เมนู

ปญฺจกวารวณฺณนา

[325] อุเปติ ปุคฺคโลฯ ‘‘นิมนฺติโต สภตฺโต สมาโน สนฺตํ ภิกฺขุํ อนาปุจฺฉา’’ติ (ปาจิ. 299) วจนโต นิมนฺตนาภาวา ปิณฺฑปาติกสฺส อนามนฺตจาโร วฏฺฏติฯ ‘‘คิลานสมโย’’ติอาทินา อาโภคํ กตฺวา โภชนํ อธิฏฺฐหิตฺวา โภชนํ นามฯ ‘‘มยฺหํ ภตฺตปจฺจาสํ อิตฺถนฺนามสฺส ทมฺมี’’ติ เอวํ อวิกปฺปนาฯ ปรมฺมุเข อคุณวจนํ อยโสฯ สมฺมุขา ครหาฯ สีลทิฏฺฐิพฺยสนานํ วินยปริยาปนฺนตฺตา เตหิ สทฺธิํ อิตเร ปญฺจกํ ปูเรตุํ วุตฺตาฯ ‘‘วินยธรปญฺจเมน คเณนา’’ติ (มหาว. 259) วุตฺตตฺตา ปญฺจกํ ชาตํฯ อญฺญตรสฺมิํ วิหาเร เอโก เถโรติ อตฺโถฯ ‘‘โยนกวิสยโตติ จีนฏฺฐานา’’ติ ลิขิตํฯ อฏฺฐ กปฺเป อนุสฺสรีติ ปุพฺเพนิวาสญาณํ นิพฺพตฺเตสีติ อตฺโถฯ อนนฺตเร ฐาเน ฐตฺวาติ อตฺโถฯ ญตฺติยา กมฺมปฺปตฺโต หุตฺวาติ ญตฺติฏฺฐปิตกาเล กมฺมปฺปตฺโต โหติฯ ปุน กมฺมวาจาย กมฺมสิทฺธิฯ ญตฺติเขตฺตนฺติ ญตฺติยาว กาตพฺพฏฺฐานํ ตสฺสา เขตฺตํ, ญตฺติทุติยาทิกมฺเม ปฐมฏฺฐปนํ ตสฺสา โอกาโส นามฯ อารญฺญเก อิทญฺจิทญฺจานิสํสนฺติ เอวํ อิทมตฺถิตนฺติ อตฺโถฯ

ฉกฺกวารวณฺณนา

[326] ‘‘ฉพฺพสฺสปรมตา ธาเรตพฺพ’’นฺติ วิภงฺเค ปาฐตฺตา เอวํ วุตฺตํฯ จุทฺทสปรมานิ นว ฉกฺกานิ โหนฺติฯ กถํ? ปฐมํ เอกํ ฉกฺกํ, เสเสสุ อฏฺฐสุ เอเกเกน สทฺธิํ เอเกกนฺติ เอวํ ตีณิ ฉกฺกานิ อนฺตรเปยฺยาเล วุตฺตานิฯ กถํ? ‘‘จตุตฺเถน อาปตฺติสมุฏฺฐาเนน ฉ อาปตฺติโย อาปชฺชตี’’ติอาทินา นเยน ปญฺจเมน, ฉฏฺเฐน จ ตีณิ ฉกฺกานิฯ โลภาทโย ฉ วิวาทมูลานิ, ตถา อนุวาทสฺสฯ ทีฆโส ฉ วิทตฺถิโย วสฺสิกสาฏิกายฯ ติริยํ ฉ วิทตฺถิโย สุคตจีวรสฺสฯ วิปฺปกตจีวรํ อาทาย ปกฺกมเน นิฏฺฐานนฺติโก, สนฺนิฏฺฐานนาสน สวน สีมาติกฺกนฺติกสหุพฺภาราติ ฉ, สมาทาย วาเรปิ ฉาติ ฉกฺกทฺวยํฯ สตฺตเก ปกฺกมนนฺติเกน สห สตฺตฯ