อนุคณฺฐิปเท ปน ‘‘อยํ ปน วิเสโส, อาคนฺตุกสฺส…เป.… โอกฺกมิตฺวา คจฺฉติ, รตฺติจฺเฉโท โหติเยวา’’ติ วจเน เหฏฺฐา ‘‘อนฺโตอรุเณ เอว นิกฺขมิตฺวา คามูปจารโต ทฺเว เลฑฺฑุปาเต อติกฺกมิตฺวา’’ติอาทินา นเยน ครุํ กตฺวา วจนโต, ภิกฺขุนีนํ ครุกวเสเนว ตตฺถ ตตฺถ สิกฺขาปทานํ ปญฺญตฺตตฺตา จ ตทนุรูปวเสเนว อฏฺฐกถาจริเยน ภิกฺขุนีนํ ครุํ กตฺวา มานตฺตจรณวิธิทสฺสนตฺถํ ‘‘ยตฺตกา ปุเรภตฺตํ วา’’ติอาทิ วุตฺตํฯ กุรุนฺทิอาทีสุ วุตฺตวจเนน กโรนฺตสฺสปิ โทโส นตฺถีติ ทสฺเสตุํ เกวลํ ลกฺขณมตฺตเมว วุตฺตํ, ตทุภยมฺปิ เตน เตน ปริยาเยน ยุชฺชติ, วินิจฺฉเย ปตฺเต ลกฺขเณ เอว ฐาตพฺพโต กุรุนฺทิอาทีสุ วุตฺตวจนํ ปจฺฉา วุตฺตํฯ ปโยโค ปน ปุริโมวฯ ยถา เจตฺถ, ตถา สเจ กาจิ ภิกฺขุนี ทฺเว เลฑฺฑุปาเต อนติกฺกมิตฺวา อรุณํ อุฏฺฐเปติ, โทโส นตฺถิ, ตถาปิ สพฺพฏฺฐกถาสุ วุตฺตตฺตา ‘‘ปุริมเมว อาจิณฺณ’’นฺติ วุตฺตํฯ ปริวาสวตฺตาทีนนฺติ ‘‘ปริวาสนิสฺสยปฏิปฺปสฺสทฺธิอาทีนํ อุปจารสีมาย ปริจฺฉินฺนตฺตา ภิกฺขุนุปสฺสยสฺส อุปจารสีมาว คเหตพฺพา, น คาโม’’ติ ลิขิตํฯ ‘‘ตสฺมิํ คาเม ภิกฺขาจาโร สมฺปชฺชตี’ติอาทิ ปวาริตวเสน วุตฺตํฯ น หิ ตตฺถ อนฺโตคาเม วิหาโร อตฺถี’’ติ จ ลิขิตํ, ‘‘ตมฺปิ เตน ปริยาเยน ยุชฺชติ, น อตฺถโต’’ติ จฯ

ปฏิจฺฉนฺนปริวาสาทิกถาวณฺณนา

[108] ‘‘วิสุํ มานตฺถํ จริตพฺพนฺติ มูลาย ปฏิกสฺสนํ อกตฺวา วิสุํ กมฺมวาจายา’’ติ จ ลิขิตํฯ ‘‘สงฺฆาทิเสสาปตฺตี’’ติ วุตฺตตฺตา เอโกว, เอกวตฺถุมฺหิ อาปนฺนา สงฺฆาทิเสสา ถุลฺลจฺจยทุกฺกฏมิสฺสกา นามฯ มกฺขธมฺโม นาม ฉาเทตุกามตาฯ

[143] ธมฺมตาติ ธมฺมตาย, ตถาตายาติ อตฺโถ ‘‘อลชฺชิตา’’ติ เอตฺถ วิยฯ

[148] ปุริมํ อุปาทาย ทฺเว มาสา ปริวสิตพฺพาติ เอตฺถ ‘‘ปริวสิตทิวสาปิ คณนูปคา โหนฺตี’’ติ ลิขิตํฯ

[184] ตสฺมิํ ภูมิยนฺติ ตสฺสํ ภูมิยํฯ สมฺพหุลา สงฺฆาทิเสสา อาปตฺติโย อาปชฺชติ ปริมาณมฺปีติอาทิ ชาติวเสเนกวจนํฯ

สมุจฺจยกฺขนฺธกวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. สมถกฺขนฺธกวณฺณนา