คหปติจีวราทิกถา

คหปติจีวราทิกถายํ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, คหปติจีวรํ, โย อิจฺฉติ, ปํสุกูลิโก โหตุ, โย อิจฺฉติ, คหปติจีวรํ สาทิยตุ, อิตรีตเรนปาหํ, ภิกฺขเว, สนฺตุฏฺฐิํ วณฺเณมี’’ติ (มหาว. 337) วจนโต อสมาทินฺนธุตงฺโค โย ภิกฺขุ ปํสุกูลํ ธาเรตุํ อิจฺฉติ, เตน ปํสุกูลิเกน ภวิตพฺพํ ฯ โย ปน คิหีหิ ทินฺนํ คหปติจีวรํ สาทิยิตุํ อิจฺฉติ, เตน คหปติจีวรสาทิยเกน ภวิตพฺพํฯ สมาทินฺนธุตงฺโค ปน ภิกฺขุ ‘‘คหปติจีวรํ ปฏิกฺขิปามิ, ปํสุกูลิกงฺคํ สมาทิยามี’’ติ อธิฏฺฐหนโต คหปติจีวรํ สาทิยิตุํ น วฏฺฏติฯ คหปติจีวรนฺติ คหปตีหิ ทินฺนํ จีวรํฯ อิตรีตเรนปีติ อปฺปคฺเฆนปิ มหคฺเฆนปิ เยน เกนจีติ อตฺโถฯ

‘‘อิตรีตเรนาติ อิตเรน อิตเรนฯ อิตร-สทฺโท ปน อนิยมวจโน ทฺวิกฺขตฺตุํ วุจฺจมาโน ยํกิญฺจิ-สทฺเทหิ สมานตฺโถ โหตีติ วุตฺตํ อปฺปคฺเฆนปิ มหคฺเฆนปิ เยน เกนจี’’ติ สารตฺถทีปนิยํ (สารตฺถ. ฏี. มหาวคฺค 3.337), ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ปาวารํ, อนุชานามิ, ภิกฺขเว, โกเสยฺยปาวารํ, อนุชานามิ, ภิกฺขเว, โกชว’’นฺติ (มหาว. 337) วจนโต ปาวาราทีนิปิ สมฺปฏิจฺฉิตุํ วฏฺฏติฯ ตตฺถ ปาวาโรติ สโลมโก กปฺปาสาทิเภโทฯ อนุชานามิ, ภิกฺขเว, โกชวนฺติ เอตฺถ ปกติโกชวเมว วฏฺฏติ, มหาปิฏฺฐิยโกชวํ น วฏฺฏติฯ โกชวนฺติ อุณฺณามโย ปาวารสทิโสฯ ‘‘มหาปิฏฺฐิ โกชวนฺติ หตฺถิปิฏฺฐีสุ อตฺถริตพฺพตาย ‘มหาปิฏฺฐิย’นฺติ ลทฺธสมญฺญํ จตุรงฺคุลปุปฺผํ โกชว’’นฺติ สารตฺถทีปนิยํ (สารตฺถ. ฏี. มหาวคฺค 3.337) วุตฺตํฯ วิมติวิโนทนิยมฺปิ (วิ. วิ. ฏี. มหาวคฺค 2.337) ‘‘มหาปิฏฺฐิยโกชวนฺติ หตฺถิปิฏฺฐิยํ อตฺถริตพฺพตาย ‘มหาปิฏฺฐิย’นฺติ ลทฺธสมญฺญํ อุณฺณามยตฺถรณ’’นฺติ วุตฺตํฯ วชิรพุทฺธิฏีกายํ (วชิร. ฏี. มหาวคฺค 337) ปน ‘‘มหาปิฏฺฐิยโกชวํ นาม อติเรกจตุรงฺคุลปุปฺผํ กิรา’’ติ วุตฺตํฯ ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, กมฺพล’’นฺติ (มหาว. 338) วจนโต อฑฺฒกาสิยาทีนิ มหคฺฆานิปิ กมฺพลานิ วฏฺฏนฺติ ฯ อฑฺฒกาสิยนฺติ เอตฺถ กาสีติ สหสฺสํ วุจฺจติ, ตํอคฺฆนโก กาสิโยฯ อยํ ปน ปญฺจ สตานิ อคฺฆติ, ตสฺมา อฑฺฒกาสิโยติ วุตฺโตฯ