ปาริวาสิกวตฺตกถาวณฺณนา

[75] ปาริวาสิกกฺขนฺธเก ‘‘มา มํ คามปฺปเวสนํ อาปุจฺฉถาติ วุตฺเต อนาปุจฺฉาปิ คามํ ปวิสิตุํ วฏฺฏตี’’ติ วทนฺติฯ สงฺโฆ อตฺตโน ปตฺตฏฺฐาเน คเหตุํ วฏฺฏติฯ โอโณชนํ นาม วิสฺสชฺชนํฯ ‘‘ตํ ปน ปาริวาสิเกน ปาปิตสฺส อตฺตนา สมฺปฏิจฺฉิตสฺเสว ปุนทิวสาทิอตฺถาย วิสฺสชฺชนํ กาตพฺพํ, อสมฺปฏิจฺฉิตฺวาเยว เจ วิสฺสชฺเชติ, น ลภตี’’ติ วุตฺตํฯ

[76] ปกติยาว นิสฺสโยติ เอตฺถ ‘‘อนฺเตวาสิกานํ อาลยสพฺภาเว ยาว วสฺสูปนายิกทิวโส, ตาว กปฺปติ, ตสฺส อาลยสฺส สพฺภาเว นิสฺสโย น ปฏิปฺปสฺสมฺภตีติ เจ? น วฏฺฏติฯ ตตฺถ อิทานิ ขมาเปยฺยามีติอาทินา วฏฺฏตี’’ติ วุตฺตํฯ ตตฺถ เอกนฺเตน วิสฺสฏฺฐตฺตา, อิธ ปน เอกนฺเตเนว ทฺวินฺนมฺปิ สมภาโว อิจฺฉิตพฺโพ เอวาติ เอเกฯ ปฏิพลสฺส วา ภิกฺขุสฺสาติ เอตฺถ ‘‘ลทฺธสมฺมุติเกน อาณตฺโตปิ ครุธมฺเมหิ, อญฺเญหิ วา โอวทิตุํ น ลภตี’’ติ ลิขิตํฯ ตโต วา ปาปิฏฺฐตราติ เอตฺถ ‘‘อสญฺจิจฺจ อาปนฺนสญฺจริตฺตโต สุกฺกวิสฺสฏฺฐิ ปาปิฏฺฐตราติ อยมฺปิ นโย โยเชตพฺโพ’’ติ วุตฺตํฯ ปจฺจยนฺติ วสฺสาวาสิกํฯ เสนาสนํ น ลภติ เสยฺยปริยนฺตภาคิตายฯ ‘‘อุทฺเทสาทีนิ ทาตุมฺปิ น ลภตี’’ติ วทนฺติฯ ‘‘สเจ ทฺเว ปาริวาสิกา คตฏฺฐาเน อญฺญมญฺญํ ปสฺสนฺติ, อุโภหิปิ อญฺญมญฺญสฺส อาโรเจตพฺพํ อวิเสเสน ‘อาคนฺตุเกน อาโรเจตพฺพํ, อาคนฺตุกสฺส อาโรเจตพฺพ’นฺติ วุตฺตตฺตา’’ติ วุตฺตํฯ อญฺญวิหารคเตนาปิ ตตฺถ ปุพฺเพ อาโรจิตสฺส ปุนาโรจนกิจฺจํ นตฺถิฯ ‘‘อนิกฺขิตฺตวตฺตสฺส พหิ อาโรจิตสฺส ยถา ปุน วิหาเร อาโรจนกิจฺจํ นตฺถิ, เอวํ ‘อาคนฺตุกโสธนตฺถํ อุโปสถทิวเส อาโรเจตพฺพ’นฺติ วจนญฺเหตฺถ สาธก’’นฺติ วทนฺติฯ

[81] เอกจฺฉนฺเน นิสินฺนสฺสาปิ รตฺติจฺเฉททุกฺกฏาปตฺติโย โหนฺตีติ เอเกฯ อวิเสเสนาติ ปาริวาสิกสฺส อุกฺขิตฺตกสฺสาติ อิมํ เภทํ อกตฺวาฯ ‘‘ตทหุปสมฺปนฺเนปิ ปกตตฺเต’’ติ วจนโต อนุปสมฺปนฺเนหิ วสิตุํ วฏฺฏติฯ ‘‘สมวสฺสาติ เอเตน อปจฺฉา อปุริมํ นิปชฺชเน ทฺวินฺนมฺปิ วตฺตเภทาปตฺติภาวํ ทีเปตี’’ติ ลิขิตํฯ

ปาริวาสิกวตฺตกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ