เมนู

ติตฺถิยปกฺกนฺตกกถาวณฺณนา

ติตฺถิยปกฺกนฺตโก, ภิกฺขเวติอาทิ อตฺตโน นิทานภูเต ปสูรวตฺถุสฺมิํ เอว วตฺตพฺพํ สมานมฺปิ ตตฺถ วาริตอธิการาภาวา อภพฺพาฯ อิเธว เถยฺยสํวาสเกน วินา สมฺภวโต วุตฺโตฯ ตตฺถ ‘‘อถ โข น ปพฺพาเชตพฺโพปี’’ติ อิเธว วจนํ ปสูรสฺส อุปสมฺปทาย เอว ยาจนิจฺฉาย ทสฺสเนน, ‘‘โส อาคโต น อุปสมฺปาเทตพฺโพ’’ติ ภควโต อุปสมฺปทามตฺตปฏิเสธเนน จ ปพฺพชฺชานุมติโทสปฺปสงฺคภยาติ เวทิตพฺพํฯ เตสํ ลิงฺเค อาทินฺนมตฺเต ลทฺธิยา คหิตายปิ อคฺคหิตายปิ ติตฺถิยปกฺกนฺตโก โหติ, อวนฺทนียสฺเสว นคฺคลิงฺคสฺส เสฏฺฐภาวํ วา อุปคจฺฉติ, น มุจฺจติ, เอตฺถ ‘‘ปทวาเร ทุกฺกฏํ, อาชีวโก ภวิสฺสนฺติ วิสมจิตฺตวเสน คตตฺตา นคฺโค หุตฺวา น คมเนนา’’ติ วทนฺติฯ อุภินฺนมฺปิ วเสน ยุตฺตนฺติ มม ตกฺโกฯ ตาว นํ ลทฺธิ รกฺขติ อสมฺปฏิจฺฉิตตฺตาฯ อุปสมฺปนฺนภิกฺขุนา กถิโตติ กถํ ปญฺญายติ? อฏฺฐกถาวจนปฺปมาณโตวาติ เอเกฯ นิทานวเสนาติ เอเกฯ ปสูรสฺส อุปสมฺปนฺนตฺตา อุปสมฺปนฺนานํ เอว ติตฺถิยปกฺกนฺตตาวจนโตติ เอเกฯ ยถาห ‘‘อุปชฺฌาโย ปกฺกนฺโตวา โหติ, วิพฺภนฺโต วา, กาลํกโต วา, ปกฺขสงฺกนฺโต วา’’ติ อาจริโยฯ ปกฺขสงฺกนฺโต วาติ สามเณรนาสนาวตฺถูสุ อภาวโตติ เอเกฯ อญฺญติตฺถิยปุพฺพสฺส อุปสมฺปนฺนสฺส สโต ปกฺขสงฺกนฺตภยา อนุปสมฺปนฺนกาเล อุปสมฺปทตฺถํ ปริวาสปญฺญาปเนนาติ เอเก ฯ ปพฺพชฺชตฺถมฺปีติ เจ? น, ปุพฺเพ วิจาริตตฺตา, อปพฺพชิตสฺส อธิสีลาภาวโต จฯ ปาติโมกฺขสีลญฺหิ อธิสีลํ นาม, ตญฺจ อปพฺพชิตสฺส นตฺถิฯ อิมสฺส จ ปริวาสวตฺเต อธิสีลํ วุตฺตํฯ ยถาห ‘‘ปุน จปรํ, ภิกฺขเว, อญฺญติตฺถิยปุพฺโพ ติพฺพจฺฉนฺโท โหติ อุทฺเทเส ปริปุจฺฉาย อธิสีเล’’ติ (มหาว. 87)ฯ อปิจ ‘‘สเจ, ภิกฺขเว, ชาติยา สากิโย อญฺญติตฺถิยปุพฺโพ อาคจฺฉติ, โส อาคโต อุปสมฺปาเทตพฺโพ’’ติ (มหาว. 87) เอตฺถ อุปสมฺปทามตฺตปริทีปนโตฯ อุปสมฺปทามตฺตปริทีปนญฺเหตฺถ ตสฺเสว ปริวาสทานสิทฺธิโตฯ ปริวาสทานตฺตนิทสฺสนตฺเถ เหสา ปาฬิฯ

ติตฺถิยปกฺกนฺตกกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

ติรจฺฉานคตวตฺถุกถาวณฺณนา

[111] นาคโยนิยาติ นาคโยนิโต, อตฺตโน นาคชาติเหตูติ อธิปฺปาโยฯ กิํการณา? อภิกฺขณํ สกชาติยา เมถุนปฏิเสวเน, วิสฺสฏฺฐนิทฺโทกฺกมเน จ สพฺเพสมฺปิฯ

ติรจฺฉานคตวตฺถุกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

มาตุฆาตกาทิวตฺถุกถาวณฺณนา

[112-5] อปวาหนนฺติ ปกฺขลนํ, กาสายวตฺถนิวาสนํ อิจฺฉมานนฺติ อตฺโถฯ ทุฏฺฐจิตฺเตนฯ กีทิเสน? วธกจิตฺเตนาติ อธิปฺปาโยฯ โลหิตุปฺปาทนวเสน ทุฏฺฐจิตฺตนฺติ เกจิ, ตํ น สุนฺทรํฯ

มาตุฆาตกาทิวตฺถุกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อุภโตพฺยญฺชนกวตฺถุกถาวณฺณนา

[116] ‘‘ยทิ ปฏิสนฺธิยํ อุปฺปนฺนลิงฺเคน เอตํ นามํ ลภนฺตีติ อธิปฺปาโย’’ติ ลิขิตํฯ

อุภโตพฺยญฺชนกวตฺถุกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ