9. นวมสิกฺขาปทวณฺณนา

[832] ‘‘สามิเก อปโลเกตฺวา ฉฑฺเฑตี’’ติ กตฺถจิ โปตฺถเก นตฺถิ, กตฺถจิ อตฺถิ, อตฺถิภาโวว เสยฺโย กิริยากิริยตฺตา สิกฺขาปทสฺสฯ อิธ เขตฺตปาลกา, อารามาทิโคปกา จ สามิกา เอวฯ ‘‘สงฺฆสฺส เขตฺเต, อาราเม จ ตตฺถ กจวรํ น ฉฑฺเฑตพฺพนฺติ กติกา เจ นตฺถิ, ภิกฺขุสฺส ฉฑฺเฑตุํ วฏฺฏติ สงฺฆปริยาปนฺนตฺตา, น ภิกฺขุนีนํฯ ตาสมฺปิ ภิกฺขุนิสงฺฆสนฺตเก วุตฺตนเยน วฏฺฏติ, น ตตฺถ ภิกฺขุสฺส, เอวํ สนฺเตปิ สารุปฺปวเสเนว กาตพฺพ’’นฺติ วุตฺตํฯ

นวมสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. ทสมสิกฺขาปทวณฺณนา

[833] สาธุกีฬิตคีตํ วาติ เอตฺถ ปาจิณฺณคีตมฺปิ โสตุํ น วฏฺฏติฯ ‘‘คีตุปสญฺหิตํ ปน ธมฺมํ โสตุํ วฏฺฏตีติ ทีฆนิกายฏฺฐกถายํ วุตฺต’’นฺติ วุตฺตํฯ โปราณคณฺฐิปเท ปน ‘‘ธมฺมคีตมฺปิ น วฏฺฏตี’’ติ วตฺวา ‘‘พุทฺธสฺส คายาม วาเทมาติ วุตฺเต สมฺปฏิจฺฉิตุํ น วฏฺฏติ, ทุกฺกฏํ โหตี’’ติ วุตฺตํ, ‘‘ปูชํ กโรม, ชาตกํ วา วตฺถุํ วา เทเสมาติ วุตฺเต ‘สาธู’ติ สมฺปฏิจฺฉิตุํ วฏฺฏตี’’ติ จ วุตฺตํฯ

[836] เอกปโยโค นาม เอกทิวสาวโลกนํฯ เตสํเยวาติ เยสํ นจฺจํ ปสฺสติฯ ‘‘ภิกฺขุนี สยมฺปิ นจฺจิตุํ วา คายิตุํ วา วาทิตุํ วา น ลภตี’’ติอาทิ อิธ สิกฺขาปเท นตฺถิฯ กสฺมา? เอฬกโลมสมุฏฺฐานตฺตาฯ ยทิ เอวํ กสฺมา วุตฺตนฺติ เจ? สุตฺตานุโลมมหาปเทสโตฯ ยทิ นจฺจาทีนิ ปสฺสิตุํ วา โสตุํ วา น ลภติ, ปเคว อตฺตนา กาตุนฺติ นยโต ลพฺภมานตฺตา วุตฺตํฯ อิตรถา มหาปเทสา นิรตฺถกา สิยุํฯ เอวมญฺญตฺถาปิ นโย เนตพฺโพฯ ‘‘สมุฏฺฐานมฺปิ อิธ วุตฺตเมว อคฺคเหตฺวา ฉสมุฏฺฐานวเสน คเหตพฺพ’’นฺติ ลิขิตํฯ ตํ ‘‘อญฺเญ นจฺจ, คาย, วาเทหี’’ติ วตฺตุํ น ลพฺภตีติอาทิวจีกมฺมํ สนฺธาย ลิขิตญฺเจ, ตํ สุลิขิตํ เอฬกโลมสมุฏฺฐาเน วาจาย อภาวโตฯ ‘‘สยมฺปิ นจฺจิตุ’’นฺติอาทิกายกมฺมญฺเจ สนฺธาย ลิขิตํ, ทุลฺลิขิตํฯ