6. คณจีวรสิกฺขาปทวณฺณนา

อญฺญสฺมิํ ปริกฺขาเรติ ยตฺถ กตฺถจิ ถาลกาทีนํ วา สปฺปิเตลาทีนํ วา อญฺญตรสฺมิํฯ ‘‘สมคฺฆกาเล ทสฺสถา’’ติ เอวํ อานิสํสํ ทสฺเสตฺวา นิวาเรนฺติยาติ ‘‘กิตฺตกํ อคฺฆนกํ ทาตุกามตฺถา’’ติ ปุจฺฉิตฺวา (ปาจิ. อฏฺฐ. 909) ‘‘เอตฺตกํ นามา’’ติ วุตฺเต ‘‘อาคเมถ ตาว, อิทานิ วตฺถํ มหคฺฆํ, กติปาเหน กปฺปาเส อาหเฏ สมคฺฆํ ภวิสฺสติ, ตสฺมิํ กาเล ทสฺสถา’’ติ เอวํ อานิสํสํ ทสฺเสตฺวา นิวาเรนฺติยาฯ

คณจีวรสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7-10. ปฏิพาหนาทิสิกฺขาปทวณฺณนา

อานิสํสํ ทสฺเสตฺวา ปฏิพาหนฺติยาติ ‘‘เอกิสฺสา เอกํ สาฏกํ นปฺปโหติ, อาคเมถ ตาว, กติปาเหน อุปฺปชฺชิสฺสติ, ตโต ภาเชสฺสามา’’ติ (ปาจิ. อฏฺฐ. 915) เอวํ อานิสํสํ ทสฺเสตฺวา ปฏิพาหนฺติยา อนาปตฺติฯ

อฏฺฐมนวมานิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

เสสนฺติ ‘‘ธมฺมิเก เวมติกายา’’ติอาทิกํ อวเสสํฯ ตตฺถ อานิสํสํ ทสฺเสตฺวา ปฏิพาหนฺติยาติ ‘‘ภิกฺขุนิสงฺโฆ ชิณฺณจีวโร, กถินานิสํสมูลโก มหาลาโภ’’ติ (ปาจิ. อฏฺฐ. 931) เอวรูปํ อานิสํสํ ทสฺเสตฺวา ปฏิพาหนฺติยา อนาปตฺติฯ

ปฏิพาหนาทิสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

นคฺควคฺโค ตติโยฯ

4. ตุวฏฺฏวคฺโค

1-3. เอกมญฺจตุวฏฺฏนาทิสิกฺขาปทวณฺณนา

ปฐมํ อุตฺตานตฺถเมวฯ

ววตฺถานํ ทสฺเสตฺวาติ (ปาจิ. อฏฺฐ. 940) มชฺเฌ กาสายํ วา กตฺตรยฏฺฐิํ วา อนฺตมโส กายพนฺธนมฺปิ ฐเปตฺวา นิปชฺชนฺตีนํ อนาปตฺตีติ อตฺโถฯ

ตติยํ อุตฺตานตฺถเมวฯ

เอกมญฺจตุวฏฺฏนาทิสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4-9. นอุปฏฺฐาปนาทิสิกฺขาปทวณฺณนา

ปริเยสิตฺวา อลภนฺติยาติ อญฺญํ อุปฏฺฐายิกํ อลภนฺติยาฯ คิลานายาติ สยํ คิลานายฯ อาปทาสูติ ตถารูเป อุปทฺทเว สติฯ

ปญฺจมฉฏฺฐสตฺตม อฏฺฐมนวมานิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ

นอุปฏฺฐาปนาทิสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. จาริกนปกฺกมนสิกฺขาปทวณฺณนา

ธุเร นิกฺขิตฺตมตฺเตติ สเจ ธุรํ นิกฺขิปิตฺวา ปจฺฉา ปกฺกมติ, อาปตฺติเยวาติ อตฺโถฯ อนฺตราเย สตีติ ทสวิเธสุ อนฺตราเยสุ อญฺญตรสฺมิํ สติฯ ‘‘คจฺฉิสฺสามี’’ติ นิกฺขนฺตา, นที วา ปูรา, วนทาโห วา อาคโต, โจรา วา มคฺเค โหนฺติ, เมโฆ วา อุฏฺฐหติ, นิวตฺติตุํ วฏฺฏติฯ

จาริกนปกฺกมนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ตุวฏฺฏวคฺโค จตุตฺโถฯ

5. จิตฺตาคารวคฺโค

1. ราชาคารสิกฺขาปทวณฺณนา

กีฬนจิตฺตสาลนฺติ น รญฺโญว กีฬนจิตฺตสาลํ, อถ โข เยสํ เกสญฺจิ มนุสฺสานํ กีฬนตฺถํ ยตฺถ กตฺถจิ กตสาลํฯ เอส นโย ‘‘กีฬนอุปวน’’นฺติอาทีสุปิฯ ยถาห ‘‘ราชาคารํ นาม ยตฺถ กตฺถจิ รญฺโญ กีฬิตุํ รมิตุํ กตํ โหตี’’ติอาทิโก (ปาจิ. 979) วิตฺถาโรฯ ตตฺถ กีฬนอุปวนนฺติ กีฬนตฺถํ อนฺโตนคเร กตํ อารามํฯ กีฬนุยฺยานนฺติ ตเถว พหินคเร กตํ อุยฺยานํฯ

ราชาคารสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ