เมนู

ภตฺตคฺควตฺตกถาวณฺณนา

[364] มนุสฺสานํ ปริวิสนฏฺฐานนฺติ ยตฺถ อนฺโตวิหาเรปิ มนุสฺสา สปุตฺตทารา อาวสิตฺวา ภิกฺขู เนตฺวา โภเชนฺติฯ อาสเนสุ สตีติ นิสีทนฏฺฐาเนสุ สนฺเตสุฯ อิทํ, ภนฺเต, อาสนํ อุจฺจนฺติ อาสนฺเน สมภูมิภาเค ปญฺญตฺตํ เถราสเนน สมกํ อาสนํ สนฺธาย วุตฺตํ, เถราสนโต ปน อุจฺจตเร อาปุจฺฉิตฺวาปิ นิสีทิตุํ น วฏฺฏติฯ ยทิ ตํ อาสนฺนมฺปิ นีจตรํ โหติ, อนาปุจฺฉาปิ นิสีทิตุํ วฏฺฏติฯ มหาเถรสฺเสว อาปตฺตีติ อาสเนน ปฏิพาหนาปตฺติยา อาปตฺติฯ อวตฺถริตฺวาติ ปารุตสงฺฆาฏิํ อวตฺถริตฺวา, อนุกฺขิปิตฺวาติ อตฺโถฯ

ปาฬิยํ ‘‘อุโภหิ หตฺเถหิ…เป.… โอทโน ปฏิคฺคเหตพฺโพ’’ติ อิทํ หตฺถตเล วา ปจฺฉิปิฏฺฐิอาทิทุสฺสณฺฐิตาธาเร วา ปตฺตํ ฐเปตฺวา โอทนสฺส คหณกาเล ปตฺตสฺส อปตนตฺถาย วุตฺตํ, สุสชฺชิเต ปน อาธาเร ปตฺตํ ฐเปตฺวา เอเกน หตฺเถน ตํ ปรามสิตฺวาปิ โอทนํ ปฏิคฺคเหตุํ วฏฺฏติ เอวฯ อุโภหิ หตฺเถหิ…เป.… อุทกํ ปฏิคฺคเหตพฺพนฺติ เอตฺถาปิ เอเสว นโยฯ

หตฺถโธวนอุทกนฺติ โภชนาวสาเน อุทกํฯ เตนาห ‘‘ปานียํ ปิวิตฺวา หตฺถา โธวิตพฺพา’’ติฯ เตน ปริโยสาเน โธวนเมว ปฏิกฺขิตฺตํ, โภชนนฺตเร ปน ปานียปิวนาทินา นเยน หตฺถํ โธวิตฺวา ปุน ภุญฺชิตุํ วฏฺฏตีติ ทสฺเสติฯ โปตฺถเกสุ ปน ‘‘ปานียํ ปิวิตฺวา หตฺถา น โธวิตพฺพา’’ติ ลิขนฺติ, ตํ ปุริมวจเนน น สเมติ ปริโยสาเน อุทกสฺเสว ‘‘หตฺถโธวนอุทก’’นฺติ วุตฺตตฺตาฯ สเจ มนุสฺสา โธวถ, ภนฺเตติอาทิ นิฏฺฐิตภตฺตํ นิสินฺนํ เถรํ สนฺธาย วุตฺตํฯ ธุเร ทฺวารสมีเปฯ

ภตฺตคฺควตฺตกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ปิณฺฑจาริกวตฺตกถาทิวณฺณนา

[366] ปาฬิยํ ฐาเปติ วาติ ติฏฺฐ ภนฺเตติ วทนฺติฯ

[367] อตฺถิ, ภนฺเต, นกฺขตฺตปทานีติ นกฺขตฺตปทวิสยานิ ญาตานิ อตฺถิ, อสฺสยุชาทินกฺขตฺตํ ชานาถาติ อธิปฺปาโยฯ เตนาห ‘‘น ชานาม, อาวุโส’’ติฯ อตฺถิ, ภนฺเต , ทิสาภาคนฺติ เอตฺถาปิ เอเสว นโยฯ เกนชฺช, ภนฺเต, ยุตฺตนฺติ เกน นกฺขตฺเตน จนฺโท ยุตฺโตติ อตฺโถฯ