺถ ยา อปฏิจฺฉนฺนา, โหติ อาปตฺติ ยสฺส ตุ;

ตสฺส ทาตพฺพมานตฺตํ, อปฏิจฺฉนฺนนามกํ

[533]

ยสฺสาปตฺติ ปฏิจฺฉนฺนา, ปริวาสาวสานเก;

ตสฺส ทาตพฺพมานตฺตํ, ‘‘ปฏิจฺฉนฺน’’นฺติ วุจฺจติฯ

[534]

คนฺตฺวา จตูหิ ภิกฺขูหิ, ปจฺจูสสมเย สห;

ปริวาเส วินิทฺทิฏฺฐ-ปฺปการํ เทสเมว จฯ

[535]

‘‘วตฺตํ สมาทิยามี’’ติ, ‘‘มานตฺต’’มิติ วา ปน;

อาทิยิตฺวาน ตํ เตสํ, อาโรเจตฺวา วิสารโทฯ

[536]

นิกฺขิเป สนฺติเก เตสํ, วตฺตํ เตสุ คเตสุ วา;

ภิกฺขุสฺส ปุพฺพทิฏฺฐสฺส, อาโรเจตฺวาน นิกฺขิเปฯ

[537]

ตสฺส ทานวิธานญฺจ, รตฺติจฺเฉทาทิโก นโย;

เญยฺโย สมุจฺจยสฺสฏฺฐ-กถาปาฬิวเสน ตุฯ

[538]

ปุน ตํ จิณฺณมานตฺตํ, สงฺโฆ วีสติวคฺคิโก;

อพฺเภยฺย วิธินา ภิกฺขุ, ปกตตฺโต ปุนพฺภิโตฯ

[539]

ฉาเทนฺติยาปิ อาปตฺติํ, ปริวาโส น วิชฺชติ;

น จ ภิกฺขุนิยาปตฺติ, อตฺตโน ฉาทยนฺติยาฯ

[540]

ฉาเทตฺวา วาปิ อาปตฺติํ, อจฺฉาเทตฺวาปิ วา ปน;

เกวลํ จริตพฺพนฺติ, ปกฺขมานตฺตเมว ตุฯ

[541]

วินยนยมติพุทฺธิทีปนํ;

วินยวินิจฺฉยเมตมุตฺตมํ;

วิวิธนยนยุตํ อุเปนฺติ เย;

วินยนเย ปฏุตํ อุเปนฺติ เตฯ

อิติ วินยวินิจฺฉเย สงฺฆาทิเสสกถา นิฏฺฐิตาฯ

อนิยตกถา

[542]