จตุพฺพิธกมฺมกถา

[2983]

จตฺตาริมานิ กมฺมานิ, อปโลกนสญฺญิตํ;

ญตฺติ ญตฺติทุติยญฺจ, กมฺมํ ญตฺติจตุตฺถกํฯ

[2984]

อปโลกนกมฺมํ ตุ, ปญฺจ ฐานานิ คจฺฉติ;

ญตฺติกมฺมํ นวฏฺฐานํ, ทุติยํ สตฺต คจฺฉติฯ

[2985]

ตถา ญตฺติจตุตฺถมฺปิ, สตฺต ฐานานิ คจฺฉติ;

นิสฺสารณญฺจ โอสาโร, ภณฺฑุกํ พฺรหฺมทณฺฑโกฯ

[2986]

อปโลกนกมฺมญฺหิ, กมฺมลกฺขณปญฺจมํ;

นิสฺสารณญฺจ โอสารํ, สมณุทฺเทสโต วเทฯ

[2987]

ภณฺฑุกํ ปพฺพชนฺเตน, ฉนฺเนน พฺรหฺมทณฺฑกํ;

อญฺญสฺสปิ จ กาตพฺโพ, ตถารูปสฺส ภิกฺขุโนฯ

[2988]

สพฺโพ สนฺนิปติตฺวาน, อาปุจฺฉิตฺวาน สพฺพโส;

จีวราทิปริกฺขารํ, สงฺโฆ ยํ เทติ ตสฺส หิฯ

[2989]

ติกฺขตฺตุํ อปโลเกตฺวา, ภิกฺขูนํ รุจิยา ปน;

เอวํ สงฺฆสฺส ทานํ ตุ, โหติ ตํ กมฺมลกฺขณํฯ

[2990]

นิสฺสารณมโถสาโร , อุโปสถปวารณา;

สมฺมุติ เจว ทานญฺจ, ปฏิคฺคาโห จ สตฺตโมฯ

[2991]

ปจฺจุกฺกฑฺฒนตา เจว, อฏฺฐมี ปริกิตฺติตา;

กมฺมสฺส ลกฺขณญฺจาติ, นว ฐานานิ ญตฺติยาฯ

[2992]

วินิจฺฉเย อสมฺปตฺเต, เถรสฺสาวินยญฺญุโน;

ตสฺส นิสฺสารณา วุตฺตา, ยา สา นิสฺสารณาติ หิฯ

[2993]

อุปสมฺปทาเปกฺขสฺส, อาคจฺโฉสารณาติ สา;

อุโปสถวเสนาปิ, ปวารณวเสนปิฯ

[2994]

ญตฺติยา ฐปิตตฺตา หิ, ญตฺติกมฺมานิเม ทุเว;

‘‘อุปสมฺปทาเปกฺขญฺหิ, อนุสาเสยฺยห’’นฺติ จฯ

[2995]

‘‘อิตฺถนฺนามมหํ ภิกฺขุํ, ปุจฺเฉยฺยํ วินย’’นฺติ จ;

เอวมาทิปวตฺตา หิ, เอทิสา ญตฺติ สมฺมุติฯ

[2996]

นิสฺสฏฺฐจีวราทีนํ, ทานํ ‘‘ทาน’’นฺติ วุจฺจติ;

อาปตฺตีนํ ปฏิคฺคาโห, ‘‘ปฏิคฺคาโห’’ติ วุจฺจติฯ

[2997]

ปจฺจุกฺกฑฺฒนตา นาม, ปวารุกฺกฑฺฒนา มตา;

‘‘อิมํ อุโปสถํ กตฺวา, กาเล ปวารยามิ’’ติฯ

[2998]

ติณวตฺถารเก สพฺพ-ปฐมา ญตฺติ เจตรา;

กมฺมลกฺขณเมตนฺติ, นว ฐานานิ ญตฺติยาฯ

[2999]

ญตฺติทุติยกมฺมมฺปิ, สตฺต ฐานานิ คจฺฉติ;

นิสฺสารณมโถสารํ, สมฺมุติํ ทานเมว จฯ

[3000]

อุทฺธารํ เทสนํ กมฺม-ลกฺขณํ ปน สตฺตมํ;

ปตฺตนิกฺกุชฺชนาที ตุ, นิสฺสาโรสารณา มตาฯ

[3001]

สมฺมุติ นาม สีมาทิ, สา ปญฺจทสธา มตา;

ทานํ กถินวตฺถสฺส, ทานํ มตกวาสโสฯ

[3002]

กถินสฺสนฺตรุพฺภาโร, ‘‘อุพฺภาโร’’ติ ปวุจฺจติ;

เทสนา กุฏิวตฺถุสฺส, วิหารสฺส จ วตฺถุโนฯ

[3003]

ติณวตฺถารกมฺเม จ, โมหาโรปนตาทิสุ;

กมฺมวาจาวเสเนตฺถ, กมฺมลกฺขณตา มตาฯ

[3004]

อิติ ญตฺติทุติยสฺส, อิเม สตฺต ปกาสิตา;

ตถา ญตฺติจตุตฺถมฺปิ, สตฺต ฐานานิ คจฺฉติฯ

[3005]

นิสฺสารณมโถสารํ, สมฺมุติํ ทานนิคฺคหํ;

สมนุภาสนญฺเจว, สตฺตมํ กมฺมลกฺขณํฯ

[3006]

สตฺตนฺนํ ตชฺชนาทีนํ, กมฺมานํ กรณํ ปน;

นิสฺสารณาถ ปสฺสทฺธิ, เตสํ โอสารณา มตาฯ

[3007]

โอวาโท ภิกฺขุนีนํ ตุ, สมฺมุตีติ ปกาสิตา;

มานตฺตปริวาสานํ, ทานํ ‘‘ทาน’’นฺติ วุจฺจติฯ

[3008]

ปุน มูลาปฏิกฺกสฺโส, ‘‘นิคฺคโห’’ติ ปวุจฺจติ;

อุกฺขิตฺตสฺสานุวตฺติกา, อฏฺฐ ยาวตตียกาฯ

[3009]

อริฏฺโฐ จณฺฑกาฬี จ, เอกาทส ภวนฺติเม;

อิเมสํ ตุ วสา เญยฺยา, ทเสกา สมนุภาสนาฯ

[3010]

อุปสมฺปทกมฺมญฺจ, กมฺมมพฺภานสญฺญิตํ;

อิทํ ญตฺติจตุตฺเถ ตุ, สตฺตมํ กมฺมลกฺขณํฯ

[3011]

อปโลกนกมฺมญฺจา-ปโลเกตฺวาว การเย;

ญตฺติยา ทุติเยนาปิ, จตุตฺเถน น การเยฯ

[3012]

ญตฺติทุติยกมฺมานิ, ลหุกานตฺถิ กานิจิ;

กาตพฺพานปโลเกตฺวา, สพฺพา สมฺมุติโย สิยุํฯ

[3013]

เสสานิ อปโลเกตฺวา, กาตุํ ปน น วฏฺฏติ;

ยถาวุตฺตนเยเนว, เตน เตเนว การเยฯ

จตุพฺพิธกมฺมกถาฯ

กมฺมวิปตฺติกถา

[3014]

วตฺถุโต ญตฺติโต เจว, อนุสฺสาวนสีมโต;

ปริสโตติ ปญฺเจว, กมฺมโทสา ปกาสิตาฯ

[3015]

สมฺมุขากรณียํ ยํ, ตํ กโรติ อสมฺมุขา;

กมฺมํ วตฺถุวิปนฺนํ ตํ, อธมฺมนฺติ ปวุจฺจติฯ

[3016]

อสมฺมุขากรณียานิ, อฏฺเฐว จ ภวนฺติ หิ;

ปตฺตนิกฺกุชฺชนญฺเจว, ปตฺตสฺสุกฺกุชฺชนมฺปิ จฯ

[3017]