ปิฏเก ปฏุภาวกเร ปรเม;
วินเย วิวิเธหิ นเยหิ ยุเต;
ปรมตฺถนยํ อภิปตฺถยตา;
ปริยาปุณิตพฺพมยํ สตตํฯ
อิติ วินยวินิจฺฉเย จตุตฺถปาราชิกกถา นิฏฺฐิตาฯ
สงฺฆาทิเสสกถา
[325]
โมเจตุกามตาจิตฺตํ, วายาโม สุกฺกโมจนํ;
อญฺญตฺร สุปินนฺเตน, โหติ สงฺฆาทิเสสตาฯ
[326]
ปเรนุปกฺกมาเปตฺวา, องฺคชาตํ ปนตฺตโน;
สุกฺกํ ยทิ วิโมเจติ, ครุกํ ตสฺส นิทฺทิเสฯ
[327]
สญฺจิจฺจุปกฺกมนฺตสฺส, องฺคชาตํ ปนตฺตโน;
ถุลฺลจฺจยํ สมุทฺทิฏฺฐํ, สเจ สุกฺกํ น มุจฺจติฯ
[328]
สญฺจิจฺจุปกฺกมนฺตสฺส , อากาเส กมฺปเนนปิ;
โหติ ถุลฺลจฺจยํ ตสฺส, ยทิ สุกฺกํ น มุจฺจติฯ
[329]
วตฺถิํ กีฬาย ปูเรตฺวา, ปสฺสาเวตุํ น วฏฺฏติ;
นิมิตฺตํ ปน หตฺเถน, กีฬาเปนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
[330]
ติสฺสนฺนํ ปน อิตฺถีนํ, นิมิตฺตํ รตฺตเจตสา;
ปุรโต ปจฺฉโต วาปิ, โอโลเกนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
[331]
เอเกเนกํ ปโยเคน, ทิวสมฺปิ จ ปสฺสโต;
นาปตฺติยา ภเว องฺคํ, อุมฺมีลนนิมีลนํฯ
[332]
อโมจนาธิปฺปายสฺส, อนุปกฺกมโตปิ จ;
สุปินนฺเตน มุตฺตสฺมิํ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
สุกฺกวิสฏฺฐิกถาฯ
[333]
อามสนฺโต มนุสฺสิตฺถิํ, กายสํสคฺคราคโต;
‘‘มนุสฺสิตฺถี’’ติ สญฺญาย, โหติ สงฺฆาทิเสสิโกฯ
[334]
โลเมนนฺตมโส โลมํ, ผุสนฺตสฺสาปิ อิตฺถิยา;
กายสํสคฺคราเคน, โหติ อาปตฺติ ภิกฺขุโนฯ
[335]
อิตฺถิยา ยทิ สมฺผุฏฺโฐ, ผสฺสํ เสวนเจตโน;
วายมิตฺวาธิวาเสติ, โหติ สงฺฆาทิเสสตาฯ
[336]
เอเกน ปน หตฺเถน, คเหตฺวา ทุติเยน วา;
ตตฺถ ตตฺถ ผุสนฺตสฺส, เอกาวาปตฺติ ทีปิตาฯ
[337]
อคฺคเหตฺวา ผุสนฺตสฺส, ยาว ปาทญฺจ สีสโต;
กายา หตฺถมโมเจตฺวา, เอกาว ทิวสมฺปิ จฯ
[338]
องฺคุลีนํ ตุ ปญฺจนฺนํ, คหเณ เอกโต ปน;
เอกาเยว สิยาปตฺติ, น หิ โกฏฺฐาสโต สิยาฯ
[339]
นานิตฺถีนํ สเจ ปญฺจ, คณฺหาตฺยงฺคุลิโย ปน;
เอกโต ปญฺจ สงฺฆาทิ-เสสา โหนฺติสฺส ภิกฺขุโนฯ
[340]
อิตฺถิยา วิมติสฺสาปิ, ปณฺฑกาทิกสญฺญิโน;
กาเยน อิตฺถิยา กาย-สมฺพทฺธํ ผุสโตปิ วาฯ
[341]
ปณฺฑเก ยกฺขิเปตีสุ, ตสฺส ถุลฺลจฺจยํ สิยา;
ทุกฺกฏํ กายสํสคฺเค, ติรจฺฉานคติตฺถิยาฯ
[342]
ภิกฺขุโน ปฏิพทฺเธน, กาเยน ปน อิตฺถิยา;
กาเยน ปฏิพทฺธญฺจ, ผุสนฺตสฺสปิ ทุกฺกฏํฯ
[343]
อิตฺถีนํ อิตฺถิรูปญฺจ, ทารุโลหมยาทิกํ;
ตาสํ วตฺถมลงฺการํ, อามสนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
[344]
ตตฺถชาตผลํ ขชฺชํ, มุคฺคาทิํ ตตฺถชาตกํ;
ธญฺญานิ ปน สพฺพานิ, อามสนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
[345]
สพฺพํ ธมนสงฺขาทิํ, ปญฺจงฺคตุริยมฺปิ จ;
รตนานิ จ สพฺพานิ, อามสนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
[346]
สพฺพมาวุธภณฺฑญฺจ, ชิยา จ ธนุทณฺฑโก;
อนามาสมิทํ สพฺพํ, ชาลญฺจ สรวารณํฯ
[347]
สุวณฺณปฏิพิมฺพาทิ, เจติยํ อารกูฏกํ;
อนามาสนฺติ นิทฺทิฏฺฐํ, กุรุนฺทฏฺฐกถาย หิฯ
[348]
สพฺพํ โอนหิตุํ วาปิ, โอนหาเปตุเมว วา;
วาทาเปตุญฺจ วาเทตุํ, วาทิตํ น จ วฏฺฏติฯ
[349]
‘‘กริสฺสามุปหาร’’นฺติ, วุตฺเตน ปน ภิกฺขุนา;
ปูชา พุทฺธสฺส กาตพฺพา, วตฺตพฺพาติ จ วิญฺญุนาฯ
[350]
สยํ ผุสิยมานสฺส, อิตฺถิยา ปน ธุตฺติยา;
อวายมิตฺวา กาเยน, ผสฺสํ ปฏิวิชานโตฯ
[351]
อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ, อชานนฺตสฺส ภิกฺขุโน;
โมกฺขาธิปฺปายิโน เจว, ตถา อุมฺมตฺตกาทิโนฯ
[352]
ปฐเมน สมานาว, สมุฏฺฐานาทโย ปน;
กายสํสคฺคราคสฺส, ตถา สุกฺกวิสฏฺฐิยาฯ
กายสํสคฺคกถาฯ
[353]
ทุฏฺฐุลฺลวาจสฺสาเทน, อิตฺถิยา อิตฺถิสญฺญิโน;
ทฺวินฺนญฺจ ปน มคฺคานํ, วณฺณาวณฺณวเสน จฯ
[354]
เมถุนยาจนาทีหิ , โอภาสนฺตสฺส ภิกฺขุโน;
วิญฺญุํ อนฺตมโส หตฺถ-มุทฺทายปิ ครุํ สิยาฯ
[355]
‘‘สิขรณีสิ , สมฺภินฺนา, อุภโตพฺยญฺชนา’’ติ จ;
อกฺโกสวจเนนาปิ, ครุกํ ตุ สุณนฺติยาฯ
[356]
ปุนปฺปุโนภาสนฺตสฺส, เอกวาจาย วา พหู;
คณนาย จ วาจานํ, อิตฺถีนํ ครุกา สิยุํฯ
[357]
สา เจ นปฺปฏิชานาติ, ตสฺส ถุลฺลจฺจยํ สิยา;
อาทิสฺส ภณเน จาปิ, อุพฺภชาณุมธกฺขกํฯ
[358]
อุพฺภกฺขกมโธชาณุ-มณฺฑลํ ปน อุทฺทิสํ;
วณฺณาทิภณเน กาย-ปฏิพทฺเธ จ ทุกฺกฏํฯ
[359]
ถุลฺลจฺจยํ ภเว ตสฺส, ปณฺฑเก ยกฺขิเปติสุ;
อธกฺขโกพฺภชาณุมฺหิ, ทุกฺกฏํ ปณฺฑกาทิสุฯ
[360]
อุพฺภกฺขกมโธชาณุ-มณฺฑเลปิ อยํ นโย;
สพฺพตฺถ ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, ติรจฺฉานคติตฺถิยาฯ
[361]
อตฺถธมฺมปุเรกฺขารํ, กตฺวา โอภาสโตปิ จ;
วทโตปิ อนาปตฺติ, ปุรกฺขตฺวานุสาสนิํฯ
[362]
ตถา อุมฺมตฺตกาทีนํ, สมุฏฺฐานาทโย นยา;
อทินฺนาทานตุลฺยาว, เวทเนตฺถ ทฺวิธา มตาฯ
ทุฏฺฐุลฺลวาจากถาฯ
[363]
วณฺณํ ปนตฺตโน กาม-ปาริจริยาย ภาสโต;
ตสฺมิํเยว ขเณ สา เจ, ชานาติ ครุกํ สิยาฯ
[364]
โน เจ ชานาติ สา ยกฺขิ-เปติเทวีสุ ปณฺฑเก;
โหติ ถุลฺลจฺจยํ ตสฺส, เสเส อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
[365]
จีวราทีหิ อญฺเญหิ, วตฺถุกาเมหิ อตฺตโน;
นตฺถิ โทโส ภณนฺตสฺส, ปาริจริยาย วณฺณนํฯ
[366]
อิตฺถิสญฺญา มนุสฺสิตฺถี, ปาริจริยาย ราคิตา;
โอภาโส เตน ราเคน, ขเณ ตสฺมิํ วิชานนํฯ
[367]
ปญฺจงฺคานิ อิมาเนตฺถ, เวทิตพฺพานิ วิญฺญุนา;
สมุฏฺฐานาทโยปฺยสฺส, อนนฺตรสมา มตาฯ
อตฺตกามปาริจริยกถาฯ
[368]
ปฏิคฺคณฺหาติ สนฺเทสํ, ปุริสสฺสิตฺถิยาปิ วา;
วีมํสติ ครุ โหติ, ปจฺจาหรติ เจ ปนฯ
[369]
‘‘ยสฺสา หิ สนฺติกํ คนฺตฺวา, อาโรเจหี’’ติ เปสิโต;
ตมทิสฺวา ตทญฺญสฺส, อวสฺสาโรจกสฺส โสฯ
[370]
‘‘อาโรเจหี’’ติ วตฺวา ตํ, ปจฺจาหรติ เจ ปน;
ภิกฺขุ สงฺฆาทิเสสมฺหา, สญฺจริตฺตา น มุจฺจติฯ
[371]
‘‘มาตรา รกฺขิตํ อิตฺถิํ, คจฺฉ พฺรูหี’’ติ เปสิโต;
ปิตุรกฺขิตมญฺญํ วา, วิสงฺเกโตว ภาสโตฯ
[372]
ปฏิคฺคณฺหนตาทีหิ, ตีหิ องฺเคหิ สํยุเต;
สญฺจริตฺเต สมาปนฺเน, ครุกาปตฺติมาทิเสฯ
[373]
ทฺวีหิ ถุลฺลจฺจยํ วุตฺตํ, ปณฺฑกาทีสุ ตีหิปิ;
เอเกเนว จ สพฺพตฺถ, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
[374]
เจติยสฺส จ สงฺฆสฺส, คิลานสฺส จ ภิกฺขุโน;
คจฺฉโต ปน กิจฺเจน, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
[375]
มนุสฺสตฺตํ ตถา ตสฺสา, นนาลํวจนียตา;
ปฏิคฺคณฺหนตาทีนํ, วสา ปญฺจงฺคิกํ มตํฯ
[376]
อิทญฺหิ ฉสมุฏฺฐานํ, อจิตฺตกมุทีริตํ;
อลํวจนียตฺตํ วา, ปณฺณตฺติํ วา อชานโตฯ
[377]
คเหตฺวา สาสนํ กาย-วิกาเรนูปคมฺม ตํ;
วีมํสิตฺวา หรนฺตสฺส, ครุกํ กายโต สิยาฯ
[378]
สุตฺวา ยถานิสินฺโนว, วจนํ อิตฺถิยา ปุน;
ตํ ตตฺเถวาคตสฺเสว, อาโรเจนฺตสฺส วาจโตฯ
[379]
อชานนฺตสฺส ปณฺณตฺติํ, กายวาจาหิ ตํ วิธิํ;
กโรโต หรโต วาปิ, ครุกํ กายวาจโตฯ
[380]
ชานิตฺวาปิ กโรนฺตสฺส, ครุกาปตฺติโย ตถา;
สจิตฺตเกหิ ตีเหว, สมุฏฺฐาเนหิ ชายเรฯ
สญฺจริตฺตกถาฯ
[381]
สยํยาจิตเกเหว, กุฏิกํ อปฺปมาณิกํ;
อตฺตุทฺเทสํ กโรนฺตสฺส, ตถาเทสิตวตฺถุกํฯ
[382]
โหนฺติ สงฺฆาทิเสสา ทฺเว, สารมฺภาทีสุ ทุกฺกฏํ;
สเจ เอกวิปนฺนา สา, ครุกํ เอกกํ สิยาฯ
[383]
ปุริสํ ยาจิตุํ กมฺม-สหายตฺถาย วฏฺฏติ;
มูลจฺเฉชฺชวเสเนว, ยาจมานสฺส ทุกฺกฏํฯ
[384]
อวชฺชํ หตฺถกมฺมมฺปิ, ยาจิตุํ ปน วฏฺฏติ;
หตฺถกมฺมมฺปิ นาเมตํ, กิญฺจิ วตฺถุ น โหติ หิฯ
[385]
โคณมายาจมานสฺส, ฐเปตฺวา ญาตกาทิเก;
ทุกฺกฏํ ตสฺส นิทฺทิฏฺฐํ, มูลจฺเฉชฺเชน เตสุปิฯ
[386]
‘‘โคณํ เทมา’’ติ วุตฺเตปิ, คเหตุํ น จ วฏฺฏติ;
สกฏํ ทารุภณฺฑตฺตา, คเหตุํ ปน วฏฺฏติฯ
[387]
วาสิผรสุกุทฺทาล-กุฐาราทีสฺวยํ นโย;
อนชฺฌาวุตฺถกํ สพฺพํ, หราเปตุมฺปิ วฏฺฏติฯ
[388]
วลฺลิอาทิมฺหิ สพฺพสฺมิํ, ครุภณฺฑปฺปโหนเก;
ปเรสํ สนฺตเกเยว, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
[389]
ปจฺจเยสุ หิ ตีสฺเวว, วิญฺญตฺติ น จ วฏฺฏติ;
ตติเย ปริกโถภาส-นิมิตฺตานิ จ ลพฺภเรฯ
[390]
‘‘อเทสิเต จ วตฺถุสฺมิํ, ปมาเณนาธิกํ กุฏิํ;
กริสฺสามี’’ติ จินฺเตตฺวา, อรญฺญํ คจฺฉโตปิ จฯ
[391]
ผรสุํ วาปิ วาสิํ วา, นิเสนฺตสฺสาปิ ทุกฺกฏํ;
ฉินฺทโต ทุกฺกฏํ รุกฺขํ, ตสฺส ปาจิตฺติยา สหฯ
[392]
เอวํ ปุพฺพปโยคสฺมิํ, กุฏิการกภิกฺขุโน;
ยถาปโยคมาปตฺติํ, วินยญฺญู วินิทฺทิเสฯ
[393]
ยา ปน ทฺวีหิ ปิณฺเฑหิ, นิฏฺฐานํ ตุ คมิสฺสติ;
โหติ ถุลฺลจฺจยํ เตสุ, ปฐเม ทุติเย ครุฯ
[394]
อนาปตฺติ สจญฺญสฺส, เทติ วิปฺปกตํ กุฏิํ;
ตถา ภูมิํ สมํ กตฺวา, ภินฺทโตปิ จ ตํ กุฏิํฯ
[395]
คุหํ เลณํ กโรนฺตสฺส, ติณปณฺณจฺฉทมฺปิ วา;
วาสาคารํ ฐเปตฺวาน, อญฺญสฺสตฺถาย วา ตถาฯ
[396]
เทสาเปตฺวาว ภิกฺขูหิ, วตฺถุํ ปน จ ภิกฺขุโน;
กฺริยโตว สมุฏฺฐาติ, กโรโต อปฺปมาณิกํฯ
[397]
อเทเสตฺวา กโรนฺตสฺส, ตํ กฺริยากฺริยโต สิยา;
สมุฏฺฐานาทโย เสสา, สญฺจริตฺตสมา มตาฯ
กุฏิการสิกฺขาปทกถาฯ
[398]
อเทเสตฺวา สเจ วตฺถุํ, โย กเรยฺย มหลฺลกํ;
วิหารํ อตฺตวาสตฺถํ, ครุกํ ตสฺส นิทฺทิเสฯ
[399]
ปมาณาติกฺกเมนาปิ , โทโส นตฺถิ มหลฺลเก;
ตสฺมา กฺริยสมุฏฺฐานา-ภาวํ สมุปลกฺขเยฯ
[400]
ปมาณนิยมาภาวา, เอกสงฺฆาทิเสสตา;
สมุฏฺฐานาทิกํ เสสํ, อนนฺตรสมํ มตํฯ
มหลฺลกกถาฯ
[401]
ปาราชิกานิ วุตฺตานิ, จตุวีสติ สตฺถุนา;
ภิกฺขุโน อนุรูปานิ, เตสุ เอกูนวีสติฯ
[402]
อมูลเกน โจเทติ, หุตฺวา จาวนเจตโน;
สุทฺธํ วา ยทิ วาสุทฺธํ, เตสุ อญฺญตเรน โยฯ
[403]
ครุกํ ตสฺส อาปตฺติํ, กโตกาสมฺหิ นิทฺทิเส;
ตเถว อกโตกาเส, ทุกฺกฏาปตฺติยา สหฯ
[404]
‘‘โกณฺโฐสิ จ นิคณฺโฐสิ;
สามเณโรสิ ตาปโส;
คหฏฺโฐสิ ตถา เชฏฺฐ-;
พฺพติโกสิ อุปาสโกฯ
[405]
ทุสฺสีโล ปาปธมฺโมสิ, อนฺโตปูติ อวสฺสุโต’’;
อิจฺเจวมฺปิ วทนฺตสฺส, ครุกํ ตสฺส นิทฺทิเสฯ
[406]
สมฺมุขา หตฺถมุทฺทาย, โจเทนฺตสฺสปิ ตงฺขเณ;
ตํ เจ ปโร วิชานาติ, โหติ อาปตฺติ ภิกฺขุโนฯ
[407]
ครุกํ สมฺมุเข ฐตฺวา, โจทาเปนฺตสฺส เกนจิ;
ตสฺส วาจาย วาจาย, โจทาเปนฺตสฺส นิทฺทิเสฯ
[408]
อถ โสปิ ‘‘มยา ทิฏฺฐํ, สุตํ วา’’ติ จ ภาสติ;
เตสํ ทฺวินฺนมฺปิ สงฺฆาทิ-เสโส โหติ น สํสโยฯ
[409]
ทูตํ วา ปน เปเสตฺวา, ปณฺณํ วา ปน สาสนํ;
โจทาเปนฺตสฺส อาปตฺติ, น โหตีติ ปกาสิตาฯ
[410]
ตถา สงฺฆาทิเสเสหิ, วุตฺเต จาวนสญฺญิโน;
โหติ ปาจิตฺติยาปตฺติ, เสสาปตฺตีหิ ทุกฺกฏํฯ
[411]
อกฺโกสนาธิปฺปายสฺส, อกโตกาสมตฺตนา;
สห ปาจิตฺติเยนสฺส, วทนฺตสฺส จ ทุกฺกฏํฯ
[412]
อสมฺมุขา วทนฺตสฺส, อาปตฺตีหิปิ สตฺตหิ;
ตถา กมฺมํ กโรนฺตสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ
[413]
น โทสุมฺมตฺตกาทีนํ, โหติ ปญฺจงฺคสํยุตํ;
อุปสมฺปนฺนตา ตสฺมิํ, ปุคฺคเล สุทฺธสญฺญิตาฯ
[414]
ปาราชิเกน โจเทติ, เยน ตสฺส อมูลตา;
สมฺมุขา โจทนา เจว, ตสฺส จาวนสญฺญิโนฯ
[415]
ตงฺขเณ ชานนญฺเจว, ปญฺจงฺคานิ ภวนฺติ หิ;
อิทํ ตุ ติสมุฏฺฐานํ, สจิตฺตํ ทุกฺขเวทนํฯ
ทุฏฺฐโทสกถาฯ
[416]
เลสมตฺตมุปาทาย, ภิกฺขุมนฺติมวตฺถุนา;
โจเทยฺย ครุกาปตฺติ, สเจ จาวนเจตโนฯ
[417]
โจเทติ วา ตถาสญฺญี, โจทาเปติ ปเรน วา;
อนาปตฺติ สิยา เสโส, อนนฺตรสโม มโตฯ
ทุติยทุฏฺฐโทสกถาฯ
[418]
สมคฺคสฺส จ สงฺฆสฺส, เภทตฺถํ วายเมยฺย โย;
เภทเหตุํ คเหตฺวา วา, ติฏฺเฐยฺย ปริทีปยํฯ
[419]
โส หิ ภิกฺขูหิ วตฺตพฺโพ, ‘‘เภทตฺถํ มา ปรกฺกม’’;
อิติ ‘‘สงฺฆสฺส มา ติฏฺฐ, คเหตฺวา เภทการณํ’’ฯ
[420]
วุจฺจมาโน หิ เตเหว, นิสฺสชฺเชยฺย น เจว ยํ;
สมนุภาสิตพฺโพ ตํ, อจฺจชํ ครุกํ ผุเสฯ
[421]
ปรกฺกมนฺตํ สงฺฆสฺส, ภิกฺขุํ เภทาย ภิกฺขุโน;
ทิสฺวา สุตฺวา หิ ญตฺวา วา, อวทนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
[422]
คนฺตฺวา จ ปน วตฺตพฺโพ, อทฺธโยชนตาทิกํ;
ทูรมฺปิ ปน คนฺตพฺพํ, สเจ สกฺโกติ ตาวเทฯ
[423]
ติกฺขตฺตุํ ปน วุตฺตสฺส, อปริจฺจชโตปิ ตํ;
ทูตํ วา ปน ปณฺณํ วา, เปสโตปิ จ ทุกฺกฏํฯ
[424]
ญตฺติยา ปริโยสาเน, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํ;
กมฺมวาจาหิ จ ทฺวีหิ, โหติ ถุลฺลจฺจยํ ทฺวยํฯ
[425]
ยฺย-กาเร ปน สมฺปตฺเต, ครุเกเยว ติฏฺฐติ;
ปสฺสมฺภนฺติ หิ ติสฺโสปิ, ภิกฺขุโน ทุกฺกฏาทโยฯ
[426]
อกเต ปน กมฺมสฺมิํ, อปริจฺจชโตปิ จ;
ตสฺส สงฺฆาทิเสเสน, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
[427]
ญตฺติโต ปน ปุพฺเพ วา, ปจฺฉา วา ตงฺขเณปิ วา;
อสมฺปตฺเต ยฺย-การสฺมิํ, ปฏินิสฺสชฺชโตปิ จฯ
[428]
ปฏินิสฺสชฺชโต วาปิ, ตํ วา สมนุภาสโต;
ตเถวุมฺมตฺตกาทีนํ, อนาปตฺติ ปกาสิตาฯ
[429]
ยญฺหิ ภิกฺขุมนุทฺทิสฺส, มจฺฉมํสํ กตํ ภเว;
ยสฺมิญฺจ นิพฺเพมติโก, ตํ สพฺพํ ตสฺส วฏฺฏติฯ
[430]
สมุทฺทิสฺส กตํ ญตฺวา, ภุญฺชนฺตสฺเสว ทุกฺกฏํ;
ตถา อกปฺปิยํ มํสํ, อชานิตฺวาปิ ขาทโตฯ
[431]
หตฺถุสฺสจฺฉมนุสฺสานํ , อหิกุกฺกุรทีปินํ;
สีหพฺยคฺฆตรจฺฉานํ, มํสํ โหติ อกปฺปิยํฯ
[432]
ถุลฺลจฺจยํ มนุสฺสานํ, มํเส เสเสสุ ทุกฺกฏํ;
สจิตฺตกํ สมุทฺทิสฺส-กตํ เสสมจิตฺตกํฯ
[433]
ปุจฺฉิตฺวาเยว มํสานํ, ภิกฺขูนํ คหณํ ปน;
เอตํ วตฺตนฺติ วตฺตฏฺฐา, วทนฺติ วินยญฺญุโนฯ
[434]
อิทเมกสมุฏฺฐานํ, วุตฺตํ สมนุภาสนํ;
กายกมฺมํ วจีกมฺมํ, อกฺริยํ ทุกฺขเวทนํฯ
สงฺฆเภทกถาฯ
[435]
ทุติเย สงฺฆเภทสฺมิํ, วตฺตพฺพํ นตฺถิ กิญฺจิปิ;
สมุฏฺฐานาทโยปิสฺส, ปฐเมน สมา มตาฯ
ทุติยสงฺฆเภทกถาฯ
[436]
อุทฺเทสปริยาปนฺเน, ภิกฺขุ ทุพฺพจชาติโก;
อวจนียมตฺตานํ, กโรติ ครุกํ สิยาฯ
[437]
ทุพฺพเจปิ ปเนตสฺมิํ, สงฺฆเภทกวณฺณเน;
สพฺโพ วุตฺตนเยเนว, เวทิตพฺโพ วินิจฺฉโยฯ
ทุพฺพจกถาฯ
[438]
โย ฉนฺทคามิตาทีหิ, ปาเปนฺโต กุลทูสโกฯ
กมฺเม กริยมาเน ตํ, อจฺจชํ ครุกํ ผุเสฯ
[439]
จุณฺณํ ปณฺณํ ผลํ ปุปฺผํ, เวฬุํ กฏฺฐญฺจ มตฺติกํ;
กุลสงฺคหณตฺถาย, อตฺตโน วา ปรสฺส วาฯ
[440]
สนฺตกํ ททโต โหติ, กุลทูสนทุกฺกฏํ;
ภณฺฑคฺเฆน จ กาตพฺโพ, เถยฺยา สงฺฆญฺญสนฺตเกฯ
[441]
สงฺฆิกํ ครุภณฺฑํ วา, เสนาสนนิยามิตํ;
โยปิสฺสรวตาเยว, เทนฺโต ถุลฺลจฺจยํ ผุเสฯ
[442]
หริตฺวา วา หราเปตฺวา, ปกฺโกสิตฺวาคตสฺส วา;
กุลสงฺคหณตฺถาย, ปุปฺผํ เทนฺตสฺส ทุกฺกฏํฯ
[443]
หริตฺวา วา หราเปตฺวา, ปิตูนํ ปน วฏฺฏติ;
ทาตุํ ปุปฺผํ ปนญฺญสฺส, อาคตสฺเสว ญาติโนฯ
[444]
ตญฺจ โข วตฺถุปูชตฺถํ, ทาตพฺพํ น ปนญฺญถา;
สิวาทิปูชนตฺถํ วา, มณฺฑนตฺถํ น วฏฺฏติฯ
[445]
ผลาทีสุปิ เสเสสุ, ภิกฺขุนา วินยญฺญุนา;
ปุปฺเผ วุตฺตนเยเนว, เวทิตพฺโพ วินิจฺฉโยฯ
[446]
ปุปฺผาทิภาชเน โกจิ, อาคจฺฉติ สเจ ปน;
สมฺมเตนสฺส ทาตพฺพํ, ญาเปตฺวา อิตเรน ตุฯ
[447]
อุปฑฺฒภาคํ ทาตพฺพํ, อิติ วุตฺตํ กุรุนฺทิยํ;
‘‘โถกํ โถก’’นฺติ นิทฺทิฏฺฐํ, มหาปจฺจริยํ ปนฯ
[448]
คิลานานํ มนุสฺสานํ, ทาตพฺพํ ตุ สกํ ผลํ;
ปริพฺพยวิหีนสฺส, สมฺปตฺติสฺสริยสฺสปิฯ
[449]
สงฺฆาราเม ยถา ยตฺร, สงฺเฆน กติกา กตา;
ผลรุกฺขปริจฺเฉทํ, กตฺวา ตตฺราคตสฺสปิฯ
[450]
ผลํ ยถาปริจฺเฉทํ, ททโต ปน วฏฺฏติ;
‘‘ทสฺเสตพฺพาปิ วา รุกฺขา’’, ‘‘อิโต คณฺห ผล’’นฺติ จฯ
[451]
สยํ ขณิตฺวา ปถวิํ, มาลาคจฺฉาทิโรปเน;
โหติ ปาจิตฺติเยนสฺส, ทุกฺกฏํ กุลทูสเนฯ
[452]
อกปฺปิเยน วากฺเยน, ตถา โรปาปเนปิ จ;
สพฺพตฺถ ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, ภิกฺขุโน กุลทูสเนฯ
[453]
โรปเน ทุกฺกฏํเยว, โหติ กปฺปิยภูมิยํ;
ตถา โรปาปเน วุตฺตํ, อุภยตฺถ จ ภิกฺขุโนฯ
[454]
สกิํ อาณตฺติยา ตสฺส, พหูนํ โรปเน ปน;
สทุกฺกฏา ตุ ปาจิตฺติ, สุทฺธํ วา ทุกฺกฏํ สิยาฯ
[455]
กปฺปิเยเนว วากฺเยน, อุภยตฺถ จ ภูมิยา;
โรปเน ปริโภคตฺถํ, น โทโส โกจิ วิชฺชติฯ
[456]
กปฺปิยภูมิ เจ โหติ, สยํ โรเปตุเมว จ;
วฏฺฏตีติ จ นิทฺทิฏฺฐํ, มหาปจฺจริยํ ปนฯ
[457]
อารามาทีนมตฺถาย, สยํ สํโรปิตสฺส วา;
วฏฺฏเตว จ ภิกฺขูนํ, ตํ ผลํ ปริภุญฺชิตุํฯ
[458]
สิญฺจเน ปน สพฺพตฺถ, สยํ สิญฺจาปเนปิ จ;
อกปฺปิโยทเกเนว, โหติ ปาจิตฺติ ภิกฺขุโนฯ
[459]
กุลสงฺคหณตฺถญฺจ, ปริโภคตฺถเมว วา;
สทฺธิํ ปาจิตฺติเยนสฺส, สิญฺจโต โหติ ทุกฺกฏํฯ
[460]
เตสํเยว ปนตฺถาย, ทฺวินฺนํ กปฺปิยวารินา;
สิญฺจเน ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, ตถา สิญฺจาปเนปิ จฯ
[461]
กุลสงฺคหณตฺถาย, ปุปฺผานํ โอจินาปเน;
สยโมจินเน จาปิ, สปาจิตฺติยทุกฺกฏํฯ
[462]
ปุปฺผานํ คณนายสฺส, ปุปฺผโมจินโต ปน;
โหติ ปาจิตฺติยาปตฺติ, กุลตฺถํ เจ สทุกฺกฏาฯ
[463]
คนฺถิมํ โคปฺผิมํ นาม, เวธิมํ เวฐิมมฺปิ จ;
ปูริมํ วายิมํ เจติ, ฉพฺพิโธ ปุปฺผสงฺคโหฯ
[464]
ตตฺถ ทณฺเฑน ทณฺฑํ วา, วณฺเฏนปิ จ วณฺฏกํ;
คนฺถิตฺวา กรณํ สพฺพํ, ‘‘คนฺถิม’’นฺติ ปวุจฺจติฯ
[465]
โคปฺผิมํ นาม โคปฺเผตฺวา, สุตฺตาทีหิ กรียติ;
เอกโตวณฺฏิกา มาลา, อุภโตวณฺฏิกา จ ตํฯ
[466]
เวธิมํ นาม วิชฺฌิตฺวา, พุนฺเทสุ มกุลาทิกํ;
อาวุตา สูจิอาทีหิ, มาลาวิกติ วุจฺจติฯ
[467]
เวฐิมํ นาม เวเฐตฺวา, กตํ มาลาคุเณหิ วา;
วากาทีหิ จ พทฺธํ วา, ‘‘เวฐิม’’นฺติ ปวุจฺจติฯ
[468]
ปูริมํ ปน ทฏฺฐพฺพํ, ปุปฺผมาลาหิ ปูรเณ;
โพธิํ ปุปฺผปฏาทีนํ, ปริกฺเขเปสุ ลพฺภติฯ
[469]
วายิมํ นาม ทฏฺฐพฺพํ, ปุปฺผรูปปฏาทิสุ;
ปุปฺผมาลาคุเณเหว, วายิตฺวา กรเณ ปนฯ
[470]
สพฺพเมตํ สยํ กาตุํ, การาเปตุํ ปเรหิ วา;
ภิกฺขูนํ ภิกฺขุนีนญฺจ, พุทฺธสฺสปิ น วฏฺฏติฯ
[471]
ตถา กลมฺพกํ กาตุํ, อฑฺฒจนฺทกเมว วา;
อญฺเญหิ ปูริตํ ปุปฺผ-ปฏํ วา วายิตุมฺปิ จฯ
[472]
ปิฏฺฐกาจมยํ ทามํ, เคณฺฑุปุปฺผมยมฺปิ จ;
ขรปตฺตมยํ มาลํ, สพฺพํ กาตุํ น วฏฺฏติฯ
[473]
กณิการาทิปุปฺผานิ, วิตาเน พทฺธกณฺฏเก;
หีราทีหิ ปฏากตฺถํ, วิชฺฌนฺตสฺสปิ ทุกฺกฏํฯ
[474]
กณฺฏกาทีหิ ภิกฺขุสฺส, เอกปุปฺผมฺปิ วิชฺฌิตุํ;
ปุปฺเผสุเยว วา ปุปฺผํ, ปเวเสตุํ น วฏฺฏติฯ
[475]
อโสกปิณฺฑิอาทีนํ, อนฺตเร ธมฺมรชฺชุยา;
ปเวเสนฺตสฺส ปุปฺผานิ, น โทโส โกจิ วิชฺชติฯ
[476]
ฐปิเตสุ ปเวเสตฺวา, กทลิจฺฉตฺตภิตฺติสุ;
กณฺฏเกสุปิ ปุปฺผานิ, วิชฺฌนฺตสฺสปิ ทุกฺกฏํฯ
[477]
กปฺปิยํ ปน วตฺตพฺพํ, วจนํ วตฺถุปูชเน;
นิมิตฺโตภาสปริยา, วฏฺฏนฺตีติ ปกาสิตาฯ
[478]
น เกวลมกตฺตพฺพํ, กุลทูสนเมว จ;
อถ โข เวชฺชกมฺมาทิ, น กตฺตพฺพํ กุทาจนํฯ
[479]
กาตพฺพํ ปน เภสชฺชํ, ปญฺจนฺนํ สหธมฺมินํ;
กตฺวาปฺยกตวิญฺญตฺติํ, กา กถา อตฺตโน ธเนฯ
[480]
ตถา มาตาปิตูนมฺปิ, ตทุปฏฺฐากชนฺตุโน;
ภณฺฑุกสฺสตฺตโน เจว, เวยฺยาวจฺจกรสฺสปิฯ
[481]
เชฏฺฐภาตา กนิฏฺโฐ จ, ตถา ภคินิโย ทุเว;
จูฬมาตา จูฬปิตา, มหามาตา มหาปิตาฯ
[482]
ปิตุจฺฉา มาตุโล จาติ, ทสิเม ญาตโย มตา;
อิเมสมฺปิ ทสนฺนญฺจ, กาตุํ วฏฺฏติ ภิกฺขุโนฯ
[483]
สเจ เภสชฺชเมเตสํ, นปฺปโหติ น โหติ วา;
ยาจนฺติปิ จ ตํ ภิกฺขุํ, ทาตพฺพํ ตาวกาลิกํฯ
[484]
สเจ เต น จ ยาจนฺติ, ทาตพฺพํ ตาวกาลิกํ;
อาโภคํ ปน กตฺวา วา, ‘‘ทสฺสนฺติ ปุน เม อิเม’’ฯ
[485]
เอเตสํ ตุ กุลา ยาว, สตฺตมา กุลทูสนํ;
เภสชฺชกรณาปตฺติ, วิญฺญตฺติ วา น รูหติฯ
[486]
ภาตุชายาปิ วา โหติ, สเจ ภคินิสามิโก;
สเจ เต ญาตกา โหนฺติ, กาตุํ เตสมฺปิ วฏฺฏติฯ
[487]
อญฺญาตกา สเจ โหนฺติ, ภาตุโน อนุชาย วา;
‘‘ตุมฺหากํ ชคฺคนฏฺฐาเน, เทถา’’ติ จ วเท พุโธฯ
[488]
อถ เตสมฺปิ ปุตฺตานํ, กตฺวา ทาตพฺพเมว วา;
‘‘มาตาปิตูนํ ตุมฺหากํ, เทถา’’ติ วินยญฺญุนาฯ
[489]
อญฺโญปิ โย โกจิ ปนิสฺสโร วา;
โจโรปิ วา ยุทฺธปราชิโต วา;
อาคนฺตุโก ขีณปริพฺพโย วา;
อกลฺลโก ญาติชนุชฺฌิโต วาฯ
[490]
เอเตสํ ปน สพฺเพสํ, อปจฺจาสีสตา สตา;
กาตพฺโพ ปฏิสนฺถาโร, ภิกฺขุนา สาธุนาธุนาฯ
[491]
ปริตฺโตทกสุตฺตานิ, วุตฺเต เทถาติ เกนจิ;
ชลํ หตฺเถน จาเลตฺวา, มทฺทิตฺวา ปน สุตฺตกํฯ
[492]
ทาตพฺพํ ภิกฺขุนา กตฺวา, เตสเมว จ สนฺตกํ;
อตฺตโน อุทกํ เตสํ, สุตฺตํ วา เทติ ทุกฺกฏํฯ
[493]
อนามฏฺโฐปิ ทาตพฺโพ, ปิณฺฑปาโต วิชานตา;
ทฺวินฺนํ มาตาปิตูนมฺปิ, ตทุปฏฺฐายกสฺส จฯ
[494]
อิสฺสรสฺสาปิ ทาตพฺโพ, โจรทามริกสฺส จ;
ภณฺฑุกสฺสตฺตโน เจว, เวยฺยาวจฺจกรสฺสปิฯ
[495]
ทาตุํ ปณฺฑุปลาสสฺส, ถาลเกปิ จ วฏฺฏติ;
ฐเปตฺวา ตํ ปนญฺญสฺส, ปิตุโนปิ น วฏฺฏติฯ
[496]
คิหีนํ ปน ทูเตยฺยํ, ชงฺฆเปสนิยมฺปิ จ;
สตฺถุนา ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, กโรนฺตสฺส ปเท ปเทฯ
[497]
ภณฺฑุมาตาปิตูนมฺปิ, เวยฺยาวจฺจกรสฺส จ;
สาสนํ สหธมฺมีนํ, หริตุํ ปน วฏฺฏติฯ
[498]
กุลทูสนกมฺเมน, ลทฺธํ อฏฺฐวิเธนปิ;
ปญฺจนฺนํ สหธมฺมีนํ, น จ วฏฺฏติ ภุญฺชิตุํฯ
[499]
อชฺโฌหาเรสุ สพฺพตฺถ, ทุกฺกฏํ ปริทีปิตํ;
ปริโภควเสเนว, เสเสสุปิ อยํ นโยฯ
[500]
กตฺวา รูปิยโวหารํ, อภูตาโรจเนน จ;
อุปฺปนฺนปจฺจยา สพฺเพ, สมานาติ ปกาสิตาฯ
[501]
วิญฺญตฺตินุปฺปทานญฺจ, เวชฺชกมฺมมเนสนํ;
ปาริภฏุกตํ มุคฺค-สูปตํ วตฺถุวิชฺชกํฯ
[502]
ชงฺฆเปสนิยํ ทูต-กมฺมญฺจ กุลทูสนํ;
อภูตาโรจนํ พุทฺธ-ปฏิกุฏฺฐํ วิวชฺชเยฯ
[503]
น โทสุมฺมตฺตกาทีนํ, ปฏินิสฺสชฺชโตปิ ตํ;
สมุฏฺฐานาทิกํ สพฺพํ, สงฺฆเภทสมํ มตํฯ
กุลทูสนกถาฯ
[504]
ชานํ ยาวติหํ เยน, ฉาทิตาปตฺติ ภิกฺขุนา;
อกามา ปริวตฺถพฺพํ, เตน ตาวติหํ ปนฯ
[505]
อาปตฺติ จ อนุกฺขิตฺโต, ปหุ จานนฺตรายิโก;
จตุสฺวปิ จ ตํสญฺญี, ตสฺส ฉาเทตุกามตาฯ
[506]
ฉาทนนฺติ ปเนเตหิ, ทสหงฺเคหิ ภิกฺขุนา;
ฉนฺนา นาม สิยาปตฺติ, อรุณุคฺคมเนน สาฯ
ทฺเว ภาณวารา นิฏฺฐิตาฯ
[507]
ติวิโธ ปริวาโส หิ, ติวิธาเปตเจตสา;
ปฏิจฺฉนฺโน จ สุทฺธนฺโต, สโมธาโนติ ทีปิโตฯ
[508]
ตตฺรายํ ตุ ปฏิจฺฉนฺน-ปริวาโส ปกาสิโต;
ปฏิจฺฉนฺนาย ทาตพฺโพ, วเสนาปตฺติยาติ จฯ
[509]
วตฺถุโคตฺตวเสนาปิ, นามาปตฺติวเสน วา;
กมฺมวาจา หิ กาตพฺพา, ทาตพฺโพ ตสฺส เตน จฯ
[510]
‘‘วตฺตํ สมาทิยามี’’ติ, ‘‘ปริวาส’’นฺติ วา ปุน;
สมาทิยิตฺวา สงฺฆสฺส, อาโรเจตพฺพมาทิโตฯ
[511]
ปุนปฺปุนาคตานมฺปิ, อาโรเจนฺโตว รตฺติยา;
เฉทํ วา วตฺตเภทํ วา, อกตฺวาว สทา วเสฯ
[512]
ปริวาโส วิโสเธตุํ, น สกฺกา ตตฺถ เจ ปน;
นิกฺขิปิตฺวาน ตํ วตฺตํ, วตฺถพฺพํ เตน ภิกฺขุนาฯ
[513]
ตตฺเถว สงฺฆมชฺเฌ วา, ปุคฺคเล วาปิ นิกฺขิเป;
นิกฺขิปามีติ วตฺตํ วา, ปริวาสนฺติ วา ตถาฯ
[514]
เอวเมกปเทนาปิ, ปเทหิ ทฺวีหิ วา ปน;
วตฺตํ นิกฺขิปิตพฺพํ ตํ, สมาทาเนปฺยยํ นโยฯ
[515]
นิกฺขิตฺตกาลโต อุทฺธํ, ปกตตฺโตติ วุจฺจติ;
ปุน ปจฺจูสกาลสฺมิํ, สทฺธิเมเกน ภิกฺขุนาฯ
[516]
ปริกฺขิตฺตวิหารสฺส, ทฺเว ปริกฺเขปโต พหิ;
ปริกฺเขปารหฏฺฐานา, อปริกฺขิตฺตโต พหิฯ
[517]
เลฑฺฑุปาเต อติกฺกมฺม, โอกฺกมิตฺวา จ มคฺคโต;
คุมฺเพน วติยา วาปิ, ฉนฺนฏฺฐาเน ฐิเตน ตุฯ
[518]
เตน อนฺโตรุเณเยว, วตฺตมาทาย วิญฺญุนา;
อาโรเจตฺวารุเณ ตสฺมิํ, วุฏฺฐิเต ตสฺส สนฺติเกฯ
[519]
นิกฺขิปิตฺวา ตโต วตฺตํ, คนฺตพฺพํ ตุ ยถาสุขํ;
อนฺโตเยวารุเณ ภิกฺขุ, คโต เจ ยสฺส กสฺสจิฯ
[520]
อาโรเจตฺวาว ตํ วตฺตํ, นิกฺขิเป ปุน ปณฺฑิโต;
เสสํ สมุจฺจยสฺสฏฺฐ-กถาย จ วิภาวเยฯ
[521]
อาปตฺตีนญฺจ รตฺตีนํ, ปริจฺเฉทํ น ชานติ;
โย ตสฺส ปน ทาตพฺโพ, ‘‘สุทฺธนฺโต’’ติ ปวุจฺจติฯ
[522]
เอเสว ปริสุทฺเธหิ, สุทฺธนฺโต ทุวิโธ มโต;
จูฬสุทฺธนฺตนาโม จ, มหาสุทฺธนฺตนามโกฯ
[523]
ทุวิโธปิ อยํ รตฺติ-ปริจฺเฉทํ อชานโต;
เอกจฺจํ สกลํ วาปิ, ทาตพฺโพ วิมติสฺส วาฯ
[524]
อิตโรปิ สโมธาน-ปริวาโส ติธา มโต;
โส โอธานสโมธาโน, อคฺฆมิสฺสกปุพฺพโกฯ
[525]
อาปชฺชิตฺวานฺตราปตฺติํ, ฉาเทนฺตสฺส หิ ภิกฺขุโน;
ทิวเส ปริวุตฺเถ ตุ, โอธุนิตฺวา ปทียเตฯ
[526]
ปุริมาปตฺติยา มูล-ทิวเส ตุ วินิจฺฉิเต;
ปจฺฉา อาปนฺนมาปตฺติํ, สโมธาย วิธานโตฯ
[527]
ยาจมานสฺส สงฺเฆน, ทาตพฺโพ ปน ภิกฺขุโน;
เอโสธานสโมธาน-ปริวาโส ปกาสิโตฯ
[528]
ตถา สมฺพหุลาสฺเวกา, ทฺเว วา สมฺพหุลาปิ วา;
ยา ยา จิรปฏิจฺฉนฺนา, ตาสํ อคฺฆวเสน หิฯ
[529]
อาปตฺตีนํ ตโต อูน-ปฏิจฺฉนฺนานเมว โย;
สโมธาย ปทาตพฺโพ, ปริวาโสติ วุจฺจติฯ
[530]
นานาวตฺถุกสญฺญาโย, สพฺพา อาปตฺติโย ปน;
สพฺพาตา เอกโต กตฺวา, ทาตพฺโพ มิสฺสโก มโตฯ
[531]
ปริวุตฺถปริวาสสฺส, มานตฺตํ เทยฺยมุตฺตริ;
ฉ รตฺติโย ปฏิจฺฉนฺนา-ปฏิจฺฉนฺนวสา ทุเวฯ
[532]
ตตฺถ ยา อปฏิจฺฉนฺนา, โหติ อาปตฺติ ยสฺส ตุ;
ตสฺส ทาตพฺพมานตฺตํ, อปฏิจฺฉนฺนนามกํฯ
[533]
ยสฺสาปตฺติ ปฏิจฺฉนฺนา, ปริวาสาวสานเก;
ตสฺส ทาตพฺพมานตฺตํ, ‘‘ปฏิจฺฉนฺน’’นฺติ วุจฺจติฯ
[534]
คนฺตฺวา จตูหิ ภิกฺขูหิ, ปจฺจูสสมเย สห;
ปริวาเส วินิทฺทิฏฺฐ-ปฺปการํ เทสเมว จฯ
[535]
‘‘วตฺตํ สมาทิยามี’’ติ, ‘‘มานตฺต’’มิติ วา ปน;
อาทิยิตฺวาน ตํ เตสํ, อาโรเจตฺวา วิสารโทฯ
[536]
นิกฺขิเป สนฺติเก เตสํ, วตฺตํ เตสุ คเตสุ วา;
ภิกฺขุสฺส ปุพฺพทิฏฺฐสฺส, อาโรเจตฺวาน นิกฺขิเปฯ
[537]
ตสฺส ทานวิธานญฺจ, รตฺติจฺเฉทาทิโก นโย;
เญยฺโย สมุจฺจยสฺสฏฺฐ-กถาปาฬิวเสน ตุฯ
[538]
ปุน ตํ จิณฺณมานตฺตํ, สงฺโฆ วีสติวคฺคิโก;
อพฺเภยฺย วิธินา ภิกฺขุ, ปกตตฺโต ปุนพฺภิโตฯ
[539]
ฉาเทนฺติยาปิ อาปตฺติํ, ปริวาโส น วิชฺชติ;
น จ ภิกฺขุนิยาปตฺติ, อตฺตโน ฉาทยนฺติยาฯ
[540]
ฉาเทตฺวา วาปิ อาปตฺติํ, อจฺฉาเทตฺวาปิ วา ปน;
เกวลํ จริตพฺพนฺติ, ปกฺขมานตฺตเมว ตุฯ
[541]
วินยนยมติพุทฺธิทีปนํ;
วินยวินิจฺฉยเมตมุตฺตมํ;
วิวิธนยนยุตํ อุเปนฺติ เย;
วินยนเย ปฏุตํ อุเปนฺติ เตฯ
อิติ วินยวินิจฺฉเย สงฺฆาทิเสสกถา นิฏฺฐิตาฯ
อนิยตกถา
[542]