นขกถา

[40] นขกถายํ ทีฆนขธารณปจฺจยา อุปฺปนฺเน วตฺถุสฺมิํ ‘‘น, ภิกฺขเว, ทีฆา นขา ธาเรตพฺพา, โย ธาเรยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติ (จูฬว. 274) วจนโต ธาเรนฺตสฺส อาปตฺติฯ ‘‘นเขนปิ นขํ ฉินฺทนฺติ, มุเขนปิ นขํ ฉินฺทนฺติ, กุฏฺเฏปิ ฆํสนฺติ, องฺคุลิโย ทุกฺขา โหนฺติฯ ภควโต เอตมตฺถํ อาโรเจสุํ – อนุชานามิ, ภิกฺขเว, นขจฺเฉทน’’นฺติ (จูฬว. 274) วจนโต นขจฺเฉทนสตฺถกํ ธาเรตุํ วฏฺฏติฯ เหฏฺฐา จ ‘‘นขจฺเฉทนํ วลิตกํเยว กโรนฺติ, ตสฺมา ตํ วฏฺฏตี’’ติ อฏฺฐกถายํ (ปารา. อฏฺฐ. 1.85) วุตฺตํฯ ‘‘วลิตกนฺติ นขจฺเฉทนกาเล ทฬฺหคฺคหณตฺถํ วลีหิ ยุตฺตเมว กโรนฺติ, ตสฺมา ตํ วฏฺฏตี’’ติ วิมติวิโนทนิยํ (วิ. วิ. ฏี. 1.85) วุตฺตํฯ มํสปฺปมาเณนาติ องฺคุลคฺคมํสปฺปมาเณนฯ วีสติมฏฺฐนฺติ วีสติปิ หตฺถปาทนเข ลิขิตมฏฺเฐ กโรนฺติฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ