8. ปฐมอุปกฺขฏสิกฺขาปทวณฺณนา

ภิกฺขุํ ปเนว อุทฺทิสฺสาติ เอตฺถ ปนาติ นิปาตมตฺตํ, ตถา เอว-สทฺโทปิฯ เตนาห ‘‘อิตฺถนฺนามสฺสา’’ติอาทิฯ อปทิสิตฺวาติ กเถตฺวา, อารพฺภาติ วา อตฺโถฯ อญฺญาตกสฺส คหปติสฺสาติ อญฺญาตกคหปตินาติ อตฺโถฯ กรณตฺเถ หิ อิทํ สามิวจนํฯ อฏฺฐกถายํ ปน อิทํ สุวิญฺเญยฺยนฺติ น วิจาริตํฯ จีวรํ เจตาเปนฺติ ปริวตฺเตนฺติ เอเตนาติ จีวรเจตาปนฺนํ (สารตฺถ. ฏี. 2.528-529), จีวรมูลํ, น-กาโร ปเนตฺถ อาคโม, ‘‘จีวรเจตาปน’’นฺติปิ ปฐนฺติฯ ตํ ปน ยสฺมา หิรญฺญาทีสุ อญฺญตรํ โหติ, ตสฺมา ‘‘หิรญฺญาทิก’’นฺติ วุตฺตํฯ ตตฺถ หิรญฺญนฺติ กหาปโณ วุจฺจติฯ อาทิสทฺเทน สุวณฺณาทีนํ คหณํฯ อุปกฺขฏนฺติ อุปฏฺฐาปิตํฯ ตํ อุปกฺขรณํ เตสํ ตถา สชฺชิตนฺติ อาห ‘‘อุปกฺขฏํ โหตีติ สชฺชิตํ โหตี’’ติฯ สํหริตฺวา ฐปิตนฺติ ราสิํ กตฺวา ฐปิตํฯ ปริวตฺตนญฺจ อกตสฺส การาปนํ, กตสฺส กิณนนฺติ อาห ‘‘กาเรตฺวา วา กิณิตฺวา วาติ อตฺโถ’’ติฯ อจฺฉาเทสฺสามีติ ปารุเปสฺสามีติ วุตฺตํ โหติฯ เตนาห ‘‘โวหารวจนเมต’’นฺติฯ โวหารวจนนฺติ จ อุปจารวจนนฺติ อตฺโถฯ

‘‘ตตฺร เจ โส ภิกฺขู’’ติอาทีสุ โก ปทสมฺพนฺโธติ อาห ‘‘ยตฺร โส คหปติ วา’’ติอาทิฯ ปุพฺเพ อปฺปวาริโตติ ‘‘ทสฺสามิ, กีทิเสน เต, ภนฺเต, จีวเรน อตฺโถ, กีทิสํ เต จีวรํ เจตาเปมี’’ติ ปุพฺเพ อวุตฺโตฯ อุปสงฺกมิตฺวาติ คนฺตฺวาฯ ปทภาชเน ปจุรโวหารวเสน ‘‘ฆรํ คนฺตฺวา’’ติ (ปารา. 529) วุตฺตํฯ เอตฺถ จ ปจุรโวหารวเสนาติ เยภุยฺยโวหารวเสนฯ เยภุยฺเยน หิ ฆรสามิกํ ทฏฺฐุกามา ตสฺส ฆรํ คจฺฉนฺตีติ ตเถว พหุลโวหาโรฯ วิกปฺปนฺติ วิสิฏฺโฐ กปฺโป วิกปฺโป, วิ-สทฺโท เจตฺถ วิสิฏฺฐตฺโถฯ เตนาห ‘‘วิสิฏฺฐกปฺป’’นฺติฯ อิมินา วจนตฺถมาหฯ ‘‘อธิกวิธาน’’นฺติ อิมินา ปน อธิปฺปายตฺถํฯ ยถา ปน ตมาปชฺชตีติ เยนากาเรน ตํ วิกปฺปํ อาปชฺชติฯ ตํ ทสฺเสตุนฺติ ตํ อาการํ ทสฺเสตุํฯ

‘‘สาธู’’ติ อยํ สทฺโท สมฺปฏิจฺฉนสมฺปหํสนสุนฺทรายาจนาทีสุ ทิสฺสติฯ