เมนู

วิมติวิโนทนิยํ (วิ. วิ. ฏี. 1.631) ปน ‘‘ยมฺปิ…เป.… อจฺฉินฺทีติ เอตฺถ ยํ เต อหํ จีวรํ อทาสิํ, ตํ ‘มยา สทฺธิํ ปกฺกมิสฺสตี’ติ สญฺญาย อทาสิํ, น อญฺญถาติ กุปิโต อจฺฉินฺทีติ เอวํ อชฺฌาหริตฺวา โยเชตพฺพํฯ เอกํ ทุกฺกฏนฺติ ยทิ อาณตฺโต อวสฺสํ อจฺฉินฺทติ, อาณตฺติกฺขเณ เอว ปาจิตฺติยํฯ ยทิ น อจฺฉินฺทติ, ตทา เอว ทุกฺกฏนฺติ ทฏฺฐพฺพํฯ เอกวาจาย สมฺพหุลาปตฺติโยติ ยทิ อาณตฺโต อนนฺตราเยน อจฺฉินฺทติ, อาณตฺติกฺขเณเยว วตฺถุคณนาย ปาจิตฺติยาปตฺติโย ปโยคกรณกฺขเณเยว อาปตฺติยา อาปชฺชิตพฺพโต, จีวรํ ปน อจฺฉินฺเนเยว นิสฺสคฺคิยํ โหติฯ ยทิ โส น อจฺฉินฺทติ, อาณตฺติกฺขเณ เอกเมว ทุกฺกฏนฺติ ทฏฺฐพฺพํฯ เอวมญฺญตฺถปิ อีทิเสสุ นโย ญาตพฺโพฯ อุปชฺฌํ คณฺหิสฺสตีติ สามเณรสฺส ทานํ ทีเปติ, เตน จ สามเณรกาเล ทตฺวา อุปสมฺปนฺนกาเล อจฺฉินฺทโตปิ ปาจิตฺติยํ ทีเปติฯ ‘‘ภิกฺขุสฺส สามํ จีวรํ ทตฺวา’’ติ อิทํ อุกฺกฏฺฐวเสน วุตฺตํฯ อาหราเปตุํ ปน วฏฺฏตีติ กมฺเม อกเต ภติสทิสตฺตา วุตฺตํฯ วิกปฺปนุปคปจฺฉิมจีวรตา, สามํ ทินฺนตา, สกสญฺญิตา, อุปสมฺปนฺนตา, โกธวเสน อจฺฉินฺทนํ วา อจฺฉินฺทาปนํ วาติ อิมาเนตฺถ ปญฺจ องฺคานี’’ติ วุตฺตํฯ

ปฏิภานจิตฺตกถา

[6] ปฏิภานจิตฺตกถายํ อฏฺฐกถายํ วุตฺตนเยเนว สุวิญฺเญยฺยนฺติ สารตฺถทีปนิยํ น กิญฺจิ วุตฺตํ, วิมติวิโนทนิยํ (วิ. วิ. ฏี. จูฬวคฺค 2.299) ปน ‘‘กโรหีติ วตฺตุํ น วฏฺฏตีติ อาณตฺติยา เอว ปฏิกฺขิตฺตตฺตา ทฺวารปาลํ ‘กิํ น กโรสี’ติอาทินา ปริยาเยน วตฺตุํ วฏฺฏติฯ ชาตกปกรณนฺติ ชาตกปฏิสํยุตฺตํ อิตฺถิปุริสาทิ ยํ กิญฺจิ รูปํ อธิปฺเปตํฯ ‘ปเรหิ การาเปตุ’นฺติ วุตฺตตฺตา พุทฺธรูปมฺปิ สยํ กาตุํ น ลภตี’’ติ วุตฺตํฯ

วิปฺปกตโภชนกถา

[7] วิปฺปกตโภชนกถายมฺปิ สารตฺถทีปนี วิมติวิโนทนี วชิรพุทฺธิฏีกาสุ น กิญฺจิ วุตฺตํฯ ปฐมํ กตํ ปกตํ, วิ อนิฏฺฐิตํ ปกตํ วิปฺปกตํ, วิปฺปกตํ โภชนํ เยน โส วิปฺปกตโภชโน, ปฐมํ ภุญฺชิตฺวา อนิฏฺฐิตโภชนกิจฺโจ ภิกฺขุฯ วุตฺเตน ภิกฺขุนา ปวิสิตพฺพนฺติ สมฺพนฺโธฯ ริตฺตหตฺถมฺปิ อุฏฺฐาเปตุํ น วฏฺฏตีติ เอตฺถ การณมาห ‘‘วิปฺปกตโภชโนเยว หิ โส โหตี’’ติ, ยาคุขชฺชกาทีสุปิ ปีเตสุ ขาทิเตสุปิ ภตฺตสฺส อภุตฺตตฺตา อนิฏฺฐิตโภชนกิจฺโจ โหติฯ ปวาริโต โหติ, เตน วตฺตพฺโพติ ปวาริเตน อาสนา วุฏฺฐิเตน ภุญฺชิตุํ อลภมานตฺตา อตฺตโน สนฺติเก อุทเก อสนฺเต วตฺตพฺโพติ อตฺโถฯ เสสํ สุวิญฺเญยฺยเมวฯ

อุทฺทิสนฺตอุทฺทิสาปนกถา

[8] อุทฺทิสนฺตอุทฺทิสาปนกถายํ อุทฺทิสนฺเตนาติ อุทฺเทสํ เทนฺเตน, ปาฬิํ วาเจนฺเตนาติ อตฺโถฯ อุทฺทิสาเปนฺเตนาติ อุทฺเทสํ คณฺหนฺเตน, ปาฬิํ วาจาเปนฺเตนาติ อตฺโถฯ อุจฺจตเรปีติ ปิ-สทฺเทน สมานาสนํ สมฺปิณฺเฑติฯ นีจตเรปีติ เอตฺถาปิ เอเสว นโยฯ