12. ปริณามนสิกฺขาปทวณฺณนา

เอโก ภิกฺขุ อุกฺขิตฺตกสฺส ทาตุกาโม โหติ, ตสฺส ทานํ นิวาเรตฺวา อญฺญสฺส ทาเปติ, อนาปตฺติฯ ตถา สทฺธาเทยฺยวินิปาตนํ กโรนฺตสฺส ทาเปติ, อตฺตโน นิสฺสิตกา อิตฺถนฺนามสฺส ปตฺตํ ทาตุกามา อาปุจฺฉนฺติ, ‘‘วิสภาโค เอโส, สภาคสฺส เทหี’’ติ วทติฯ อนาปตฺติ อตฺตโน ภารภูตตฺตาฯ ตสฺส ปน ทาตุกามํ อญฺญสฺส ทาเปติ , อาปตฺติ เอวฯ สพฺพตฺถ อาปุจฺฉิตฺวา ทาตุกามํ ยถาสุขํ วิจาเรตุํ ลภติฯ

ปริณามนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

สหธมฺมิกวคฺโค อฏฺฐโมฯ

9. รตนวคฺโค

1. อนฺเตปุรสิกฺขาปทวณฺณนา

อสยนิฆเรติ ปริกฺขิตฺตสฺส พหิภูเตสุ รุกฺขมูลาทีสุฯ ‘‘สเจ ขตฺติโยว โหติ, นาภิสิตฺโต, อภิสิตฺโตว โหติ, น ขตฺติโย, รกฺขตี’’ติ อาจริโย ‘‘ขตฺติยตา, อภิสิตฺตตา’’ติ อาปตฺติยา องฺคภาเวน วุตฺตตฺตาฯ สมุฏฺฐานาทีนิ ปฐมกถินสทิสานิ, อิทํ ปน กิริยากิริย’’นฺติ ปาโฐฯ

อนฺเตปุรสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. รตนสิกฺขาปทวณฺณนา

สพฺโพปิ กถามคฺโค ภณฺฑาคาริกสีเสน นิกฺขิปนํ, โคปนญฺจ ปฏิกฺขิปิตฺวา ปวตฺโตฯ

รตนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. วิกาลคามปฺปเวสนสิกฺขาปทวณฺณนา

‘‘สนฺตํ ภิกฺขุ’’นฺติ จ ‘‘อนาปุจฺฉา’’ติ จ ‘‘ตถารูปา อจฺจายิกาติ จ อิมาติ เอตฺถ ติสฺโส’’ติ ปาโฐฯ ‘‘สมุฏฺฐานาทีนิ กถินสทิสานิ, อิทํ ปน กิริยากิริย’’นฺติ ปาโฐฯ

วิกาลคามปฺปเวสนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. สูจิฆรสิกฺขาปทวณฺณนา

ตํ อสฺสาติ ตํ เภทนกํ อสฺส ปาจิตฺติยสฺส อตฺถิ ปฐมํ เภทนํ กตฺวา ปจฺฉา เทเสตพฺพตฺตาฯ เอส นโย อิตเรสุปิฯ วาสิชเฏติ วาสิทณฺฑเกฯ

สูจิฆรสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. มญฺจปีฐสิกฺขาปทวณฺณนา

อฏฺฐงฺคุลปาทกนฺติ ภาวนปุํสกํฯ ตุลาสงฺฆาเต ฐปนเมว อฏฺฏกรณํฯ

มญฺจปีฐสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. ตูโลนทฺธสิกฺขาปทวณฺณนา

กิญฺจาปิ ปฏิลาเภเยว ปาจิตฺติยํ วิย ทิสฺสติ, ปริโภเค เอว ปน อาปตฺติ ทฏฺฐพฺพาฯ ‘‘อญฺเญน กตํ ปฏิลภิตฺวา ปริภุญฺชติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติ (ปาจิ. 529) วจนํ เอตฺถ สาธกํฯ

ตูโลนทฺธสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. นิสีทนสิกฺขาปทวณฺณนา

กิญฺจาปิ นิสีทนสฺส ชาติ น ทิสฺสติ เอตฺถ, ตถาปิ จีวรกฺขนฺธเก อนุญฺญาตตฺตา, ‘‘นว จีวรานิ อธิฏฺฐาตพฺพานี’’ติ เอตฺถ จ ปริยาปนฺนตฺตา จีวรชาติ เอวสฺส ชาตีติ เวทิตพฺพํฯ ‘‘ลาเภ สทสํ, อลาเภ อทสมฺปิ วฏฺฏตี’’ติ เอเก, ตํ น ยุตฺตํ ‘‘นิสีทนํ นาม สทสํ วุจฺจตี’’ติ (ปาจิ. 531-532) ตสฺส สณฺฐานนิยมนโตฯ

นิสีทนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

รตนวคฺโค นวโมฯ

สุทฺธปาจิตฺติยวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ