‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, โลณสกฺขริกาย ฉินฺทิตุ’’นฺติ (มหาว. 267) วจนโต ยทิ วฑฺฒมํสํ วุฏฺฐาติ , ฉินฺทิตพฺพํฯ ตตฺถ วฑฺฒมํสนฺติ อธิกมํสํ อาณี วิย อุฏฺฐหติฯ โลณสกฺขริกาย ฉินฺทิตุนฺติ ขาเรน ฉินฺทิตุํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, วณเตล’’นฺติ (มหาว. 267) วจนโต ยทิ วโณ น รุหติ, วณรุหนเตลํ ปจิตพฺพํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, วิกาสิกํ สพฺพํ วณปฏิกมฺม’’นฺติ (มหาว. 267) วจนโต ยทิ เตลํ คฬติ, วิกาสิกํ ทาตพฺพํ, สพฺพํ วณปฏิกมฺมํ กาตพฺพํฯ ตตฺถ วิกาสิกนฺติ เตลรุนฺธนปิโลติกํฯ สพฺพํ วณปฏิกมฺมนฺติ ยํ กิญฺจิ วณปฏิกมฺมํ นาม อตฺถิ, สพฺพํ อนุชานามีติ อตฺโถฯ มหาวิกฏกถา ปุพฺเพ วุตฺตาวฯ

สามํ คเหตฺวาติ อิทํ น เกวลํ สปฺปทฏฺฐสฺเสว, อญฺญสฺมิมฺปิ ทฏฺฐวิเส สติ สามํ คเหตฺวา ปริภุญฺชิตพฺพํ, อญฺเญสุ ปน การเณสุ ปฏิคฺคหิตเมว วฏฺฏติฯ

วิสปีตกถา

วิสปีตกถายํ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, คูถํ ปาเยตุ’’นฺติ (มหาว. 268) วจนโต ปีตวิสํ ภิกฺขุํ คูถํ ปาเยตุํ วฏฺฏติฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ยํ กโรนฺโต ปฏิคฺคณฺหาติ, สฺเวว ปฏิคฺคโห กโต, น ปุน ปฏิคฺคเหตพฺโพ’’ติ (มหาว. 268) วจนโต ตเทว วฏฺฏติฯ อฏฺฐกถายํ (มหาว. อฏฺฐ. 268) ปน น ปุน ปฏิคฺคเหตพฺโพติ สเจ ภูมิปฺปตฺโต, ปฏิคฺคหาเปตพฺโพ, อปฺปตฺตํ ปน คเหตุํ วฏฺฏติฯ

ฆรทินฺนกาพาธกถา

ฆรทินฺนกาพาธกถายํ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, สีตาโลฬิํ ปาเยตุ’’นฺติ (มหาว. 269) วจนโต ฆรทินฺนกาพาธสฺส ภิกฺขุโน สีตาโลฬิํ ปาเยตุํ วฏฺฏติฯ ตตฺถ ฆรทินฺนกาพาโธติ วสีกรณปาณกสมุฏฺฐิตโรโคฯ ฏีกายํ (สารตฺถ. ฏี. มหาวคฺค 3.269) ปน ‘‘ฆรทินฺนกาพาโธ นาม วสีกรณตฺถาย ฆรณิยา ทินฺนเภสชฺชสมุฏฺฐิโต อาพาโธฯ เตนาห ‘วสีกรณปาณกสมุฏฺฐิตโรโค’ติฯ ฆร-สทฺโท เจตฺถ อเภเทน ฆรณิยา วตฺตมาโน อธิปฺเปโต’’ติ วุตฺตํฯ วิมติวิโนทนิยมฺปิ (วิ. วิ. ฏี. มหาวคฺค 2.267-269) ‘‘ฆรทินฺนกาพาโธ นาม ฆรณิยา ทินฺนวสีกรณเภสชฺชสมุฏฺฐิโต อาพาโธ’’ติ วุตฺตํฯ สีตาโลฬินฺติ นงฺคเลน กสนฺตสฺส ผาเล ลคฺคมตฺติกํ อุทเกน อาโลเฬตฺวา ปาเยตุํ อนุชานามีติ อตฺโถฯ

ทุฏฺฐคหณิกกถา

ทุฏฺฐคหณิกกถายํ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, อามิสขารํ ปาเยตุ’’นฺติ (มหาว. 269) วจนโต ทุฏฺฐคหณิกสฺส ภิกฺขุโน อามิสขารํ ปาเยตุํ วฏฺฏติฯ ตตฺถ ทุฏฺฐคหณิโกติ วิปนฺนคหณิโก, กิจฺเฉน อุจฺจาโร นิกฺขมตีติ อตฺโถฯ อามิสขารนฺติ สุกฺโขทนํ ฌาเปตฺวา ตาย ฉาริกาย ปคฺฆริตํ ขาโรทกํฯ วิมติวิโนทนิยํ (วิ. วิ. ฏี. มหาวคฺค 2.267-269) ปน ‘‘ตาย ฉาริกาย ปคฺฆริตํ ขาโรทกนฺติ ปริสฺสาวเน ตํ ฉาริกํ ปกฺขิปิตฺวา อุทเก อภิสิญฺจิเต ตโต ฉาริกโต เหฏฺฐา ปคฺฆริตํ ขาโรทก’’นฺติ วุตฺตํฯ

ปณฺฑุโรคาพาธกถา

ปณฺฑุโรคาพาธกถายํ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, มุตฺตหรีตกํ ปาเยตุ’’นฺติ (มหาว. 269) วจนโต ปณฺฑุโรคาพาธสฺส ภิกฺขุโน มุตฺตหรีตกํ ปาเยตุํ วฏฺฏติฯ ตตฺถ มุตฺตหรีตกนฺติ โคมุตฺตปริภาวิตํ หรีตกํฯ