จตุมหาปเทสกถา

[67] ยํ ภิกฺขเวติอาทิ มหาปเทสกถา นามฯ ตตฺถ มหนฺเต อตฺเถ อุปทิสฺสติ เอเตหีติ มหาปเทสา, มหนฺตา วา อตฺถา ปทิสฺสนฺติ ปญฺญายนฺติ เอตฺถาติ มหาปเทสา, มหนฺตานํ วา อตฺถานํ ปเทโส ปวตฺติเทโสติ มหาปเทสาฯ เก เต? อิเมเยว จตฺตาโร ปาฐา, อตฺถา วาฯ เตน วุตฺตํ ‘‘อิเม จตฺตาโร มหาปเทเส’’ติอาทิฯ ตตฺถ ธมฺมสงฺคาหกตฺเถราติ มหากสฺสปาทโยฯ สุตฺตํ คเหตฺวาติ ‘‘ฐเปตฺวา ธญฺญผลรส’’นฺติอาทิกํ สุตฺตํ คเหตฺวา อุปธาเรนฺโตฯ สตฺต ธญฺญานีติ –

‘‘สาลิ วีหิ จ กุทฺรูโส, โคธุโม วรโก ยโว;

กงฺคูติ สตฺต ธญฺญานิ, นีวาราที ตุ ตพฺภิทา’’ติ –ฯ

วุตฺตานิ สตฺต ธญฺญานิฯ สพฺพํ อปรณฺณนฺติ มุคฺคมาสาทโยฯ อฏฺฐ ปานานีติ อมฺพปานํ ชมฺพุปานํ โจจปานํ โมจปานํ สาลุกปานํ มุทฺทิกปานํ มธุกปานํ ผารุสกปานญฺจฯ

อิมินา นเยนาติ สุตฺตานุโลมนเยนฯ วุตฺตญฺเหตํ อฏฺฐกถายํ ‘‘สุตฺตานุโลมํ นาม จตฺตาโร มหาปเทสา’’ติฯ ปาฬิญฺจ อฏฺฐกถญฺจ อนเปกฺขิตฺวาติ ปาฬิยํ นีตตฺถโต อาคตเมว อคฺคเหตฺวา ฯ อญฺญานิปีติ ตโต อญฺญานิปิฯ เอเตน มหาปเทสา นาม น เกวลํ ยถาวุตฺตา เอว, อถ โข อเนกานิ นานปฺปการานิ วินยธรสฺส ญาณานุภาวปฺปกาสิตานีติ ทสฺเสติฯ