สพฺพํ ปตฺตสฺสามิกสฺส โหตีติ จีวราทิกมฺปิ สพฺพํ ปตฺตสฺสามิกสฺเสว โหติ, ‘‘มยา ภตฺตเมว สนฺธาย วุตฺตํ, น จีวราทิ’’นฺติ วตฺวา คเหตุํ วฏฺฏตีติ อตฺโถฯ มนุสฺสานํ วจนํ กาตุํ วฏฺฏตีติ วุตฺตา คจฺฉนฺตีติ มนุสฺสานํ วจนํ กาตุํ วฏฺฏตีติ เตน ภิกฺขุนา วุตฺตา คจฺฉนฺติฯ อกตภาโค นามาติ อาคนฺตุกภาโค นาม, อทินฺนปุพฺพภาโคติ อตฺโถฯ สพฺโพ สงฺโฆ ปริภูญฺชตูติ วุตฺเตติ เอตฺถ ‘‘ปฐมเมว ‘สพฺพสงฺฆิกภตฺตํ เทถา’ติ วตฺวา ปจฺฉา ‘สพฺโพ สงฺโฆ ปริภุญฺชตู’ติ อวุตฺเตปิ ภาเชตฺวา ปริภุญฺชิตพฺพ’’นฺติ คณฺฐิปเทสุ วุตฺตํฯ กิํ อาหรียตีติ อวตฺวาติ ‘‘กตรภตฺตํ ตยา อาหรียตี’’ติ ทายกํ อปุจฺฉิตฺวาฯ ปกติฐิติกายาติ อุทฺเทสภตฺตฐิติกายฯ

ปิณฺฑปาตภาชนกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

นิมนฺตนภตฺตกถาวณฺณนา

[210] ‘‘เอตฺตเก ภิกฺขู สงฺฆโต อุทฺทิสิตฺวา เทถา’’ติอาทีนิ อวตฺวา ‘‘เอตฺตกานํ ภิกฺขูนํ ภตฺตํ เทถา’’ติ วตฺวา ทินฺนํ สงฺฆิกํ นิมนฺตนํ นามฯ ปิณฺฑปาติกานมฺปิ วฏฺฏตีติ ภิกฺขาปริยาเยน วุตฺตตฺตา วฏฺฏติฯ ปฏิปาฏิยาติ ลทฺธปฏิปาฏิยาฯ วิจฺฉินฺทิตฺวาติ ‘‘ภตฺตํ คณฺหถา’’ติ ปทํ อวตฺวาฯ เตเนวาห ‘‘ภตฺตนฺติ อวทนฺเตนา’’ติฯ อาโลปสงฺเขเปนาติ เอเกกปิณฺฑวเสนฯ อยญฺจ นโย นิมนฺตเนเยว, น อุทฺเทสภตฺเตฯ ตสฺส หิ เอกสฺส ปโหนกปฺปมาณํเยว ภาเชตพฺพํ, ตสฺมา อุทฺเทสภตฺเต อาโลปฏฺฐิติกา นาม นตฺถิฯ

อารุฬฺหาเยว มาติกํฯ สงฺฆโต อฏฺฐ ภิกฺขูติ เอตฺถ เย มาติกํ อารุฬฺหา, เต อฏฺฐ ภิกฺขูติ โยเชตพฺพํฯ

อุทฺเทสภตฺตนิมนฺตนภตฺตาทิสงฺฆิกภตฺตมาติกาสุ นิมนฺตนภตฺตมาติกาย ฐิติกาวเสน อารุฬฺเห ภตฺตุทฺเทสเกน วา สยํ วา สงฺฆโต อุทฺทิสาเปตฺวา คเหตฺวา คนฺตพฺพํ, น อตฺตนา รุจิเต คเหตฺวาติ อธิปฺปาโยฯ มาติกํ อาโรเปตฺวาติ ‘‘สงฺฆโต คณฺหามี’’ติอาทินา วุตฺตมาติกาเภทํ ทายกสฺส วิญฺญาเปตฺวาติ อตฺโถฯ ‘‘เอกวารนฺติ ยาว ตสฺมิํ อาวาเส วสนฺติ ภิกฺขู , สพฺเพ ลภนฺตี’’ติ คณฺฐิปเทสุ วุตฺตํฯ อยํ ปเนตฺถ อธิปฺปาโย – เอกวารนฺติ น เอกทิวสํ สนฺธาย วุตฺตํ, ยตฺตกา ปน ภิกฺขู ตสฺมิํ อาวาเส วสนฺติ, เต สพฺเพฯ เอกสฺมิํ ทิวเส คหิตภิกฺขู อญฺญทา อคฺคเหตฺวา ยาว เอกวารํ สพฺเพ ภิกฺขู โภชิตา โหนฺตีติ ชานาติ เจ, เย ชานนฺติ, เต คเหตฺวา คนฺตพฺพนฺติฯ ปฏิพทฺธกาลโต ปฏฺฐายาติ ตตฺเถว วาสสฺส นิพทฺธกาลโต ปฏฺฐายฯ

นิมนฺตนภตฺตกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

สลากภตฺตกถาวณฺณนา

[211] อุปนิพนฺธิตฺวาติ ลิขิตฺวาฯ คามวเสนปีติ เยภุยฺเยน สมลาภคามวเสนปิฯ พหูนิ สลากภตฺตานีติ ติํสํ วา จตฺตารีสํ วา ภตฺตานิฯ สเจ โหนฺตีติ อชฺฌาหริตฺวา โยเชตพฺพํฯ สลฺลกฺเขตฺวาติ ตานิ ภตฺตานิ ปมาณวเสน สลฺลกฺเขตฺวาฯ นิคฺคเหน ทตฺวาติ ทูรํ คนฺตุํ อนิจฺฉนฺตสฺส นิคฺคเหน สมฺปฏิจฺฉาเปตฺวาฯ ปุน วิหารํ อาคนฺตฺวาติ เอตฺถ วิหารํ อนาคนฺตฺวา ภตฺตํ คเหตฺวา ปจฺฉา วิหาเร อตฺตโน ปาเปตฺวา ภุญฺชิตุมฺปิ วฏฺฏติฯ เอกเคหวเสนาติ วีถิยมฺปิ เอกปสฺเส ฆรปาฬิยา วเสนฯ อุทฺทิสิตฺวาปีติ ‘‘อสุกกุเล สลากภตฺตานิ ตุยฺหํ ปาปุณนฺตี’’ติ วตฺวาฯ

[212] วารคาเมติ อติทูรตฺตา วาเรน คนฺตพฺพคาเมฯ สฏฺฐิโต วา ปณฺณาสโต วาติ ทณฺฑกมฺมตฺถาย อุทกฆฏํ สนฺธาย วุตฺตํฯ