เหฏฺฐา รตฺตวิตานสฺส, ทฺวิธา รตฺตูปธานกํ;

อกปฺปิยมิทํ สพฺพํ, ทุกฺกฏํ ปริภุญฺชโตฯ

[2662]

เหฏฺฐา อกปฺปิเย ปจฺจตฺถเร สติ น วฏฺฏติ;

อุทฺธํ เสตวิตานมฺปิ, ตสฺมิํ อสติ วฏฺฏติฯ

[2663]

อาสนฺทิํ ปน ปลฺลงฺกํ, ฐเปตฺวา ตูลิกมฺปิ จ;

เสสํ ปน จ สพฺพมฺปิ, ลภเต คิหิสนฺตกํฯ

[2664]

ธมฺมาสเน อนาปตฺติ, ภตฺตคฺเคปิ นิสีทิตุํ;

ภูมตฺถรณเก ตตฺถ, สยิตุมฺปิ จ วฏฺฏติฯ

จมฺมกฺขนฺธกกถาฯ

เภสชฺชกฺขนฺธกกถา

[2665]

วุตฺตา คหปติสฺสาปิ, สมฺมุตุสฺสาวนนฺติกา;

โคนิสาทีติ กปฺปิยา, จตสฺโส โหนฺติ ภูมิโยฯ

[2666]

สงฺฆสฺส สนฺตกํ เคหํ, สนฺตกํ ภิกฺขุโนปิ วา;

กปฺปิยํ ปน กตฺตพฺพํ, สหเสยฺยปฺปโหนกํฯ

[2667]

ฐเปตฺวา ภิกฺขุมญฺเญหิ, ทินฺนํ กปฺปิยภูมิยา;

อตฺถาย สนฺตกํ เตสํ, เคหํ คหปเตวิทํฯ

[2668]

สา หิ สมฺมุติกา นาม, ยา หิ สงฺเฆน สมฺมตา;

กมฺมวาจมวตฺวา วา, วฏฺฏเตวาปโลกนํฯ

[2669]

ปฐมิฏฺฐกปาสาณ-ถมฺภาทิฏฺฐปเน ปน;

‘‘กปฺปิยกุฏิํ กโรมา’’ติ, วทนฺเตหิ สมนฺตโตฯ

[2670]

อุกฺขิปิตฺวา ฐเปนฺเตสุ, อามสิตฺวา ปเรสุ วา;

สยเมวุกฺขิปิตฺวา วา, ฐเปยฺยุสฺสาวนนฺติกาฯ

[2671]

อิฏฺฐกาทิปติฏฺฐานํ , ภิกฺขูนํ วทตํ ปน;

วาจาย ปริโยสานํ, สมกาลํ ตุ วฏฺฏติฯ

[2672]

อาราโม อปริกฺขิตฺโต, สกโล ภุยฺยโตปิ วา;

ทุวิโธปิ จ วิญฺญูหิ, โคนิสาทีติ วุจฺจติฯ

[2673]

เอตา ปน จตสฺโสปิ, โหนฺติ กปฺปิยภูมิโย;

เอตฺถ ปกฺกญฺจ วุตฺถญฺจ, สพฺพํ วฏฺฏติ อามิสํฯ

[2674]

อุสฺสาวนนฺติกา ยา สา, ถมฺภาทีสุ อธิฏฺฐิตา;

ถมฺภาทีสฺวปนีเตสุ, ตทญฺเญสุปิ ติฏฺฐติฯ

[2675]

อปนีเตสุ สพฺเพสุ, สิยา ชหิตวตฺถุกา;

โคนิสาที ปริกฺขิตฺตา, เสสา ฉทนนาสโตฯ

[2676]

ภิกฺขุํ ฐเปตฺวา อญฺเญสํ, หตฺถโต จ ปฏิคฺคโห;

เตสญฺจ สนฺนิธิ อนฺโต- วุตฺตํ ภิกฺขุสฺส วฏฺฏติฯ

[2677]

ภิกฺขุสฺส ภิกฺขุนิยา วา, สนฺตกํ สงฺฆิกมฺปิ วา;

อนฺโตวุตฺถญฺจ ปกฺกญฺจ, อุภินฺนํ น จ วฏฺฏติฯ

[2678]

อกปฺปกุฏิยา วุตฺถํ, สปฺปิอาทิวิมิสฺสิตํ;

‘‘อนฺโตวุตฺถ’’นฺติ นิทฺทิฏฺฐํ, ปฐมํ กาลิกทฺวยํฯ

[2679]

เตเหว สปฺปิอาทีหิ, ภิกฺขุนา ยาวชีวิกํ;

ปกฺกํ ตํ ปน สตฺตาหํ, วฏฺฏเตว นิรามิสํฯ

[2680]

สเจ อามิสสํสฏฺฐํ, ปกฺกํ ตํ ปริภุญฺชติ;

อนฺโตวุตฺถญฺจ ภิยฺโยปิ, สามปกฺกญฺจ ภุญฺชติฯ

[2681]

ยาวกาลิกมาหาโร, ปานกํ ยามกาลิกํ;

สตฺตาหกาลิกํ นาม, สปฺปิอาทิกปญฺจกํฯ

[2682]

เสสํ ปน หลิทฺทาทิ, เภสชฺชํ ยาวชีวิกํ;

จตุธา กาลิกา วุตฺตา, อุทกํ โหตฺยกาลิกํฯ

[2683]

ปฏิคฺคหวเสเนว, กาลาตีตา ติกาลิกา;

โหนฺติ โทสกรา ภุตฺตา, อภุตฺตํ ตติยมฺปิ จฯ

[2684]

อมฺพํ ชมฺพุ จ โจจญฺจ, โมจญฺจ มธุ มุทฺทิกา;

สาลุ ผารุสกญฺจาติ, ปานกํ อฏฺฐธา มตํฯ

[2685]

ปานกตฺถมนุญฺญาตํ, ผลํ ปกฺกญฺจ อามกํ;

ปานเหตุ ปฏิกฺขิตฺโต, สวตฺถุกปฏิคฺคโหฯ

[2686]

อมฺพปกฺกํ สุโกฏฺเฏตฺวา, มทฺทิตฺวา อุทเก ปน;

ปจฺฉา ปริสฺสวํ กตฺวา, ปาตุํ วฏฺฏติ ปานกํฯ

[2687]

วฏฺฏตาทิจฺจปากํ ตุ, อคฺคิปกฺกํ น วฏฺฏติ;

เอเสว จ นโย เสส-ปานเกสุปิ ทีปิโตฯ

[2688]

ปุปฺผปตฺตผลุจฺฉูนํ, จตฺตาโร ปนิเม รสา;

อนุญฺญาตา อิมานฏฺฐ, ปานานิ อนุชานตาฯ

[2689]

สพฺโพ ปุปฺผรโส วุตฺโต, มธุกสฺส รสํ วินา;

สพฺโพ ปตฺตรโส วุตฺโต, ปกฺกฑากรสํ วินาฯ

[2690]

สตฺตนฺนํ สานุโลมานํ, ธญฺญานํ ผลชํ รสํ;

ฐเปตฺวานุมโต สพฺโพ, วิกาเล ผลโช รโสฯ

[2691]

ยาวกาลิกปตฺตาน-มปิ สีตุทเก กโต;

มทฺทิตฺวาทิจฺจปาโกปิ, วิกาเล ปน วฏฺฏติฯ

[2692]

ตาลญฺจ นาฬิเกรญฺจ, ปนสํ ลพุชมฺปิ จ;

ติปุสาลาพุกุมฺภณฺฑํ, ตถา ปุสฺสผลมฺปิ จฯ

[2693]

เอวเมฬาลุกญฺจาติ, นเวตานิ ผลานิ หิ;

อปรณฺณญฺจ สพฺพมฺปิ, สตฺตธญฺญานุโลมิกํฯ

[2694]

พทรํ ติมฺพรู เสลุ, โกสมฺพํ กรมทฺทกํ;

มาตุลุงฺคกปิตฺถญฺจ, เวตฺตํ จิญฺจผลมฺปิ จฯ

[2695]

ผลานํ เอวมาทีนํ, ขุทฺทกานํ รโส ปน;

อฏฺฐปานานุโลมตฺตา, นิทฺทิฏฺโฐ อนุโลมิเกฯ

[2696]

สานุโลมสฺส ธญฺญสฺส, ฐเปตฺวา ผลชํ รสํ;

อญฺโญ ผลรโส นตฺถิ, อยามกาลิโก อิธฯ

เภสชฺชกฺขนฺธกกถาฯ

กถินกฺขนฺธกกถา

[2697]

ภิกฺขูนํ วุฏฺฐวสฺสานํ, กถินตฺถารมพฺรวิ;

ปญฺจนฺนํ อานิสํสานํ, การณา มุนิปุงฺคโวฯ

[2698]

น อุลฺลิขิตมตฺตาทิ-จตุวีสติวชฺชิตํ;

จีวรํ ภิกฺขุนาทาย, อุทฺธริตฺวา ปุราณกํฯ

[2699]

นวํ อธิฏฺฐหิตฺวาว, วตฺตพฺพํ วจสา ปุน;

‘‘อิมินานฺตรวาเสน, กถินํ อตฺถรามิ’’ติฯ

[2700]

วุตฺเต ติกฺขตฺตุมิจฺเจวํ, กถินํ โหติ อตฺถตํ;

สงฺฆํ ปนุปสงฺกมฺม, อาทาย กถินํ อิติฯ

[2701]

‘‘อตฺถตํ กถินํ ภนฺเต, สงฺฆสฺส อนุโมทถ;

ธมฺมิโก กถินตฺถาโร’’, วตฺตพฺพํ เตน ภิกฺขุนาฯ

[2702]

‘‘สุอตฺถตํ ตยา ภนฺเต, สงฺฆสฺส กถินํ ปุน;

ธมฺมิโก กถินตฺถาโร, อนุโมทามิ’’ตีรเยฯ

[2703]

กถินสฺส จ กิํ มูลํ, กิํ วตฺถุ กา จ ภูมิโย;

กติธมฺมวิโท ภิกฺขุ, กถินตฺถารมรหติฯ

[2704]

มูลเมกํ, สิยา วตฺถุ, ติวิธํ, ภูมิโย ฉ จ;

อฏฺฐธมฺมวิโท ภิกฺขุ, กถินตฺถารมรหติฯ

[2705]

สงฺโฆ มูลนฺติ นิทฺทิฏฺฐํ, วตฺถุ โหติ ติจีวรํ;

โขมาทีนิ ฉ วุตฺตานิ, จีวรานิ ฉ ภูมิโยฯ

[2706]