เมนู

‘‘เอวํ สนฺเต โจริกาย กตสทิสํ โหติ , ตสฺมา น วฏฺฏตี’’ติ ทีปวาสิโน วทนฺติ กิรฯ ‘‘โจริกาย คหิตตฺตา น ปาปุณาตีติ เสนาสนกฺขนฺธเก อาคตสุตฺตญฺจ สาธก’’นฺติ วทนฺติ, ตสฺมา เตสํ มเตน อิทํ อาเวณิกลกฺขณนฺติ เวทิตพฺพํฯ

ภณฺฑาคารสมฺมุติอาทิกถาวณฺณนา

[343] ‘‘อิทํ ปน ภณฺฑาคารนฺติ อาเวณิกลกฺขณ’’นฺติ วุตฺตํฯ

จีวรรชนกถาวณฺณนา

[344] โคมเย อาปตฺติ นตฺถิ, วิรูปตฺตาวาริตํฯ ‘‘กุงฺกุมปุปฺผํ น วฏฺฏตี’’ติ วทนฺติฯ ‘‘อลฺลิกายา’’ติปิ ปาโฐ อตฺถิฯ

นิสีทนาทิอนุชานนกถาวณฺณนา

[353] อฏฺฐานเมตนฺติ เอตฺถ รูปกณฺเฑ ‘‘จตุสมุฏฺฐานิก’’นฺติ วุตฺตตฺตา กมฺมสมุฏฺฐานํ ราคจิตฺตาภาวา น มุจฺจตีติ วา ราคปจฺจเย สติ กมฺมสมุฏฺฐานํ โหตีติ วา วิจาเรตฺวา คเหตพฺพํ กถาวตฺถุนา จฯ

[362] อคฺคฬคุตฺติเยว ปมาณนฺติ อิเมหิ จตูหิ นิกฺเขปการเณหิ ฐเปนฺเตน อคฺคฬคุตฺติวิหาเรเยว ฐเปตุํ วฏฺฏตีติ อธิปฺปาโยฯ

สงฺฆิกจีวรุปฺปาทกถาวณฺณนา

[363] โน เจ อตฺถตํ โหติ ‘‘เอกํ จีวรมาส’’นฺติ น วตฺตพฺพํฯ กสฺมา? ‘‘อนุชานามิ, ภิกฺขเว, ตสฺเสว ตานิ จีวรานิ ยาว จีวรมาสา’’ติ วจนสฺส อภาวโต, ตสฺมา อนตฺถตกถินสฺส อนนุญฺญาตนฺติ เจ? น, เหฏฺฐา อนุญฺญาตตฺตา, ตโต ลีนตฺถทีปนตฺถมิธ ตถา วุตฺตตฺตา จฯ เหฏฺฐา หิ ‘‘อกาลจีวรํ นาม อนตฺถเต กถิเน เอกาทสมาเส อุปฺปนฺนํ, อตฺถเต กถิเน สตฺตมาเส อุปฺปนฺนํ, กาเลปิ อาทิสฺส ทินฺนํ, เอตํ อกาลจีวรํ นามา’’ติ (ปารา. 500) วจนโต อนตฺถตกถินานํ เอกจีวรมาเส อุปฺปนฺนํ, เตสํเยว โหตีติ สิทฺธํ, ตสฺมา อิธ ตํ อวตฺวา เอโกปิ ตโย คณปูรเก ลภิตฺวา กถินํ อตฺถริตุํ ลภตีติ อิมํ ลีนตฺถํ ปกาเสตุํ ‘‘ยาว กถินสฺส อุพฺภารายา’’ติ วุตฺตํฯ อิตรถา อยมตฺโถ น ญายติฯ ‘‘ชานิตพฺโพ จ วินยธเรหีติ ตถา วุตฺโตติ อปเร’’ติ วุตฺตํฯ อตฺถตํ โหติ, ปญฺจ มาเส สพฺพํ ตสฺเสว ภิกฺขุโน โหตีติ สมฺพนฺโธฯ อจฺจนฺตสํโยควเสน อุปโยควจนํฯ ‘‘อิธ วสฺสํวุตฺถสงฺฆสฺสา’’ติ นิยมิตตฺตา ‘‘วสฺสาวาสิกํ เทมา’’ติ เอตฺถ จ ‘‘อิธา’’ติ อธิการตฺตา ตสฺมิํ วุตฺเต ลภติฯ ‘‘ปิฏฺฐิสมเย อุปฺปนฺนตฺตาติ จีวรกาลสฺสาสนฺนตฺตา จ อนตฺถตกถินานมฺปิ วุตฺถวสฺสานญฺจ อนุญฺญาตฏฺฐานตฺตา เอว วุตฺต’’นฺติ อญฺญตรสฺมิํ คณฺฐิปเท ลิขิตํฯ เกจิ ปน ‘‘ยํ ปน อิทํ ‘อิธ วสฺสํวุตฺถสงฺฆสฺสา’ติอาทิํ กตฺวา ยาว ‘อนาคตวสฺเส’ติ ปทํ, ตาว ปุจฺฉิตฺวา ‘กสฺมา? ปิฏฺฐิสมเย อุปฺปนฺนตฺตา’ติ อิทํ ปรโต ‘ตตฺร สมฺมุขีภูตานํ สพฺเพสํ ปาปุณาตี’ติ อิมสฺส ปริโยสาเน ‘กสฺมา? ปิฏฺฐิสมเย อุปฺปนฺนตฺตา’ติ ลิขิตพฺพํฯ กสฺมาติ เจ? ปรโต ‘จีวรมาสโต ปฏฺฐาย ยาว เหมนฺตสฺสา’ติ วุตฺเตน นิพฺพิเสสตฺตา, ตสฺมา เอว เอกจฺเจสุ ปณฺฑิตนฺติ วทนฺตี’’ติ วทนฺติฯ อิธ ปน อิธ-สทฺเทน วิเสสิตํ, ตตฺถ นตฺถิ, ตสฺมา อญฺญมญฺญวิโรโธ นตฺถีติ คเหตพฺพํฯ ‘‘มยฺหิมานิ จีวรานิ ปาปุณนฺตี’’ติ วจนเมวาธิฏฺฐานํ, อิทเมตฺถ อุกฺกฏฺฐวเสน วุตฺตํฯ ‘‘มยฺหิมานิ จีวรานี’ติ วุตฺเตปิ อธิฏฺฐิตเมว โหตี’’ติ วุตฺตํฯ ‘‘มยฺหิมานี’ติ วุตฺเต ตสฺส จีวรานิ นาม นตฺถิ, ตสฺมา ‘จีวรานิ ปาปุณนฺตี’ติ วตฺตพฺพเมวา’’ติ วทนฺติฯ ทุคฺคหิตานีติ สงฺฆิกาเนว โหนฺติฯ ‘‘คหิตเมว นามา’ติ อิมสฺส อิทํ ปตฺตนฺติ กิญฺจาปิ น วิทิตํ, เต ปน ภาคา เตสํ อตฺถโต ปตฺตาเยวาติ อธิปฺปาโย’’ติ ลิขิตํฯ ‘‘เอกสฺมิํ อปติเต ปุน อาคตา ลภนฺตี’’ติ วุตฺตํฯ

อุปนนฺทสกฺยปุตฺตวตฺถุกถาวณฺณนา

[364] ‘‘น, ภิกฺขเว, อญฺญตฺร วสฺสํวุตฺเถนา’’ติ จีวรสมยํ อุปาทาย ปฏิกฺเขโป กโต ฯเอกสฺมิํ วิหาเร ‘‘ราชวิหาเร วิย นานาปริเวเณสุ วา อิธ วา วุตฺถา ลภตู’’ติ วตฺวา ทินฺนํฯ ‘‘สตฺตาหวาเรน อรุณเมว อุฏฺฐาเปตีติ เอตํ วจนมตฺตเมว เอกวิหาเร สตฺตาหกิจฺจาภาวา’’ติ จ ลิขิตํฯ