เมนู

2. อุโปสถกฺขนฺธโก

สนฺนิปาตานุชานนาทิกถาวณฺณนา

[132] อุโปสถกฺขนฺธเก ตรนฺติ โอตรนฺติ เอตฺถาติ ติตฺถํ, ลทฺธิฯ อิโตติ สาสนลทฺธิโตฯ

[135] อาปชฺชิตฺวา วา วุฏฺฐิโตติ เอตฺถ เทสนาโรจนานมฺปิ สงฺคโหฯ เตเนว มาติกาฏฺฐกถายํ ‘‘วุฏฺฐิตา วา เทสิตา วา อาโรจิตา วา อาปตฺติ…เป.… อสนฺตี นาม โหตี’’ติ (กงฺขา. อฏฺฐ. นิทานวณฺณนา) วุตฺตํฯ

มนุเชนาติ อาสนฺเนน สหฯ ปเรติ ทูรฏฺเฐปิ ปรปุคฺคเล สนฺธาย คิรํ โน จ ภเณยฺยาติ โยชนาฯ

‘‘อาวิกตา หิสฺส ผาสุ โหตี’’ติ (มหาว. 134) วุตฺตตฺตา ครุกาปตฺติปิ อาวิกรณมตฺเตน วุฏฺฐาตีติ เกจิ วทนฺติ, ตํ เตสํ มติมตฺตํ ปริวาสาทิวิธานสุตฺเตหิ วิรุชฺฌนโตฯ อยํ ปเนตฺถ อธิปฺปาโย – ยถาภูตญฺหิ อตฺตานมาวิกโรนฺตํ เปสลา ภิกฺขู ‘‘อกามา ปริวตฺถพฺพ’’นฺติอาทิวจนํ นิสฺสาย อนิจฺฉมานมฺปิ นํ อุปาเยน ปริวาสาทีนิ ทตฺวา อวสฺสํ สุทฺธนฺเต ปติฏฺฐาเปสฺสนฺติ, ตโต ตสฺส อวิปฺปฏิสาราทีนํ วเสน ผาสุ โหติฯ ปฐมํ ปาติโมกฺขุทฺเทสนฺติ นิทานุทฺเทสํ ทสฺเสติฯ ปุพฺเพ อวิชฺชมานํ ปญฺญาเปสีติฯ น เกวลญฺจ เอตํ, ปุพฺเพ ปญฺญตฺตมฺปิ ปน ปาราชิกาทิสิกฺขาปทํ สพฺพํ ภควา ‘‘ตตฺริเม จตฺตาโร ปาราชิกา ธมฺมา อุทฺเทสํ อาคจฺฉนฺตี’’ติอาทินา ปาราชิกุทฺเทสาทิวเสน วินยมาติกํ กตฺวา นิทานุทฺเทเสน สห สยเมว สงฺคเหตฺวา ‘‘ปาติโมกฺข’’นฺติ ปญฺญาเปสีติ ทฏฺฐพฺพํฯ ตเทตํ สพฺพมฺปิ สนฺธาย ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสิตุ’’นฺติ (มหาว. 133) วุตฺตํฯ

[136] เอตํ 34 เวทิตพฺพนฺติ ยสฺมิํ ตสฺมิํ จาตุทฺทเส วา ปนฺนรเส วาติ เอวํ อตฺถชาตํฯ

สนฺนิปาตานุชานนาทิกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ