เมนู

จูฬสงฺคามํ

อนุวิชฺชกสฺส ปฏิปตฺติวณฺณนา

[365] ตตฺร หีติ ตสฺมิํ สนฺนิปาเตฯ อตฺตปจฺจตฺถิกาติ ลชฺชิเปสลสฺส โจทกปาปครหีปุคฺคลสฺส อนตฺถกามา เวรีปุคฺคลาฯ สาสนปจฺจตฺถิกาติ อตฺตโน อนาจารานุคุณํ พุทฺธวจนํ ปกาเสนฺโต ตณฺหาคติกา, ทิฏฺฐิคติกา จฯ อชฺโฌคาเหตฺวาติ อลชฺชิอภิภวนวเสน สงฺฆมชฺฌํ ปวิสิตฺวาฯ โส สงฺคามาวจโรติ โส โจทโก สงฺคามาวจโร นามฯ ทิฏฺฐสุตมุตมฺปิ ราชกถาทิกนฺติ ทิฏฺฐสุตวเสเนว ราชโจราทิกถํ, มุตวเสนปิ อนฺนาทิกถญฺจ อกเถนฺเตนาติ โยเชตพฺพํฯ กปฺปิยากปฺปิยนิสฺสิตา วาติอาทีสุ รูปารูปปฏิจฺเฉทปเทน สกลอภิธมฺมตฺถปิฏกตฺตํ ทสฺเสติฯ สมถาจาราทีหิ ปฏิสํยุตฺตนฺติ สกลสุตฺตนฺตปิฏกตฺตํฯ ตตฺถ สมถาจาโร นาม สมถภาวนากฺกโมฯ ตถา วิปสฺสนาจาโรฐานนิสชฺชวตฺตาทินิสฺสิตาติ สงฺฆมชฺฌาทีสุ ครุจิตฺตีการํ ปจฺจุปฏฺฐเปตฺวา ฐานาทิกฺกมนิสฺสิตา เจว จุทฺทสมหาวตฺตาทิวตฺตนิสฺสิตา จ, อาทิ-สทฺเทน อปฺปิจฺฉตาทินิสฺสิตา จาติ อตฺโถฯ ปญฺเห อุปฺปนฺเนติ เกนจิ อุปฺปนฺเน ปญฺเห ปุจฺฉิเตฯ อิทญฺจ อุปลกฺขณมตฺตํ, ยํ กิญฺจิ อุปฏฺฐิตํ ธมฺมํ ภาสสฺสูติ อธิปฺปาโยฯ

กุลปเทโส นาม ขตฺติยาทิชาติยมฺปิ กาสิกราชกุลาทิกุลวิเสโสฯ เอตเมวาห ‘‘กุลปเทโส ขตฺติยกุลาทิวเสเนว เวทิตพฺโพ’’ติฯ สนฺนิปาตมณฺฑเลติ อตฺตโน อนุวิชฺชมานปฺปการํ สงฺฆสฺส ญาปนตฺถํ อุฏฺฐาย สงฺฆสนฺนิปาตมชฺเฌ อิโต จิโต จ ปเรสํ มุขํ โอโลเกนฺเตน น จริตพฺพํฯ ยถานิสินฺเนเนว ธมฺมวินยานุคุณํ วินิจฺฉยํ ยถา สพฺเพ สุณนฺติ, ตถา วตฺตพฺพนฺติ อตฺโถฯ

ปาฬิยํ อจณฺฑิกเตนาติ อกตจณฺฑภาเวน, อผรุเสนาติ อตฺโถฯ ‘‘หิตานุกมฺปินา’’ติ เอเตน เมตฺตาปุพฺพภาโค วุตฺโตฯ ‘‘การุณิเกน ภวิตพฺพ’’นฺติ อิมินา อปฺปนาปฺปตฺตกรุณา วุตฺตาฯ ‘‘หิตปริสกฺกินา’’ติ อิมินา กรุณาปุพฺพภาโคฯ เตนาห ‘‘กรุณา จ กรุณาปุพฺพภาโค จ อุปฏฺฐาเปตพฺโพติ อยํ ปททฺวเยปิ อธิปฺปาโย’’ติฯ ลชฺชิยาติ ลชฺชินีฯ