พิมฺพิสารสมาคมกถาวณฺณนา

[55-7] วตฺถุกามภูตา อิตฺถิโย กามิตฺถิโยฯ ทุติยาทโย อสฺสาสกาฯ ยสฺมา อนุปฺปนฺเน เอว ภควติ พุทฺธโกลาหลํ โลเก ปฐมเมว วสฺสสหสฺสํ อุปฺปชฺชติฯ พฺรหฺมาโน จ พฺราหฺมณวณฺณํ อภินิมฺมินิตฺวา เวเทสุ สหสฺสตฺตยมตฺตํ พุทฺธปฏิสํยุตฺตํ ปริยตฺติํ ปกฺขิปิตฺวา วาเจนฺติ, ภควโต ชาติโต ปฏฺฐาย จ พุทฺธกถา ลกฺขณญฺญูหิ พฺราหฺมเณหิ อุปฺปาทิตา, ปตฺถฏา โลเก, ตสฺมา ยุชฺชนฺติ, น อญฺญถาฯ ‘‘ตมทฺทส พิมฺพิสาโร, ปาสาทสฺมิํ ปติฏฺฐิโต’’ติอาทิคาถาหิ โพธิสตฺตกาเล เอว อภิสิตฺตตา พิมฺพิสารสฺส สิทฺธาฯ

[58] อิธาวุโส ขีณาสโว ภิกฺขุ ปญฺจงฺควิปฺปหีโน โหติ ฉฬงฺคสมนฺนาคโต เอการกฺโข จตุราปสฺเสโน ปณุนฺนปจฺเจกสจฺโจ สมวยสฏฺเฐสโน อนาวิลสงฺกปฺโป ปสฺสทฺธกายสงฺขาโร สุวิมุตฺตจิตฺโต สุวิมุตฺตปญฺโญติ (ที. นิ. 3.348, 360; อ. นิ. 10.19) ทส อริยวาสา นามฯ รูปารูปสมาปตฺติโย อฏฺฐ นิโรธสมาปตฺติ มหากรุณาสมาปตฺตีติปิ โปราณาฯ ตตฺถ นีวรณา ปญฺจงฺคา จฯ ฉฬงฺคุเปกฺขา ฉฬงฺคาฯ สตารกฺเขน เอการกฺขาฯ สงฺขาย เอกํ ปฏิเสวติ, อธิวาเสติ, ปริวชฺเชติ, สงฺขาย เอกํ วิโนเทตีติ อยํ จตุราปสฺเสโนฯ ปุถุสมณพฺราหฺมณานํ ปุถุปจฺเจกสจฺจานิ จตฺตาริ ปหีนานิ, เอวํ ปณุนฺนปจฺเจกสจฺโจฯ กาเมสนา ภเวสนา ปหีนา โหติ, พฺรหฺมจริเยสนา ปฏิปฺปสฺสทฺธา, เอวํ สมวยสฏฺเฐสโนฯ กามพฺยาปาทวิหิํสาสงฺกปฺโป ปหีโน โหติ, เอวํ อนาวิลสงฺกปฺโป, สุขสฺส จ ปหานา…เป.… จตุตฺถํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ เอวํ สุวิมุตฺตจิตฺโต โหติฯ ราโค ปหีโน อุจฺฉินฺนมูโล…เป.… อนุปฺปาทธมฺโมติ ปชานาติ, โทโส, โมโห อนุปฺปาทธมฺโมติ ปชานาติ, เอวํ สุวิมุตฺตปญฺโญติฯ

‘‘ฐานาฐานํ วิปากญฺจ, ญาณํ สพฺพตฺถคามินิํ;

อเนกธาตุโย โลกํ, อธิมุตฺติญฺจ ปาณินํฯ

‘‘ชานาติ อินฺทฺริยานญฺจ, ปโรปริยตํ มุนิ;

ฌานาทิสํกิเลสาทิ-ญาณํ วิชฺชตฺตยํ ตถา’’ติฯ –

อิมานิ ทส พลานิฯ อเสกฺขงฺคานิ นาม อเสกฺขา สมฺมาทิฏฺฐิ…เป.… อเสกฺขวิมุตฺติ อเสกฺขวิมุตฺติญาณทสฺสนนฺติฯ ตตฺถ ทสมํ อเสกฺขํฯ เอเตหิ ทสหิ จุเปโต ปารมีหีติ โปราณาฯ

พิมฺพิสารสมาคมกถาวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ