สเจ ปน ทฺเว สงฺฆา เอกสีมาย อญฺญมญฺญํ ฉนฺทํ อาหริตฺวา เอกสฺมิํ ขเณ วิสุํ สงฺฆกมฺมํ กโรนฺติ, เอตฺถ กถนฺติ? เกจิ ปเนตํ วฏฺฏตีติ วทนฺติ, ตํ น คเหตพฺพํ วคฺคกมฺมตฺตา ฯ กมฺมํ กโรนฺตานญฺหิ ฉนฺทปาริสุทฺธิ อญฺญตฺถ น คจฺฉติ ตถา วจนาภาวา, วิสุํ วิสุํ กมฺมกรณตฺถเมว สีมาย อนุญฺญาตตฺตา จาติ คเหตพฺพํฯ วิหารสีมายํ ปน สงฺเฆ วิชฺชมาเนปิ เกนจิ ปจฺจเยน ขนฺธสีมายํ ตีสุ, ทฺวีสุ วา ปาริสุทฺธิอุโปสถํ กโรนฺเตสุ กมฺมํ ธมฺเมน สมคฺคเมว ภินฺนสีมฏฺฐตฺตาติ ทฏฺฐพฺพํฯ

อุโปสถเภทาทิกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ปาติโมกฺขุทฺเทสกถาวณฺณนา

[150] เอวเมตํ ธารยามีติฯ สุตา โข ปนายสฺมนฺเตหีติ เอตฺถ ‘‘เอวเมตํ ธารยามี’’ติ วตฺวา ‘‘อุทฺทิฏฺฐํ โข อายสฺมนฺโต นิทานํ, สุตา โข ปนายสฺมนฺเตหิ จตฺตาโร ปาราชิกา ธมฺมา’’ติอาทินา วตฺตพฺพํฯ มาติกาฏฺฐกถายมฺปิ (กงฺขา. อฏฺฐ. นิทานวณฺณนา) เอวเมว วุตฺตํฯ สุเตนาติ สุตปเทนฯ

สวรภยนฺติ วนจรกภยํฯ เตนาห ‘‘อฏวิมนุสฺสภย’’นฺติฯ นิทานุทฺเทเส อนิฏฺฐิเต ปาติโมกฺขํ นิทฺทิฏฺฐํ นาม น โหตีติ อาห ‘‘ทุติยาทีสุ อุทฺเทเสสู’’ติอาทิฯ ตีหิปิ วิธีหีติ โอสารณกถนสรภญฺเญหิฯ เอตฺถ จ อตฺถํ ภณิตุกามตาย วา ภณาเปตุกามตาย วา สุตฺตสฺส โอสารณํ โอสารณํ นามฯ ตสฺเสว อตฺถปฺปกาสนา กถนํ นามฯ เกวลํ ปาฐสฺเสว สเรน ภณนํ สรภญฺญํ นามฯ สชฺฌายํ อธิฏฺฐหิตฺวาติ ‘‘สชฺฌายํ กโรมี’’ติ จิตฺตํ อุปฺปาเทตฺวาฯ โอสาเรตฺวา ปน กเถนฺเตนาติ สยเมว ปาฐํ วตฺวา ปจฺฉา อตฺถํ กเถนฺเตนฯ

ปาติโมกฺขุทฺเทสกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ