8. จีวรกฺขนฺธโก

ชีวกวตฺถุกถาทิวณฺณนา

[329] จีวรกฺขนฺธเก กมฺมวิปากนฺติ กมฺมปจฺจยอุตุจิตฺตาหารสมุฏฺฐิตํ อปฺปฏิพาหิยโรคํ สนฺธาย วุตฺตํ กมฺมชสฺส โรคสฺส อภาวาฯ

[330] ปาฬิยํ สํยมสฺสาติ สงฺคหณสฺสฯ อวิสชฺชนสฺสาติ อตฺโถ ‘‘โย สํยโม โส วินาโส’’ติอาทีสุ (เป. ว. 237) วิยฯ เอตสฺส สํยมสฺส ผลํ อุปชานามาติ โยชนาฯ ตเมว ผลํ ทสฺเสนฺตี อาห ‘‘วรเมตํ…เป.… อาสิตฺต’’นฺติฯ เกจิ ปน ‘‘สํยมสฺสาติ อานิสํสสฺส, อุปโยคตฺเถ เจตํ สามิวจน’’นฺติ (สารตฺถ. ฏี. มหาวคฺค 3.329-330) อตฺถํ วทนฺติฯ

[336] อุสฺสนฺนโทโสติ สญฺชาตปิตฺตาทิโทโสฯ สพฺพตฺถาติ สกลสรีเรฯ

[337] มหาปิฏฺฐิยโกชวนฺติ หตฺถิปิฏฺฐิยํ อตฺถริตพฺพตาย ‘‘มหาปิฏฺฐิย’’นฺติ ลทฺธสมญฺญํ อุณฺณามยตฺถรณํฯ

[338-9] อุปฑฺฒกาสินํ ขมมานนฺติ อฑฺฒกาสิอคฺฆนกํฯ ปาฬิยํ กิํ นุ โขติ กตมํ นุ โขฯ

[340-342] อุปจาเรติ สุสานสฺส อาสนฺเน ปเทเสฯ ฉฑฺเฑตฺวา คตาติ กิญฺจิ อวตฺวา เอว ฉฑฺเฑตฺวา คตา, เอเตน ‘‘ภิกฺขู คณฺหนฺตู’’ติ ฉฑฺฑิเต เอว อกามา ภาคทานํ วิหิตํ, เกวลํ ฉฑฺฑิเต ปน กติกาย อสติ เอกโต พหูสุ ปวิฏฺเฐสุ เยน คหิตํ, เตน อกามภาโค น ทาตพฺโพติ ทสฺเสติฯ สมานา ทิสา ปุรตฺถิมาทิเภทา เอเตสนฺติ สทิสาติ อาห ‘‘เอกทิสาย วา โอกฺกมิํสู’’ติฯ ธุรวิหารฏฺฐาเนติ วิหารสฺส สมฺมุขฏฺฐาเนฯ

ชีวกวตฺถุกถาทิวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ภณฺฑาคารสมฺมุติอาทิกถาวณฺณนา

[343] วิหารมชฺเฌติ สพฺเพสํ ชานนตฺถาย วุตฺตํฯ วณฺณาวณฺณํ กตฺวาติ ปฏิวีสปฺปโหนกตาชานนตฺถํ หลิทฺทิยาทีหิ ขุทฺทกมหนฺตวณฺเณหิ ยุตฺเต สเม โกฏฺฐาเส กตฺวาฯ เตนาห ‘‘สเม ปฏิวีเส ฐเปตฺวา’’ติฯ อิทนฺติ สามเณรานํ อุปฑฺฒปฏิวีสทานํฯ ผาติกมฺมนฺติ ปโหนกกมฺมํฯ ยตฺตเกน วินยาคเตน สมฺมุญฺชนีพนฺธนาทิหตฺถกมฺเมน วิหารสฺส อูนกตา น โหติ, ตตฺตกํ กตฺวาติ อตฺโถฯ สพฺเพสนฺติ ตตฺรุปฺปาทวสฺสาวาสิกํ คณฺหนฺตานํ สพฺเพสํ ภิกฺขูนํ, สามเณรานญฺจฯ ภณฺฑาคาริกจีวเรปีติ อกาลจีวรํ สนฺธาย วุตฺตํฯ เอตนฺติ อุกฺกุฏฺฐิยา กตาย สมภาคทานํฯ วิรชฺฌิตฺวา กโรนฺตีติ กตฺตพฺพกาเลสุ อกตฺวา ยถารุจิตกฺขเณ กโรนฺติฯ

เอตฺตเกน มม จีวรํ ปโหตีติ ทฺวาทสคฺฆนเกเนว มม จีวรํ ปริปุณฺณํ โหติ, น ตโต อูเนนาติ สพฺพํ คเหตุกาโมติ อตฺโถฯ

ภณฺฑาคารสมฺมุติอาทิกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

จีวรรชนกถาทิวณฺณนา

[344] เอวญฺหิ กเตติ วฏฺฏาธารสฺส อนฺโต รชโนทกํ, พหิ ฉลฺลิกญฺจ กตฺวา วิโยชเน กเตฯ น อุตฺตรตีติ เกวลํ อุทกโต เผณุฏฺฐานาภาวา น อุตฺตรติฯ รชนกุณฺฑนฺติ ปกฺกรชนฏฺฐปนกํ มหาฆฏํฯ

[345] อนุวาตาทีนํ ทีฆปตฺตานนฺติ อายามโต, วิตฺถารโต จ อนุวาตํฯ อาทิ-สทฺเทน ทฺวินฺนํ ขนฺธานํ อนฺตรา มาติกากาเรน ฐปิตปตฺตญฺจ ‘‘ทีฆปตฺต’’นฺติ ทฏฺฐพฺพํฯ อาคนฺตุกปตฺตนฺติ ทิคุณจีวรสฺส อุปริ อญฺญํ ปฏฺฏํ อปฺเปนฺติ, ตํ สนฺธาย วุตฺตํฯ ตํ กิร อิทานิ น กโรนฺติฯ

[346] ปาฬิยํ นนฺทิมุขิยาติ ตุฏฺฐิมุขิยา, ปสนฺนทิสามุขายาติ อตฺโถฯ

[348] อจฺฉุเปยฺยนฺติ ปติฏฺฐเปยฺยํฯ หตวตฺถกานนฺติ ปุราณวตฺถานํฯ อนุทฺธริตฺวาวาติ อคฺคเฬ วิย ทุพฺพลฏฺฐานํ อนปเนตฺวาวฯ