เมนู

อวเสสา…เป.… ฉนฺทารหาว โหนฺตีติ สงฺฆโต หตฺถปาสํ วิชหิตฺวา ฐิเต สนฺธาย วุตฺตํฯ อวิชหิตฺวา ฐิตา ปน ฉนฺทารหา น โหนฺติ, เตปิ จตุวคฺคาทิโต อธิกา หตฺถปาสํ วิชหิตฺวาว ฉนฺทารหา โหนฺติฯ ตสฺมา สงฺฆโต หตฺถปาสํ วิชหิตฺวา ฐิเตเนว ฉนฺโท วา ปาริสุทฺธิ วา ทาตพฺพาฯ

กมฺมวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อปโลกนกมฺมกถาวณฺณนา

[496] เอตรหิ สเจปิ สามเณโรติอาทีสุ พุทฺธาทีนํ อวณฺณภาสนมฺปิ อกปฺปิยาทิํ กปฺปิยาทิภาเวน ทีปนมฺปิ ทิฏฺฐิวิปตฺติยญฺเญว ปวิสติฯ เตเนว วกฺขติ ‘‘ตํ ลทฺธิํ นิสฺสชฺชาเปตพฺโพ’’ติฯ ภิกฺขูนมฺปิ เอเสว นโยฯ มิจฺฉาทิฏฺฐิโกติ พุทฺธวจนาธิปฺปายํ วิปรีตโต คณฺหนฺโต, โส เอว อนฺตคฺคาหิกาย ทิฏฺฐิยา สมนฺนาคโตติ จ วุตฺโตฯ เกจิ ปน ‘‘สสฺสตุจฺเฉทานํ อญฺญตรทิฏฺฐิยา สมนฺนาคโต’’ติ วทนฺติ, ตํ น ยุตฺตํ, สสฺสตุจฺเฉทคฺคาหสฺส สามเณรานํ ลิงฺคนาสนาย การณตฺเตน เหฏฺฐา อฏฺฐกถายเมว (มหาว. อฏฺฐ. 108) วุตฺตตฺตา, อิธ จ ทณฺฑกมฺมนาสนาย เอว อธิปฺเปตตฺตาฯ

ตสฺสาปิ ทาตพฺโพติ วิชฺชมานํ มุขราทิภาวํ นิสฺสาย อปฺปฏิปุจฺฉิตฺวาปิ ปฏิญฺญํ อคฺคเหตฺวาปิ อาปตฺติํ อนาโรเปตฺวาปิ เทสิตายปิ อาปตฺติยา ขุํสนาทิโต อโนรมนฺตสฺส ทาตพฺโพวฯ โอรมนฺตสฺส ปน ขมาเปนฺตสฺส น ทาตพฺโพฯ

พฺรหฺมทณฺฑสฺส ทานนฺติ ขรทณฺฑสฺส อุกฺกฏฺฐทณฺฑสฺส ทานํฯ ตชฺชนียาทิกมฺเม หิ กเต โอวาทานุสาสนิปฺปทานปฏิกฺเขโป นตฺถิฯ ทินฺนพฺรหฺมทณฺเฑ ปน ตสฺมิํ สทฺธิํ ตชฺชนียาทิกมฺมกเตหิ ปฏิกฺขิตฺตมฺปิ กาตุํ น วฏฺฏติ, ‘‘เนว วตฺตพฺโพ’’ติอาทินา อาลาปสลฺลาปาทิมตฺตสฺสาปิ นกาเรน ปฏิกฺขิตฺตตฺตาฯ ตญฺหิ ทิสฺวา ภิกฺขู คีวํ ปริวตฺเตตฺวา โอโลกนมตฺตมฺปิ น กโรนฺติ, เอวํ วิวชฺเชตพฺพํ นิมฺมทนกรณตฺถเมว ตสฺส ทณฺฑสฺส อนุญฺญาตตฺตาฯ เตเนว ฉนฺนตฺเถโรปิ อุกฺเขปนียาทิกมฺมกโตปิ อภายิตฺวา พฺรหฺมทณฺเฑ ทินฺเน ‘‘สงฺเฆนาหํ สพฺพถา วิวชฺชิโต’’ติ มุจฺฉิโต ปปติฯ