ปริวาสาทิกมฺเมปิ , ตตฺรฏฺฐํ คณปูรกํ;

กตฺวา ปน กโรนฺตานํ, ตถา, เสสํ ตุ วฏฺฏติฯ

อุโปสถกฺขนฺธกกถาฯ

วสฺสูปนายิกกฺขนฺธกกถา

[2608]

ปุริมา ปจฺฉิมา จาติ, ทุเว วสฺสูปนายิกา;

อาลโย วา วจีเภโท, กตฺตพฺโพ อุปคจฺฉตาฯ

[2609]

วสฺสูปคมนํ วาปิ, ชานํ อนุปคจฺฉโต;

เตมาสมวสิตฺวา วา, จรนฺตสฺสปิ ทุกฺกฏํฯ

[2610]

รุกฺขสฺส สุสิเร ฉตฺเต, จาฏิฉวกุฏีสุ วา;

อชฺโฌกาเสปิ วา วสฺสํ, อุปคนฺตุํ น วฏฺฏติฯ

[2611]

วสฺสจฺเฉเท อนาปตฺติ, อนฺตราโย สเจ สิยา;

ฉินฺนวสฺสสฺส ภิกฺขุสฺส, วาริตาว ปวารณาฯ

[2612]

มาตาปิตูนํ ปน ทสฺสนตฺถํ;

ปญฺจนฺนมตฺเถ สหธมฺมิกานํ;

ทฏฺฐุํ คิลานํ ตทุปฏฺฐกานํ;

ภตฺตาทิ เนสํ ปริเยสนตฺถํฯ

[2613]

ตถานภิรตํ คนฺตฺวา, วูปกาเสสฺสมุฏฺฐิตํ;

ทิฏฺฐิํ วา ตสฺส กุกฺกุจฺจํ, วิโนเทสฺสามหนฺติ วาฯ

[2614]

เอวํ สตฺตาหกิจฺเจน, ภิกฺขุนา วินยญฺญุนา;

อเปสิเตปิ คนฺตพฺพํ, ปเคว ปหิเต ปนฯ

[2615]

วสฺสํ อุปคเตเนตฺถ, อนิมนฺติตภิกฺขุนา;

ธมฺมสฺส สวนตฺถาย, คนฺตุํ ปน น วฏฺฏติฯ

[2616]

‘‘อสุกํ นาม ทิวสํ, สนฺนิปาโต ภวิสฺสติ’’;

อิจฺเจวํ กติกา ปุพฺพํ, กตา เจ ปน วฏฺฏติฯ

[2617]

‘‘โธวิสฺสามิ รชิสฺสามิ, ภณฺฑก’’นฺติ น วฏฺฏติ;

สจาจริยุปชฺฌายา, ปหิณนฺติ จ วฏฺฏติฯ

[2618]

อุทฺเทสาทีนมตฺถาย, คนฺตุํ เนว จ วฏฺฏติ;

ครูนํ ทสฺสนตฺถาย, คนฺตุํ ลภติ ปุคฺคโลฯ

[2619]

สเจ อาจริโย ‘‘อชฺช, มา คจฺฉาหี’’ติ ภาสติ;

รตฺติจฺเฉเท อนาปตฺติ, โหตีติ ปริทีปิตาฯ

[2620]

ยสฺส กสฺสจิ ญาติสฺส, อุปฏฺฐากกุลสฺส วา;

คจฺฉโต ทสฺสนตฺถาย, รตฺติจฺเฉเท จ ทุกฺกฏํฯ

[2621]

‘‘อาคมิสฺสามิ อชฺเชว, คนฺตฺวาหํ คามก’’นฺติ จ;

สเจ ปาปุณิตุํ คจฺฉํ, น สกฺโกเตว วฏฺฏติฯ

[2622]

วเช สตฺเถปิ นาวายํ, ตีสุ ฐาเนสุ ภิกฺขุโน;

วสฺสจฺเฉเท อนาปตฺติ, ปวาเรตุญฺจ วฏฺฏติฯ

[2623]

สติ ปจฺจยเวกลฺเล, สรีราผาสุตาย วา;

เอเสว อนฺตราโยติ, วสฺสํ เฉตฺวาปิ ปกฺกเมฯ

[2624]

เยน เกนนฺตราเยน, วสฺสํ โนปคโต หิ โย;

ทุติยา อุปคนฺตพฺพา, ฉินฺนวสฺเสน วา ปนฯ

[2625]

วสฺสํ อนุปคนฺตฺวา วา, ตทเหว จ คจฺฉติ;

พหิทฺธา เอว สตฺตาหํ, อุปคนฺตฺวาปิ วา ปนฯ

[2626]

วีตินาเมติ เจ ตสฺส, ปุริมาปิ น วิชฺชติ;

ปฏิสฺสเว จ ภิกฺขุสฺส, โหติ อาปตฺติ ทุกฺกฏํฯ

[2627]

วสฺสํ ปนุปคนฺตฺวา จ, อุฏฺฐาเปตฺวา น จารุณํ;

คจฺฉโต ปน สตฺตาห-กรเณเนว ภิกฺขุโนฯ

[2628]

อนฺโตเยว จ สตฺตาหํ, นิวตฺตนฺตสฺส ตสฺส ตุ;

อนาปตฺตีติ โก วาโท, วสิตฺวา พหิ คจฺฉโตฯ

[2629]

‘‘วสิสฺสามีธ วสฺส’’นฺติ, อาลโย ยทิ วิชฺชติ;

โนเปตสติยา วสฺสํ, เตน เสนาสนํ ปนฯ

[2630]

คหิตํ สุคฺคหิตํ โหติ, ฉินฺนวสฺโส น โหติ โส;

ลภเตว ปวาเรตุํ, น โทโส โกจิ วิชฺชติฯ

[2631]

‘‘อิมสฺมิํ วิหาเร เตมาสํ, อิมํ วสฺสํ อุเปมิ’’ติ;

นิจฺฉาริเต จ ติกฺขตฺตุํ, วสฺสํ อุปคโต สิยาฯ

[2632]

อาทิํ ตุ นวมิํ กตฺวา, คนฺตุํ วฏฺฏติ ภิกฺขุโน;

อาคจฺฉตุ จ ปจฺฉา โส, มา วา โทโส น วิชฺชติฯ

วสฺสูปนายิกกฺขนฺธกกถาฯ

ปวารณกฺขนฺธกกถา

[2633]

จาตุทฺทสี ปญฺจทสี, สามคฺคี จ ปวารณา;

เตวาจี ทฺเวกวาจี จ, สงฺเฆ จ คณปุคฺคเลฯ

[2634]

เอตา ปน มุนินฺเทน, วุตฺตา นว ปวารณา;

ตีณิ กมฺมานิ มุญฺจิตฺวา, อนฺเตเนว ปวารเยฯ

[2635]

ปุพฺพกิจฺจํ สมาเปตฺวา, ปตฺตกลฺเล สมานิเต;

ญตฺติํ ฐเปตฺวา สงฺเฆน, กตฺตพฺพา หิ ปวารณาฯ

[2636]

ปวาเรนฺเตสุ เถเรสุ, นิสีเทยฺย นโว ปน;

สยํ ยาว ปวาเรยฺย, ตาว อุกฺกุฏิกญฺหิ โสฯ

[2637]

ญตฺติํ วตฺวา ปวาเรยฺยุํ, จตฺตาโร วา ตโยปิ วา;

ปุพฺพกิจฺจํ สมาเปตฺวา, เอกาวาเส วสนฺติ เจฯ

[2638]

อญฺญมญฺญํ ปวาเรยฺยุํ, วินา ญตฺติํ ทุเว ชนา;

อธิฏฺเฐยฺย ปเนโกปิ, เสสา สงฺฆปวารณาฯ

[2639]