7. สตฺตมนิสฺสคฺคิยปาจิตฺติยสิกฺขาปทวณฺณนา

[764] สตฺตเม ‘‘สยํ ยาจิตเกนา’’ติ กิญฺจาปิ อวิเสเสน วุตฺตํฯ ตถาปิ อญฺญทตฺถิเกน อตฺตุทฺเทสิเกน สญฺญาจิเกนาติ อตฺโถ เวทิตพฺโพฯ อยมตฺโถ ‘‘ภิกฺขุนิโย เตน จ ปริกฺขาเรน สยมฺปิ ยาจิตฺวา เภสชฺชํ เจตาเปตฺวา ปริภุญฺชิํสู’’ติ อิมิสฺสา ปาฬิยา อตฺเถน สํสนฺทิตฺวา เวทิตพฺโพฯ ตสฺสายมตฺโถ – เตน ปริกฺขาเรน เภสชฺชํ เจตาเปตฺวา จ-สทฺเทน สญฺญาจิเกน จ เภสชฺชํ เจตาเปตฺวาติ อิมมตฺถํ ทีเปนฺโต ‘‘สยมฺปิ ยาจิตฺวา เภสชฺชํ เจตาเปตฺวา’’ติ อาหฯ อญฺญถา ‘‘เตน ปริกฺขาเรน เภสชฺชํ เจตาเปตฺวา สยมฺปิ ยาจิตฺวา ปริภุญฺชิํสู’’ติ อิมินา อนุกฺกเมน ปาฬิ วตฺตพฺพา สิยาฯ

ปทภาชเน ปน ‘‘สํยาจิเกนาติ สยํ ยาจิตฺวา’’ติ ตสฺเสว ปทสฺส อธิปฺปายมตฺตํ วุตฺตํฯ สา หิ ปทภาชนธมฺมตาฯ ‘‘สงฺฆิกํ ลาภํ ปริณต’’นฺติอาทิปทานํ ภาชเน ปน สา ปากฏาฯ อญฺญถา สํยาจิกปเทน โก อญฺโญ อติเรกตฺโถ สงฺคหิโต สิยา, โส น ทิสฺสตีติ ตเทว ปทํ นิปฺปโยชนํ, อิทญฺจ สิกฺขาปทํ ปุริเมน นินฺนานากรณํ สิยาฯ อตฺตโน หิ สนฺตกํ ยถากามํ กรณียนฺติฯ เอตฺถ จ สงฺฆสฺส ยาจนาย วเสน เอกโต หุตฺวา ยาจนาย ลทฺธํ สํยาจิกนฺติ เวทิตพฺพํฯ อญฺญถา อิโต ปเรน สํยาจิก-สทฺเทน อิทํ นิพฺพิเสสํ อาปชฺชตีติ ‘‘ปุคฺคลิเกน สํยาจิเกนา’’ติ อิทญฺจ สิกฺขาปทํ วิสุํ น วตฺตพฺพํ สิยา อิเธว เตน อาปชฺชิตพฺพาปตฺติยา สงฺคหิตตฺตา, น จ สงฺคหิตา อาปตฺติทฺวยภาวโตฯ มิสฺเสตฺวา เจตาปิตตฺตา หิ เอกเมว อาปตฺตีติ เจ? น, สํยาจิกปทสฺส นิปฺปโยชนภาวปฺปสงฺคโต, เอวํ สงฺฆิกมหาชนิกปุคฺคลิกานิ มิสฺสิตฺวา เจตาปเน เอกาปตฺติภาวปฺปสงฺคโต จฯ

สตฺตมนิสฺสคฺคิยปาจิตฺติยสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. อฏฺฐมนิสฺสคฺคิยปาจิตฺติยสิกฺขาปทวณฺณนา

[769] คณสฺสาติ อาภิธมฺมิกาทิคณสฺส, อูนจตุวคฺคสฺส จฯ

อฏฺฐมนิสฺสคฺคิยปาจิตฺติยสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

9. นวมนิสฺสคฺคิยปาจิตฺติยสิกฺขาปทวณฺณนา

[774] สญฺญาจิเกนาติ คณยาจนาย ลทฺเธเนว, น อญฺเญนฯ

นวมนิสฺสคฺคิยปาจิตฺติยสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. ทสมนิสฺสคฺคิยปาจิตฺติยสิกฺขาปทวณฺณนา

[779] ทสเม ปน ‘‘ยา ปน ภิกฺขุนี อญฺญทตฺถิเกน ปริกฺขาเรน อญฺญุทฺทิสิเกน ปุคฺคลิเกน อญฺญํ เจตาเปยฺย, นิสฺสคฺคิยํ ปาจิตฺติย’’นฺติ เอวํวิเธน ภวิตพฺพํ, ‘‘ปุคฺคลิเกน สํยาจิเกนา’’ติ อิมินา เอกาทสเมน ภวิตพฺพํ สิยา ยถากฺกเมน สมฺภวโตฯ กามเมว เจตํ อฏฺฐุปฺปตฺติยา อภาวโต น วุตฺตํ, อตฺถโต ปน คเหตพฺพเมวฯ เอตฺถ ปน สงฺฆคณปุคฺคลานํ ปวาริตฏฺฐาเน, ปุคฺคลสฺเสว ญาตกฏฺฐาเน จ อนาปตฺติฉายา ทิสฺสติ, อิทํ สพฺพํ อมฺหากํ ตกฺกานุสารวเสเนว วุตฺตนฺติ กตฺวา น สารโต ทฏฺฐพฺพํฯ วิจาเรตฺวา ยถา นิจฺจลการณํ ทิสฺวา ยํ วา วินยกฺกมโกวิทา อนุชานนฺติ, ตํ ตเทว คเหตพฺพํฯ โปราณคณฺฐิปเท ปน ‘‘อาปทาสุปิ อญฺญํ ครุภณฺฑเมว เจตาเปตพฺพํ, อิตรํ น วฏฺฏติ, ภิกฺขุสฺส ปน วฏฺฏตี’’ติ วุตฺตํฯ

ทสมนิสฺสคฺคิยปาจิตฺติยสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ