เมนู

9. นวมสิกฺขาปทวณฺณนา

[1015] ‘‘ขีลนมนฺตํ ทารุสารขีลํ มนฺเตตฺวา ปถวิยํ ปเวเสตฺวา มารณมนฺตํฯ นาคมณฺฑลํนาม นาคโรธมนฺตํ, ปิฏฺฐาทีหิ วา ปริกฺเขปํ กตฺวา ตตฺถ มนุสฺเส ปเวเสนฺติ คุตฺตตฺถายา’’ติ ลิขิตํฯ

นวมสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

[1017] ทสมสิกฺขาปทํ อุตฺตานตฺถเมวฯ

จิตฺตาคารวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. อารามวคฺควณฺณนา

[1021] ปฐมสิกฺขาปทํ อุตฺตานตฺถเมวฯ

2. ทุติยสิกฺขาปทวณฺณนา

[1030] ภิกฺขุนี เจ ภิกฺขุํ อกฺโกสติ, อิมินา สิกฺขาปเทน ปาจิตฺติยํฯ ภิกฺขุนิํ เจ อกฺโกสติ, โอมสวาเทน อาปชฺชติฯ โอมสวาเท สมฺมุขาว รุหติ, อิธ ปน ปรมฺมุขาปิฯ

ตตฺรายํ วิจารณา – ภิกฺขุวิภงฺเค โอสมวาทสิกฺขาปเท ภิกฺขุนี อนุปสมฺปนฺนฏฺฐาเน ติฏฺฐตีติ กตฺวา ภิกฺขุนิวิภงฺเคปิ โอมสวาทสิกฺขาปเท ภิกฺขุ ภิกฺขุนิยา อนุปสมฺปนฺนฏฺฐาเน ติฏฺฐตีติ สิทฺธํฯ อิธ จ อนุปสมฺปนฺนสฺส อกฺโกสเน ทุกฺกฏํ วุตฺตํ, ภิกฺขุสฺส อุปสมฺปนฺนสฺส อกฺโกสเน ปาจิตฺติยํ วุตฺตํ, ตสฺมา อิมานิ ทฺเว สิกฺขาปทานิ ภิกฺขุมฺหิ สํสนฺทิยมานานิ อญฺญมญฺญํ น สเมนฺติฯ ยถา สเมนฺติ, ตถา ชานิตพฺพํฯ ตตฺถ โปราณคณฺฐิปเท วุตฺตนเยน ภิกฺขุนีนํ โอมสวาทสิกฺขาปเท อนุปสมฺปนฺโนติ น คเหตพฺโพ, อิทเมตฺถ ยุตฺตํฯ ปริภาเสยฺยาติ อญฺญตฺร อกฺโกสวตฺถูหิฯ

เตสุ หิ อญฺญตรสฺมิํ สติ โอมสวาทปาจิตฺติยเมวาติ เอเก, ตํ น ยุตฺตํ ฯ โอมสวาเท ปาฬิมุตฺตกอกฺโกเส หิ ทุกฺกฏํ โหตีติฯ ทุกฺกโฏกาเส อิทํ ปาจิตฺติยํ เตหิ นิทฺทิฏฺฐํ โหติ, ตสฺมา ‘‘พาลา เอตา’’ติ ปาฬิยํ อิธ อาคตปทานํเยว วเสน ปริภาสนํ เวทิตพฺพํฯ

ทุติยสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

[1033] ตติยสิกฺขาปทํ อุตฺตานตฺถเมวฯ

4. จตุตฺถสิกฺขาปทวณฺณนา

[1038] นิมนฺติตา วา ปวาริตา วาติ เอตฺถ โปราณคณฺฐิปเท ตาว เอวํ วุตฺตํ ‘‘ปวาริตาปิ ยาคุํ ปาตุํ ลภติ, โภชฺชยาคุํ น ลภติฯ ยาคุ ปเนตฺถ ขาทนียโภชนียสงฺขฺยํ น คจฺฉติฯ นิมนฺติตา ภิกฺขุนี ปิณฺฑาย จริตฺวา ภุญฺชิตุกามา สามิเก อปโลเกตฺวาว ภุญฺชิตุํ ลภติฯ ปรมฺปรโภชนาปตฺติ ภิกฺขุนีนํ นตฺถิฯ นิมนฺติตา ตํ ภตฺตํ ภุญฺชิตฺวา วา อภุญฺชิตฺวา วา ปวาริตา กปฺปิยํ การาเปตฺวา ภุญฺชิตุํ น ลภติ, อกปฺปิยนิมนฺตเนน นิมนฺติยมานา ทฺเว นิมนฺตนานิ สมฺปฏิจฺฉิตุญฺจ น ลภตี’’ติฯ ตตฺถ ‘‘ปวาริตาปิ ยาคุํ ปาตุํ ลภตี’’ติ วุตฺตํ ปาฬิยํ, อฏฺฐกถายญฺจ อนุญฺญาตตฺตาฯ ‘‘นิมนฺติตา อปฺปวาริตา ยาคุํ ปิวตี’’ติ หิ ปาฬิยํ วุตฺตํฯ ตตฺริทํ สิกฺขาปทวณฺณนาปุพฺพงฺคมสนฺนิฏฺฐานํ – นิมนฺติตา วา ปวาริตา วาติ เอตฺถ วาสทฺเทน อกปฺปิยนิมนฺตเนน นิมนฺติตา อปฺปวาริตา ฐเปตฺวา ยาคุํ อญฺญํ ขาทนียํ วา โภชนียํ วา ขาเทยฺย วา ภุญฺเชยฺย วา, ปาจิตฺติยํ อญฺญตฺร สามิกานํ อปโลกนาฯ ปรมฺปรโภชนาภาเวน ภิกฺขุนีนํ โก คุโณ ชาโตติ? น เอตาสํ คุณลาโภ, เกวลํ ปากฏตรํ ชาตํฯ ภิกฺขูปิ วิกปฺเปตฺวา มิสฺเสตฺวาว ภุญฺชิตุํ ลภนฺติฯ สมเย ยถาสุขํ ลภนฺติฯ อิมินา อปโลกเนน กินฺติ? ปวาริตา วา อนิมนฺติตา วา น กิญฺจิ กปฺปิยํ การาเปตฺวา คิลานาติริตฺตมฺปิ ลภนฺติ, นิมนฺติตา จ ปวาริตา จ ยาคุมฺปิ น ลภนฺติ, อปโลเกตฺวาปิ น ลภนฺตีติฯ

จตุตฺถสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อารามวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. คพฺภินิวคฺควณฺณนา