เมนู

อาวาสิกวตฺตกถาวณฺณนา

[186] อาวาสิกวตฺเต อาวสตีติ อาวาสิโก, เตน วตฺติตพฺพนฺติ อาวาสิกวตฺตํฯ ตตฺถ อาวาสิเกน ภิกฺขุนา อาคนฺตุกํ ภิกฺขุํ วุฑฺฒตรํ ทิสฺวา อาสนํ ปญฺญเปตพฺพนฺติอาทิ ปาฬิยํ (จูฬว. 359) อาคตญฺจ อฏฺฐกถายํ อาคตญฺจ (จูฬว. อฏฺฐ. 359) คเหตพฺพํ, คเหตฺวา วุตฺตตฺตา ปากฏเมว, อุปาหนปุญฺฉนํ ปน อตฺตโน รุจิวเสน กาตพฺพํฯ เตเนว เหตฺถ ‘‘สเจ อุสฺสหตี’’ติ วุตฺตํ, ตสฺมา อุปาหนา อปุญฺฉนฺตสฺสปิ อนาปตฺติฯ เสนาสนํ ปญฺญเปตพฺพนฺติ เอตฺถ ‘‘กตฺถ มยฺหํ เสนาสนํ ปาปุณาตี’’ติ ปุจฺฉิเตน เสนาสนํ ปญฺญเปตพฺพํ, ‘‘เอตํ เสนาสนํ ตุมฺหากํ ปาปุณาตี’’ติ เอวํ อาจิกฺขิตพฺพนฺติ อตฺโถฯ ปปฺโผเฏตฺวา ปตฺถริตุํ ปน วฏฺฏติเยวฯ เอเตน มญฺจปีฐาทิํ ปปฺโผเฏตฺวา ปตฺถริตฺวา อุปริ ปจฺจตฺถรณํ ทตฺวา ทานมฺปิ เสนาสนปญฺญาปนเมวาติ ทสฺเสติฯ มหาอาวาเสปิ อตฺตโน สนฺติกํ สมฺปตฺตสฺส อาคนฺตุกสฺส วตฺตํ อกาตุํ น ลพฺภติฯ เสสํ ปุริมสทิสเมวฯ

อาวาสิกวตฺตกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

คมิกวตฺตกถาวณฺณนา

[187] คมิกวตฺเต คนฺตุํ ภพฺโพติ คมิโก, เตน วตฺติตพฺพนฺติ คมิกวตฺตํฯ ตตฺรายํ อนุตฺตานปทวณฺณนา – ทารุภณฺฑนฺติ เสนาสนกฺขนฺธเก (จูฬว. 322) วุตฺตํ มญฺจปีฐาทิฯ มตฺติกาภณฺฑมฺปิ รชนภาชนาทิ สพฺพํ ตตฺถ วุตฺตปฺปเภทเมวฯ ตํ สพฺพํ อคฺคิสาลายํ วา อญฺญตรสฺมิํ วา คุตฺตฏฺฐาเน ปฏิสาเมตฺวา คนฺตพฺพํ, อโนวสฺสเก ปพฺภาเรปิ ฐเปตุํ วฏฺฏติฯ เสนาสนํ อาปุจฺฉิตฺวา ปกฺกมิตพฺพนฺติ เอตฺถ ยํ ปาสาณปิฏฺฐิยํ วา ปาสาณตฺถมฺเภสุ วา กตเสนาสนํ, ยตฺถ อุปจิกา นาโรหนฺติ, ตํ อนาปุจฺฉนฺตสฺสปิ อนาปตฺติฯ จตูสุ ปาสาเณสูติอาทิ อุปจิกานํ อุปฺปตฺติฏฺฐาเน ปณฺณสาลาทิเสนาสเน กตฺตพฺพาการทสฺสนตฺถํ วุตฺตํฯ อปฺเปว นาม องฺคานิปิ เสเสยฺยุนฺติ อยํ อชฺโฌกาเส ฐปิตมฺหิ อานิสํโสฯ โอวสฺสกเคเห ปน ติเณสุ จ มตฺติกาปิณฺเฑสุ จ อุปริ ปตนฺเตสุ มญฺจปีฐานํ องฺคานิปิ วินสฺสนฺติฯ

คมิกวตฺตกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ภตฺตคฺควตฺตกถาวณฺณนา

[188] วตฺตกฺขนฺธเก อิมสฺมิํ ฐาเน อนุโมทนวตฺตํ อาคตํ, ตโต ภตฺตคฺควตฺตํฯ สารตฺถทีปนิยญฺจ (สารตฺถ. ฏี. จูฬวคฺค 3.373-374) ‘‘อิมสฺมิํ วตฺตกฺขนฺธเก (จูฬว. 356) อาคตานิ อาคนฺตุกาวาสิกคมิยานุโมทนภตฺตคฺคปิณฺฑจาริการญฺญิกเสนาสนชนฺตาฆรวจฺจกุฏิอุปชฺฌายาจริยสทฺธิวิหาริกอนฺเตวาสิกวตฺตานิ จุทฺทส มหาวตฺตานิ นามา’’ติ อนุกฺกโม วุตฺโต, อิธ ปน วินยสงฺคหปฺปกรเณ คมิกวตฺตโต ภตฺตคฺควตฺตํ อาคตํ, อนุโมทนวตฺตํ ปน วิสุํ อวตฺวา ภตฺตคฺควตฺเตเยว อนฺโตคธํ กตฺวา ปจฺฉา วุตฺตํ ภตฺตคฺคํ คนฺตฺวา ภตฺเต ภุตฺเตเยว อนุโมทนากรณโต, ปาฬิยญฺจ อญฺเญสุ วตฺเตสุ วิย ‘‘เตน หิ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุนา อนุโมทนวตฺตํ ปญฺญาเปสฺสามี’’ติ วิสุํ วตฺตภาเวน อนาคตตฺตา ภตฺตคฺควตฺเตเยว อนฺโตคธนฺติ อาจริยสฺส อธิปฺปาโย สิยาฯ อิมสฺส จ วินยาลงฺการปกรณสฺส ตสฺสา วณฺณนาภูตตฺตา สํวณฺเณตพฺพกฺกเมเนว สํวณฺณนํ กถยิสฺสามฯ

ภุญฺชิตพฺพนฺติ ภตฺตํฯ อชติ คจฺฉติ ปวตฺตติ เอตฺถาติ อคฺคํฯ ‘‘อาทิโกฏฺฐาสโกฏีสุ, ปุรโตคฺคํ วเร ตีสู’’ติ อภิธานปฺปทีปิกายํ อาคเตปิ ‘‘ราชคฺคนฺติ ราชารหํ, สลากคฺคนฺติ สลากคฺคหณฏฺฐาน’’นฺติอาทีสุ อญฺญตฺเถสุปิ ปวตฺตนโต ภตฺตสฺส อคฺคํ ภตฺตคฺคํ, ภตฺตปริวิสนฏฺฐานํ, ภตฺตคฺเค วตฺติตพฺพํ วตฺตํ ภตฺตคฺควตฺตนฺติ วิคฺคโหฯ ตตฺถ อาราเม กาโล อาโรจิโต โหตีติ ‘‘กาโล ภนฺเต, นิฏฺฐิตํ ภตฺต’’นฺติ อาโรจิโต โหติฯ ติมณฺฑลํ ปฏิจฺฉาเทนฺเตนาติ ทฺเว ชาณุมณฺฑลานิ นาภิมณฺฑลญฺจ ปฏิจฺฉาเทนฺเตนฯ ปริมณฺฑลํ นิวาเสตฺวาติ สมนฺตโต มณฺฑลํ นิวาเสตฺวาฯ