เมนู

10. ทนฺตโปนสิกฺขาปทวณฺณนา

[263] ทสเม ฆนพทฺโธติ ฆนมํเสน สมฺพทฺโธ, กถินสํหตสรีโรติ อตฺโถฯ

[264] มุขทฺวารนฺติ มุขโต เหฏฺฐา ทฺวารํ มุขทฺวารํ, คลนาฬิกนฺติ อตฺโถฯ เอวญฺจ นาสิกาย ปวิฏฺฐมฺปิ มุขทฺวารํ ปวิฏฺฐเมว โหติ, มุเข ปกฺขิตฺตมตฺตญฺจ อปฺปวิฏฺฐํฯ อาหารนฺติ อชฺโฌหริตพฺพํ กาลิกํ อธิปฺเปตํ, น อุทกํฯ ตญฺหิ เภสชฺชสงฺคหิตมฺปิ อกาลิกเมว ปฏิคฺคหิตสฺเสว กาลิกตฺตาฯ อุทเก หิ ปฏิคฺคหณํ น รุหติฯ เตเนว ภิกฺขุนา ตาปิเตน อุทเกน จิรปฏิคฺคหิเตน จ อกปฺปิยกุฏิยํ วุตฺเถน จ สห อามิสํ ภุญฺชนฺตสฺสาปิ สามปากาทิโทโส น โหติฯ วกฺขติ หิ ‘‘ภิกฺขุ ยาคุอตฺถาย…เป.… อุทกํ ตาเปติ, วฏฺฏตี’’ติอาทิ (ปาจิ. อฏฺฐ. 265)ฯ ภิกฺขู ปน เอตํ อธิปฺปายํ ตทา น ชานิํสุฯ เตนาห ‘‘สมฺมา อตฺถํ อสลฺลกฺเขตฺวา’’ติอาทิฯ

[265] รถเรณุมฺปีติ รเถ คจฺฉนฺเต อุฏฺฐหนเรณุสทิสเรณุํฯ เตน ตโต สุขุมํ อากาเส ปริพฺภมนกํ ทิสฺสมานมฺปิ อพฺโพหาริกนฺติ ทสฺเสติฯ อกลฺลโกติ คิลาโนฯ

‘‘คเหตุํ วา…เป.… ตสฺส โอริมนฺเตนา’’ติ อิมินา อากาเส อุชุํ ฐตฺวา ปเรน อุกฺขิตฺตํ คณฺหนฺตสฺสาปิ อาสนฺนงฺคภูตปาทตลโต ปฏฺฐาย หตฺถปาโส ปริจฺฉินฺทิตพฺโพ, น ปน สีสนฺตโต ปฏฺฐายาติ ทสฺเสติฯ ตตฺถ ‘‘โอริมนฺเตนา’’ติ อิมสฺส เหฏฺฐิมนฺเตนาติ อตฺโถ คเหตพฺโพฯ

เอตฺถ จ ปวารณาสิกฺขาปทฏฺฐกถายํ ‘‘สเจ ภิกฺขุ นิสินฺโน โหติ, อาสนสฺส ปจฺฉิมนฺตโต ปฏฺฐายา’’ติอาทินา (ปาจิ. อฏฺฐ. 238-239) ปฏิคฺคาหกานํ อาสนฺนงฺคสฺส ปาริมนฺตโต ปฏฺฐาย ปริจฺเฉทสฺส ทสฺสิตตฺตา อิธาปิ อากาเส ฐิตสฺส ปฏิคฺคาหกสฺส อาสนฺนงฺคภูตปาทงฺคุลสฺส ปาริมนฺตภูตโต ปณฺหิปริยนฺตสฺส เหฏฺฐิมตลโต ปฏฺฐาย, ทายกสฺส ปน โอริมนฺตภูตโต ปาทงฺคุลสฺส เหฏฺฐิมตลโต ปฏฺฐาย หตฺถปาโส ปริจฺฉินฺทิตพฺโพติ ทฏฺฐพฺพํฯ