เมนู

วิปฺปกตโภชนกถา

[7] วิปฺปกตโภชนกถายมฺปิ สารตฺถทีปนี วิมติวิโนทนี วชิรพุทฺธิฏีกาสุ น กิญฺจิ วุตฺตํฯ ปฐมํ กตํ ปกตํ, วิ อนิฏฺฐิตํ ปกตํ วิปฺปกตํ, วิปฺปกตํ โภชนํ เยน โส วิปฺปกตโภชโน, ปฐมํ ภุญฺชิตฺวา อนิฏฺฐิตโภชนกิจฺโจ ภิกฺขุฯ วุตฺเตน ภิกฺขุนา ปวิสิตพฺพนฺติ สมฺพนฺโธฯ ริตฺตหตฺถมฺปิ อุฏฺฐาเปตุํ น วฏฺฏตีติ เอตฺถ การณมาห ‘‘วิปฺปกตโภชโนเยว หิ โส โหตี’’ติ, ยาคุขชฺชกาทีสุปิ ปีเตสุ ขาทิเตสุปิ ภตฺตสฺส อภุตฺตตฺตา อนิฏฺฐิตโภชนกิจฺโจ โหติฯ ปวาริโต โหติ, เตน วตฺตพฺโพติ ปวาริเตน อาสนา วุฏฺฐิเตน ภุญฺชิตุํ อลภมานตฺตา อตฺตโน สนฺติเก อุทเก อสนฺเต วตฺตพฺโพติ อตฺโถฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ

อุทฺทิสนฺตอุทฺทิสาปนกถา

[8] อุทฺทิสนฺตอุทฺทิสาปนกถายํ อุทฺทิสนฺเตนาติ อุทฺเทสํ เทนฺเตน, ปาฬิํ วาเจนฺเตนาติ อตฺโถฯ อุทฺทิสาเปนฺเตนาติ อุทฺเทสํ คณฺหนฺเตน, ปาฬิํ วาจาเปนฺเตนาติ อตฺโถฯ อุจฺจตเรปีติ ปิ-สทฺเทน สมานาสนํ สมฺปิณฺเฑติฯ นีจตเรปีติ เอตฺถาปิ เอเสว นโยฯ

ติวสฺสนฺตริกกถา

[9] ติวสฺสนฺตริกกถายํ ตีณิ วสฺสานิ ติวสฺสํ, ตีณิ วา วสฺสานิ ติวสฺสานิ, ติวสฺสานํ อนฺตรํ ติวสฺสนฺตรํ, ติวสฺสนฺตเร ฐิโตติ ติวสฺสนฺตโร, เตน ติวสฺสนฺตเรน, อนฺตร-สทฺโท มชฺฌตฺถวาจโก, ณ-ปจฺจโย ฐิตตฺเถฯ เตนาห วชิรพุทฺธิฏีกายํ (วชิร. ฏี. จูฬวคฺค 320) ‘‘ติวสฺสนฺตเรนาติ ติณฺณํ วสฺสานํ อนฺโต ฐิเตนา’’ติฯ อฏฺฐกถายํ (จูฬว. อฏฺฐ. 320) ปน สรูปเมว ทสฺเสนฺโต ‘‘ติวสฺสนฺตโร นามา’’ติอาทิมาหฯ อิเม สพฺเพติ สพฺเพ ติวิธา อิเม สมานาสนิกาฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ

ทีฆาสนกถา

[10] ทีฆาสนกถายํ สํหาริมํ วาติ สํหริตุํ ยุตฺตํ กฏสารกาทิฯ อสํหาริมํ วาติ สํหริตุํ อสกฺกุเณยฺยํ ปาสาณาทิ อาสนํฯ เตนาห สารตฺถทีปนิยํ (สารตฺถ. ฏี. จูฬวคฺค 3.320) ‘‘ทีฆาสนํ นาม มญฺจปีฐวินิมุตฺตํ ยํ กิญฺจิ ติณฺณนฺนํ เอกโต สุขํ นิสีทิตุํ ปโหตี’’ติฯ กสฺมา ปน ‘‘ติณฺณนฺนํ ปโหตี’’ติ วุตฺตํ, นนุ ทฺวินฺนํ ปโหนกาสนมฺปิ ทีฆเมวาติ โจทนํ สนฺธายาห ‘‘อนุชานามิ…เป.… เอตฺตกํ ปจฺฉิมํ ทีฆาสนนฺติ หิ วุตฺต’’นฺติฯ ทฺวินฺนํ ปโหนเก หิ อทีฆาสเน สมานาสนิเกเหว สห นิสีทิตุํ วฏฺฏติ, ติณฺณนฺนํ ปโหนกโต ปฏฺฐาย คหิเต ทีฆาสเน ปน อสมานาสนิเกหิปิ สห นิสีทิตุํ วฏฺฏติฯ ยทิ เอวํ ปณฺฑกาทีหิปิ สห นิสีทิตุํ วฏฺเฏยฺยาติ โจทนํ มนสิ กตฺวา อาห ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ฐเปตฺวา ปณฺฑก’’นฺติอาทิฯ ตตฺถ อตฺโถ สุวิญฺเญยฺโยวฯ