เมนู

ปุน ปวาเรตพฺพนฺติ ปุนปิ สพฺเพหิ สมาคนฺตฺวา ปวาเรตพฺพํฯ อาคจฺฉนฺติ สมสมา, เตสํ สนฺติเก ปวาเรตพฺพนฺติ ‘‘คเต อนาเนตฺวา นิสินฺนานํเยว สนฺติเก ปวาเรตพฺพํ, อุโปสถกฺขนฺธเกปิ เอเสว นโย’’ติ ลิขิตํฯ สพฺพาย วุฏฺฐิตาย ปริสาย อาคจฺฉนฺติ สมสมา, เตสํ สนฺติเก ปวาเรตพฺพนฺติ ‘‘ยทิ สพฺเพ วุฏฺฐหิตฺวา คตา, สนฺนิปาเตตุญฺจ น สกฺกา, เอกจฺเจ สนฺนิปาตาเปตฺวา ปวาเรตุํ วฏฺฏตี’’ติ วทนฺติฯ กสฺมา? ญตฺติํ ฐเปตฺวา กตฺตพฺพสงฺฆกมฺมาภาวา วคฺคํ น โหติ กิรฯ เอตฺถ ปน เอกจฺเจสุ คเตสุปิ สพฺเพสุ คเตสุปิ สพฺเพ สนฺนิปาตาเปตฺวา ญตฺติํ อฏฺฐเปตฺวา เกวลํ ปวาเรตพฺพํฯ เอกจฺเจ สนฺนิปาตาเปตฺวา ปวาเรตุํ น วฏฺฏติ ‘‘สงฺฆํ, ภนฺเต, ปวาเรมี’’ติ วจนโตฯ สพฺเพปิ หิ สนฺนิปติตา ปจฺฉา ทิฏฺฐํ วา สุตํ วา ปริสงฺกิตํ วา วตฺตาโร โหนฺติฯ อนาคตานํ อตฺถิภาวํ ญตฺวาปิ เอกจฺจานํ สนฺติเก ปวารณาวจนํ วิย โหติฯ สมฺมุขีภูเต จตฺตาโร สนฺนิปาตาเปตฺวา นิสฺสคฺคิยํ อาปนฺนจีวราทินิสฺสชฺชนํ วิย ปวารณา น โหติ สพฺพายตฺตตฺตาฯ ‘‘สมคฺคานํ ปวารณา ปญฺญตฺตา’’ติ วจนญฺเจตฺถ สาธกํฯ ‘‘อิโต อญฺญถา น วฏฺฏติ อฏฺฐกถายํ อนนุญฺญาตตฺตา’’ติ อุปติสฺสตฺเถโร วทติฯ ‘‘โถกตเรหิ เตสํ สนฺติเก ปวาเรตพฺพํ ญตฺติํ อฏฺฐเปตฺวาวา’’ติ วุตฺตํฯ อาคนฺตุกา นาม นวมิโต ปฏฺฐายาคตา วา วชสตฺถนาวาสุ วุตฺถวสฺสา วา โหนฺติฯ

[237] ‘‘ทสวตฺถุกา มิจฺฉาทิฏฺฐิ โหติ ตถาคโตติอาที’’ติ ลิขิตํฯ ‘‘นตฺถิ ทินฺนนฺติอาที’’ติ วุตฺตํฯ

[239] ‘‘อุปปริกฺขิตฺวา ชานิสฺสามาติ เตน สห ปวาเรตพฺพ’’นฺติ ลิขิตํฯ

ปวารณากฺขนฺธกวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. จมฺมกฺขนฺธกวณฺณนา

โสณโกฬิวิสวตฺถุกถาวณฺณนา

[242] อสีติยา …เป.… กาเรตีติ ‘‘อสีติ คามิกสหสฺสานิ สนฺนิปาตาเปตฺวา’’ติ อิมสฺส การณวจนํฯ ตตฺถ ‘‘คามานํ อสีติยา สหสฺเสสู’’ติ วตฺตพฺเพ ‘‘อสีติยา คามสหสฺเสสู’’ติ วุตฺตํฯ คามปฺปมุขา คามิกา, เตสํ สหสฺสานิฯ ‘‘กมฺมจิตฺตีกตานี’’ติ อุปจาเรน วุตฺตํฯ กมฺมปจฺจยอุตุสมุฏฺฐาเน หิ เตสํ อญฺชนวณฺณภาโวฯ ‘‘เกนจิเทว กรณีเยนา’’ติ วตฺตพฺเพ ‘‘เกนจิเทวา’’ติ วุตฺตํฯ เอตฺถ เอวํ-สทฺโท โอปมฺเม ปวตฺตติฯ เอวมุปมาโนปเทสปุจฺฉาวธารณปฏิญฺญาตโอปมฺเมฯ ปุรโต เปกฺขมานานนฺติ อนาทรตฺเถ สามิวจนํฯ ตโต ปน ภควโต คนฺธกุฏิยา กวาฏํ สุพทฺธํ ปสฺสิตฺวา อิจฺฉิตาการกุสลตาย อิทฺธิยา คนฺตฺวา กุฏิํ ปวิสิตฺวา อาโรเจสิฯ วิหารปจฺฉายายนฺติ วิหารสฺส วฑฺฒมานจฺฉายายํฯ ‘‘อโห นูนาติ อโห มหนฺโต’’ติ ลิขิตํฯ ภควโต สมฺพหุเลหิ สทฺธิํ อาหิณฺฑนํ อายสฺมโต โสณสฺส วีริยารมฺภนิทสฺสเนน อนารทฺธวีริยานํ อุตฺเตชนตฺถํ, เอวํ สุขุมาลานํ ปาทรกฺขณตฺถํ อุปาหนา อนุญฺญาตาติ ทสฺสนตฺถญฺจฯ

โสณสฺสปพฺพชฺชากถาวณฺณนา

[243] ตตฺถ จ นิมิตฺตํ คณฺหาหีติ เตสํ อินฺทฺริยานํ อาการํ อุปลกฺเขหิฯ

[244] อธิมุตฺโต โหตีติ ปฏิวิชฺฌิตฺวา ปจฺจกฺขํ กตฺวา ฐิโต โหติฯ เนกฺขมฺมาธิมุตฺโตติอาทีหิ นิพฺพานํ, อรหตฺตญฺจ วุตฺตํฯ ‘‘ตญฺหิ สพฺพกิเลเสหิ นิกฺขนฺตตฺตา ‘เนกฺขมฺม’นฺติ จ เคหโต ปวิวิตฺตตฺตา ‘ปวิเวโก’ติ จ พฺยาปชฺชาภาวโต ‘อพฺยาปชฺช’นฺติ จ อรหตฺตํ อุปาทานสฺส ขยนฺเต อุปฺปนฺนตฺตา ‘อุปาทานกฺขโย’ติ จ ตณฺหาย ขยนฺเต อุปฺปนฺนตฺตา ‘ตณฺหกฺขโย’ติ จ สมฺโมหาภาวโต ‘อสมฺโมโห’ติ จ วุจฺจตี’’ติ วุตฺตํฯ สพฺเพหิ อรหตฺตํ วุตฺตนฺติ เกจิฯ สิยา โข เอวมสฺสาติ กทาจิ เอวมสฺส, อสฺส วา อายสฺมโต เอวํ สิยาฯ ปจฺจาคจฺฉนฺโต ชานนฺโตฯ กรณียมตฺตานนฺติ อตฺตโนฯ