[466] อตฺตกามรูปาติ อตฺตโน หิตกามยมานสภาวาฯ อนุรุทฺธาติ เอกเสสนเยน ติณฺณมฺปิ กุลปุตฺตานํ อาลปนํ, เตเนว พหุวจนนิทฺเทโส กโตฯ ขมนียํ สรีรํ ยาปนียํ ชีวิตํ ‘‘กจฺจิ โว สรีรญฺจ ธาเรตุํ, ชีวิตญฺจ ยาเปตุํ สกฺกา’’ติ ปุจฺฉติฯ ตคฺฆาติ เอกํสตฺเถ นิปาโต, เอกํเสน มยํ ภนฺเตติ อตฺโถฯ ยถา กถนฺติ เอตฺถ ยถาติ นิปาตมตฺตํ, ยถากถนฺติ วา เอโก นิปาโต การณปุจฺฉนตฺโถ, เกน ปกาเรนาติ อตฺโถฯ เอกญฺจ ปน มญฺเญ จิตฺตนฺติ เอกสฺส จิตฺตวเสน อิตเรสมฺปิ ปวตฺตนโต สพฺเพสํ โน เอกํ วิย จิตฺตนฺติ อตฺโถฯ กจฺจิ ปน โว อนุรุทฺธาติ เอตฺถ โวติ นิปาตมตฺตํ, ปจฺจตฺตวจนํ วา, กจฺจิ ตุมฺเหติ อตฺโถฯ อมฺหากนฺติ นิทฺธารเณ สามิวจนํ, อมฺเหสุ ตีสุ โย ปฐมํ ปฏิกฺกมตีติ อตฺโถฯ

โกสมฺพกวิวาทกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ปาลิเลยฺยกคมนกถาวณฺณนา

[467] เยน ปาลิเลยฺยกนฺติ ปจฺจตฺเต อุปโยควจนํ, ยตฺถ ปาลิเลยฺยโก คาโม, ตตฺถ อวสรีติ อตฺโถฯ ทหรโปตเกหีติ ภิงฺกจฺฉาเปหิฯ ‘‘โอคาหิ’’นฺติปิ ปาโฐ, นหานโปกฺขรณินฺติ อตฺโถฯ

อุทานคาถายํ ปน – รถอีสสทิสทนฺตสฺส นาคสฺส หตฺถิโน เอตํ วิเวกนินฺนํ จิตฺตํ นาเคน พุทฺธนาคสฺส วิเวกนินฺนจิตฺเตน สเมติฯ กสฺมา? ยํ ยสฺมา เอโกว รมติ วเน, ตสฺมา เอวํ โยชนา ทฏฺฐพฺพาฯ

ปาลิเลยฺยกคมนกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อฏฺฐารสวตฺถุกถาวณฺณนา

[468] ยถา ธมฺโม ตถา ติฏฺฐาหีติ ยถา ธมฺโม จ วินโย จ ฐิโต, ตถา ติฏฺฐ, ธมฺมวาทีปกฺเข ติฏฺฐาติ อตฺโถฯ

[473] ‘‘โย ปฏิพาเหยฺย, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’’ติ อิทํ สามคฺคีเภทสฺส อการเก สนฺธาย วุตฺตํฯ