เมนู

เกนจิ ปน ภิกฺขุนา เขตฺตาทิอตฺถาย โวหาริกานํ สนฺติกํ คนฺตฺวา อฑฺเฑ กเตปิ ตํ เขตฺตาทิสมฺปฏิจฺฉเน วิย สพฺเพสํ อกปฺปิยํ น โหติ ปุพฺเพ เอว สงฺฆสฺส สนฺตกตฺตา , ภิกฺขุสฺเสว ปน ปโยควเสน อาปตฺติโย โหนฺติฯ ทาสาทีนมฺปิ ปน อตฺถาย รกฺขํ ยาจิตุํ โวหาริเกน ปุฏฺเฐน สงฺฆสฺส อุปฺปนฺนํ กปฺปิยกฺกมํ วตฺตุํ, อารามิกาทีหิ จ อฑฺฑํ การาเปตุญฺจ วฏฺฏติ เอวฯ วิหารวตฺถาทิกปฺปิยอฑฺฑํ ปน ภิกฺขุโน สยมฺปิ กาตุํ วฏฺฏติฯ

ภิกฺขุนีนํ วุตฺโตติ รกฺขํ ยาจนฺตีนํ ภิกฺขุนีนํ วุตฺโต อุทฺทิสฺสอนุทฺทิสฺสวเสน รกฺขายาจนวินิจฺฉโย, น สพฺโพ สิกฺขาปทวินิจฺฉโย อสาธารณตฺตา สิกฺขาปทสฺสฯ เตนาห ‘‘ภิกฺขุโนปี’’ติอาทิฯ อนากฑฺฒิตาย อฑฺฑกรณํ, อฑฺฑปริโยสานนฺติ ทฺเว องฺคานิฯ

ปฐมสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. ทุติยสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทวณฺณนา

[683] ปาฬิยํ ทุติเย มลฺลคณภฏิปุตฺตคณาทิกนฺติอาทีสุ มลฺลราชูนํ คโณ มลฺลคโณฯ ภฏิปุตฺตา นาม เกจิ คณราชาโน, เตสํ คโณฯ เกจิ ปน ‘‘นารายนภตฺติโก ปุญฺญการคโณ มลฺลคโณฯ ตถา กุมารภตฺติโก จ คโณ ภฏิปุตฺตคโณ’’ติปิ (สารตฺถ. ฏี. สํฆาทิเสสกณฺฑ 3.683) วทนฺติฯ ธมฺมคโณติ สาสเน, โลเก วา อเนกปฺปการปุญฺญการโก คโณฯ คนฺธวิกติการโก คโณ คนฺธิกเสณีฯ เปสการาทิคโณ ทุสฺสิกเสณีกปฺปคติกนฺติ กปฺปิยภาวคตํ, ปพฺพชิตปุพฺพนฺติ อตฺโถฯ

[685] ปาฬิยํ วุฏฺฐาเปตีติ อุปสมฺปาเทติฯ อกปฺปคตมฺปิ ปพฺพาเชนฺติยา ทุกฺกฏนฺติ วทนฺติฯ ขีณาสวายปิ อาปชฺชิตพฺพโต ‘‘ติจิตฺต’’นฺติ วุตฺตํฯ โจริตา, ตํ ญตฺวา อนนุญฺญาตการณา วุฏฺฐาปนนฺติ ทฺเว องฺคานิฯ

ทุติยสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. ตติยสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทวณฺณนา

[692] ตติเย ปริกฺเขปํ อติกฺกาเมนฺติยาติ คามนฺตรสฺส ปริกฺเขปํ อติกฺกาเมนฺติยาฯ ‘‘คามนฺตรํ คจฺเฉยฺยา’’ติ หิ วุตฺตํฯ วิกาลคามปฺปเวสนสิกฺขาปเท วิย ‘‘อปริกฺขิตฺตสฺส อุปจารํ โอกฺกมนฺติยา’’ติ อวตฺวา ‘‘อติกฺกาเมนฺติยา’’ติ ปาฬิยํ วุตฺตตฺตา คามํ ปวิสนฺติยา ฆรูปจาเร ฐิตสฺส ทุติยเลฑฺฑุปาตสงฺขาตสฺส อุปจารสฺส อติกฺกโม นาม ปฐมเลฑฺฑุปาตฏฺฐานสงฺขาตสฺส ปริกฺเขปารหฏฺฐานสฺส อติกฺกโม เอวาติ อาห ‘‘ปริกฺเขปารหฏฺฐานํ เอเกน ปาเทน อติกฺกมตี’’ติฯ

มชฺเฌติ คามมชฺเฌฯ ปจฺฉาติ อปรกาเลฯ ‘‘จตุคามสาธารณตฺตา’’ติ อิมินา วิหารโต จตูสุ คาเมสุ ยตฺถ กตฺถจิ ปวิสิตุํ วฏฺฏตีติ เอตฺถ การณมาหฯ

ปรตีรเมว อกฺกมนฺติยาติ นทิํ อโนตริตฺวา โอริมตีรโต ลงฺฆิตฺวา วา อากาสาทินา วา ปรตีรเมว อติกฺกาเมนฺติยาฯ โอริมตีรเมว อาคจฺฉติ, อาปตฺตีติ ปารคมนาย โอติณฺณตฺตา วุตฺตํฯ

ตาทิเส อรญฺเญติ อินฺทขีลโต พหิภาวลกฺขเณ อรญฺเญฯ ‘‘เตเนวา’’ติอาทินา ทสฺสนูปจาเร วิรหิเต สวนูปจารสฺส วิชฺชมานตฺเตปิ อาปตฺติ โหตีติ ทสฺเสติฯ อญฺญํ มคฺคํ คณฺหาตีติ มคฺคมูฬฺหตฺตา คณฺหาติ, น ทุติยิกํ โอหิยิตุํฯ ตสฺมา อนาปตฺติฯ อนนฺตราเยน เอกภาโว, อนาปทาย คามนฺตรคมนาทีสุ เอกนฺติ ทฺเว องฺคานิฯ

ตติยสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. จตุตฺถสงฺฆาทิเสสสิกฺขาปทวณฺณนา

[694] จตุตฺเถ การกคณสฺสาติ อิมสฺส กมฺมํ กาตพฺพนฺติ เยหิ สนฺนิฏฺฐานํ กตํ, เต สนฺธาย วุตฺตํฯ กมฺมวาจกฺขเณ สหฐิเตติ เกจิฯ เนตฺถารวตฺเตติ นิตฺถรณเหตุมฺหิ วตฺเตฯ