เมนู

[637] จาโปติ มชฺเฌ วงฺกกาชทณฺฑสทิสา ธนุวิกติฯ โกทณฺโฑติ วิทฺธทณฺฑา ธนุวิกติฯ

สุรุสุรุวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. ปาทุกวคฺควณฺณนา

[647] สตฺตมวคฺเค รุกฺขโต ปติโตติ เอกํ โอลมฺพนสาขํ คเหตฺวา ปติโตฯ ปาฬิยาติ อตฺตโน อาจารปฺปกาสกคนฺถสฺสฯ ธีรตฺถูติ ธี อตฺถุ, นินฺทา โหตูติ อตฺโถฯ วินิปาตนเหตุนาติ วินิปาตนสฺส เหตุภาเวนฯ ตฺวนฺติ อุปโยคตฺเถ ปจฺจตฺตวจนํ, ตํ อิจฺเจว วา ปาโฐฯ อสฺมาติ ปาสาโณฯ

[649] น กเถตพฺพนฺติ เถเรน อตฺตโน กงฺขาฏฺฐานสฺส ปุจฺฉิตตฺตา วุตฺตํฯ ทหรสฺส อตฺถโกสลฺลํ ญาตุํ ปุจฺฉิเตน อุจฺจาสเน นิสินฺนสฺส อาจริยสฺส อนุโยคทานนเยน วตฺตุํ วฏฺฏติฯ

[652] เขเฬน เจตฺถ สิงฺฆาณิกาปิ สงฺคหิตาติ เอตฺถ อุทกคณฺฑุสกํ กตฺวา อุจฺฉุกจวราทิญฺจ มุเขเนว หริตุํ อุทเกสุ ฉฑฺเฑตุํ วฏฺฏตีติ ทฏฺฐพฺพํฯ เสสํ สพฺพตฺถ อุตฺตานเมวฯ

ปาทุกวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

เสขิยวณฺณนานโย นิฏฺฐิโตฯ

[655] อธิกรณสมเถสุ จ อิธ วตฺตพฺพํ นตฺถิฯ

อิติ สมนฺตปาสาทิกาย วินยฏฺฐกถาย วิมติวิโนทนิยํ

ภิกฺขุวิภงฺควณฺณนานโย นิฏฺฐิโตฯ

ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ

ภิกฺขุนีวิภงฺควณฺณนา

1. ปาราชิกกณฺฑํ

1. อุพฺภชาณุมณฺฑลิกสิกฺขาปทวณฺณนา

[656] ภิกฺขุนีวิภงฺเค มิคารมาตุยาติ มิคารมาตุ, วิสาขายาติ อตฺโถฯ ปาฬิยํ ‘‘เอหิ ภิกฺขุนีติ ภิกฺขุนี, ตีหิ สรณคมเนหิ อุปสมฺปนฺนาติ ภิกฺขุนี’’ติ อิทํ ภิกฺขุวิภงฺคปาฬิยา สมทสฺสนตฺถํ อฏฺฐครุธมฺมปฺปฏิคฺคหเณน ลทฺธูปสมฺปทํ มหาปชาปติโคตมิญฺเจว ตาย สห นิกฺขนฺตา ภควโต อาณาย ภิกฺขูนญฺเญว สนฺติเก เอกโตอุปสมฺปนฺนา ปญฺจสตสากิยานิโย จ สนฺธาย วุตฺตํฯ ตา หิ ภควตา อานนฺทตฺเถรสฺส ยาจนาย ปพฺพชฺชํ อนุชานนฺเตน ‘‘เอถ ภิกฺขุนิโย, มม สาสเน ตุมฺเหปิ ปวิสถา’’ติ วุตฺตา วิย ชาตาฯ สากิยานิโย เอว สรณสีลานิ ทตฺวา กมฺมวาจาย อุปสมฺปาทิตตฺตา ‘‘ตีหิ สรณคมเนหิ อุปสมฺปนฺนา’’ติ วุตฺตาฯ น หิ เอตาหิ อญฺญา เอหิภิกฺขุนิภาวาทินา อุปสมฺปนฺนา นาม สนฺติฯ ยํ ปน เถรีคาถาสุ ภทฺทาย กุณฺฑลเกสิยา

‘‘นิหจฺจ ชาณุํ วนฺทิตฺวา, สมฺมุขา อญฺชลิํ อกํ;

‘เอหิ ภทฺเท’ติ มํ อโวจ, สา เม อาสูปสมฺปทา’’ติฯ (เถรีคา. 109) –

วุตฺตํฯ ยญฺจ อปทาเนปิ –

‘‘อายาจิโต ตทา อาห, ‘เอหิ ภทฺเท’ติ นายโก;

ตทาหํ อุปสมฺปนฺนา, ปริตฺตํ โตยมทฺทส’’นฺติฯ (อป. เถรี 2.3.44) –

วุตฺตํฯ ตมฺปิ ‘‘เอหิ ตฺวํ ภิกฺขุนีนํ สนฺติเก ปพฺพชฺชํ, อุปสมฺปทญฺจ คณฺหาหี’’ติ ภควโต อาณา อุปสมฺปทาย การณตฺตา อุปสมฺปทา อโหสีติ อิมมตฺถํ สนฺธาย วุตฺตํฯ