‘‘อุภยานิ โข ปนสฺส…เป.… อนุพฺยญฺชนโสติ สพฺโพปายํ ปเภโท มาติกาฏฺฐกถายํ ญาโต โหตี’’ติ จ ‘‘อาปตฺติํ ชานาตีติ ปาเฐ อวตฺตมาเนปิ อิทํ นาม กตฺวา อิทํ อาปชฺชตีติ ชานาติ เจ, วฏฺฏตี’’ติ จ ลิขิตํฯ ‘‘ตญฺจ โข ตโต ปุพฺเพ ปาเฐ ปคุเณ กเตติ คเหตพฺพํ, อาจริยุปชฺฌายานมฺปิ เอเสว นโย’’ติ วุตฺตํฯ
กมฺมารภณฺฑุวตฺถาทิกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
ราหุลวตฺถุกถาวณฺณนา
[105] ‘‘องฺคาริโน ทานิ ทุมา ภทนฺเต’’ติอาทีหิ (เถรคา. 527) สฏฺฐิมตฺตาหิฯ ทสฺเสหิ อิติ มํ อาณาเปสิฯ เอตฺถ อิติ-สทฺโท อาหริตพฺโพฯ โปกฺขรวสฺสนฺติ โปกฺขรปตฺตวณฺณํ อุทกํ, ตมฺหิ วสฺสนฺเต เตมิตุกามาว เตเมนฺติฯ อุณฺหีสโต ปฏฺฐายาติ มุทฺธโต ปฏฺฐายฯ
‘‘สินิทฺธนีลมุทุกุญฺจิตเกโส ,
สูริยนิมฺมลตลาภินลาโฏ;
ยุตฺตตุงฺคมุทุกายตนาโส,
รํสิชาลวิตโต นรสีโห’’ติฯ (อป. อฏฺฐ. 1.สนฺติเกนิทานกถา; ชา. อฏฺฐ. 1.สนฺติเกนิทานกถา) –
อาทิคาถาหิฯ อถ วา –
‘‘จกฺกวรงฺกิตรตฺตสุปาโท,
ลกฺขณมณฺฑิตอายตปณฺหิ;
จามรฉตฺตวิภูสิตปาโท,
เอส หิ ตุยฺห ปิตา นรสีโหฯ
‘‘สกฺยกุมารวโร สุขุมาโล,
ลกฺขณจิตฺติกปุณฺณสรีโร;
โลกหิตาย คโต นรวีโร,
เอส หิ ตุยฺห ปิตา นรสีโหฯ
‘‘ปุณฺณสสงฺกนิโภ มุขวณฺโณ,
เทวนราน ปิโย นรนาโค;
มตฺตคชินฺทวิลาสิตคามี,
เอส หิ ตุยฺห ปิตา นรสีโหฯ