9. จมฺเปยฺยกฺขนฺธโก

กสฺสปโคตฺตภิกฺขุวตฺถุกถาทิวณฺณนา

[380] จมฺเปยฺยกฺขนฺธเก ตนฺติพทฺโธติ ตนฺติ วุจฺจติ พฺยาปาโร, ตตฺถ พทฺโธ, อุสฺสุกฺกํ อาปนฺโนติ อตฺโถฯ เตนาห ‘‘ตสฺมิํ อาวาเส’’ติอาทิฯ

[387-8] หาปนํ วา อญฺญถา กรณํ วา นตฺถีติ ญตฺติกมฺมสฺส ญตฺติยา เอกตฺตา หาปนํ น สมฺภวติ, ตสฺสา เอกตฺตา เอว ปจฺฉา ญตฺติฐปนวเสน, ทฺวิกฺขตฺตุํ ฐปนวเสน จ อญฺญถา กรณํ นตฺถิฯ ปรโตติ ปริวาเรฯ ตนฺติ ปพฺพาชนียกมฺมํ, ตสฺสาติ อตฺโถฯ

กสฺสปโคตฺตภิกฺขุวตฺถุกถาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ทฺเวนิสฺสรณาทิกถาวณฺณนา

[395] เอสาติ ‘‘พาโล’’ติอาทินา นิทฺทิฏฺฐปุคฺคโล, อปฺปตฺโตติ สมฺพนฺโธฯ ตตฺถ การณมาห ‘‘ยสฺมา’’ติอาทิฯ ตตฺถ อาเวณิเกน ลกฺขเณนาติ ปพฺพาชนียกมฺมสฺส นิมิตฺตภาเวน ปาฬิยํ วุตฺตตฺตา อสาธารณภูเตน กุลทูสกภาเวนฯ ยทิ เหส ตํ กมฺมํ อปฺปตฺโต, กถํ ปน สุนิสฺสาริโตติ อาห ‘‘ยสฺมา ปนสฺส อากงฺขมาโน สงฺโฆ ปพฺพาชนียกมฺมํ กเรยฺยาติ วุตฺตํ, ตสฺมา สุนิสฺสาริโต’’ติฯ ตตฺถ วุตฺตนฺติ กมฺมกฺขนฺธเก (จูฬว. 27) วุตฺตํฯ

เอตฺถ ปน กุลทูสกกมฺมํ กตฺวา ปพฺพาชนียกมฺมกตสฺส เตรสกกณฺฑกฏฺฐกถายํ ‘‘ยสฺมิํ วิหาเร วสนฺเตน ยสฺมิํ คาเม กุลทูสกกมฺมํ กตํ โหติ, ตสฺมิํ วิหาเร วา ตสฺมิํ คาเม วา น วสิตพฺพ’’นฺติอาทินา (ปารา. อฏฺฐ. 2.433) ยา สมฺมาวตฺตนา วุตฺตา, สา อิตเรนาปิ ปูเรตพฺพาฯ ยํ ปน ปฏิปฺปสฺสทฺธกมฺมสฺส กุลทูสกสฺส ตตฺเถว อฏฺฐกถายํ ‘‘เยสุ กุเลสุ กุลทูสกกมฺมํ กตํ, ตโต ปจฺจยา น คเหตพฺพา’’ติอาทิ วุตฺตํ, ตํ น ปูเรตพฺพํ กุลสงฺคหสฺส อกตตฺตาฯ เอวํ เสสกมฺเมสุปิฯ