5. จีวรอจฺฉินฺทนสิกฺขาปทวณฺณนา

‘‘ทตฺวา’’ติ ยํ กิญฺจิ ปจฺจาสีสมานสฺเสว ทานมิห อธิปฺเปตํ, น นิสฺสฏฺฐทานนฺติ อาห ‘‘เวยฺยาวจฺจาทีนี’’ติอาทิฯ สกสญฺญายาติ ‘‘สก’’นฺติ สญฺญายฯ อิมินา ปาราชิกาภาวํ ทสฺเสติฯ จชิตฺวา ทินฺนมฺปิ หิ สกสญฺญาย คณฺหโต นตฺถิ ปาราชิกํฯ อจฺฉินฺทนฺตสฺสาติ เอกโต อพทฺธานิ, วิสุํ ฐปิตานิ จ พหูนิ อจฺฉินฺทโต, ‘‘สงฺฆาฏิํ อาหร, อุตฺตราสงฺคํ อาหรา’’ติ เอวํ อาหราปยโต จฯ เตนาห ‘‘วตฺถุคณนาย อาปตฺติโย’’ติฯ ‘‘มยา ทินฺนานิ สพฺพานิ อาหรา’’ติ วทโตปิ เอกวจเนเนว สมฺพหุลา อาปตฺติโยฯ เอกํ จีวรํ ปน เอกาพทฺธานิ จ พหูนิ อจฺฉินฺทโต เอกา อาปตฺติฯ ‘‘อจฺฉินฺทา’’ติ อาณตฺติยา ทุกฺกฏนฺติ ‘‘มยา ทินฺนานิ สพฺพานิ คณฺหา’’ติ อาณตฺติยา เอกํ ทุกฺกฏํ, อจฺฉินฺเนสุ ปน เอกวจเนเนว สมฺพหุลา ปาจิตฺติโยฯ เตนาห ‘‘อจฺฉินฺเนสุ วตฺถุคณนาย อาปตฺติโย’’ติฯ อจฺฉินฺเนสูติ เตนาณตฺเตน อจฺฉินฺเนสุ จีวเรสุฯ ยตฺถ ปน โปตฺถเกสุ ‘‘อจฺฉินฺเนสุ ยตฺตกานิ อาณตฺตานิ, เตสํ คณนาย อาปตฺติโย’’ติ ปาโฐ, ตตฺถ ยตฺตกานิ อาณตฺตานีติ ยตฺตกานิ จีวรานิ คณฺหิตุํ อาณตฺตานีติ อตฺโถฯ ยํ ปน สมนฺตปาสาทิกายํ ‘‘จีวรํ ‘คณฺหา’ติ อาณาเปติ, เอกํ ทุกฺกฏํฯ อาณตฺโต พหูนิ คณฺหาติ, เอกํ ปาจิตฺติย’’นฺติ (ปารา. อฏฺฐ. 2.633) วุตฺตํ, ตํ เอกาพทฺธํ สนฺธายฯ เอวญฺจ กตฺวา สมนฺตปาสาทิกาย สทฺธิํ อิมาย อฏฺฐกถาย น โกจิ วิโรโธฯ สเจ ปน ‘‘สงฺฆาฏิํ คณฺห, อุตฺตราสงฺคํ คณฺหา’’ติ อาณาเปติ, วาจาย วาจาย ทุกฺกฏํฯ อจฺฉินฺเนสุ วตฺถุคณนาย อาปตฺติโยฯ เอตฺถ จ ‘‘อิทํ เม, ภนฺเต, จีวรํ ภิกฺขุสฺส สามํ ทตฺวา อจฺฉินฺนํ นิสฺสคฺคิย’’นฺติ (ปารา. 633) อิมินา นเยน นิสฺสชฺชนวิธานํ เวทิตพฺพํฯ

ติกปาจิตฺติยนฺติ อุปสมฺปนฺเน อุปสมฺปนฺนสญฺญิเวมติกอนุปสมฺปนฺนสญฺญีนํ วเสน ตีณิ ปาจิตฺติยานิฯ อญฺญํ ปริกฺขารนฺติ ปตฺตาทิํ อญฺญํ ปริกฺขารํ, อนฺตมโส สูจิมฺปีติ อตฺโถฯ น เกวลํ อนุปสมฺปนฺนสฺส จีวรํเยว อจฺฉินฺทโต ทุกฺกฏนฺติ อาห ‘‘อนุปสมฺปนฺนสฺส จา’’ติอาทิฯ ตตฺถ ยํ กิญฺจีติ จีวรํ วา โหตุ, ปตฺตาทิ, ยํ กิญฺจิ ปริกฺขารํ วาฯ ตสฺส วิสฺสาสํ คณฺหนฺตสฺสาติ ยสฺส ทินฺนํ, ตสฺส วิสฺสาเสน คณฺหนฺตสฺส, ตติยตฺเถ เจตํ อุปโยควจนํฯ อุปสมฺปนฺนตาติ อจฺฉินฺทนสมเย อุปสมฺปนฺนภาโวฯ กิญฺจาปิ อุปสมฺปนฺนภาโว ปาฬิยํ, มาติกฏฺฐกถายญฺจ ทานคฺคหเณสุ ทิสฺสติ, ตถาปิ อนุปสมฺปนฺนกาเล จีวรํ ทตฺวา อุปสมฺปนฺนกาเล อจฺฉินฺทนฺตสฺส อาปตฺติโต อจฺฉินฺทนกาเลเยว อุปสมฺปนฺนตา องฺคนฺติ เวทิตพฺพํฯ

จีวรอจฺฉินฺทนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ