เอตฺถ ‘‘ยสฺมา ‘สมติตฺติโก ปิณฺฑปาโต ปฏิคฺคเหตพฺโพ’ติ วจนํ ปิณฺฑปาโต สมปุณฺโณ ปฏิคฺคเหตพฺโพติ ทีเปติ, ตสฺมา อตฺตโน หตฺถคเต ปตฺเต ปิณฺฑปาโต ทิยฺยมาโน ถูปีกโตปิ เจ โหติ, วฏฺฏตีติ ทีเปติฯ ‘ถูปีกตํ ปิณฺฑปาตํ ปฏิคฺคณฺหาติ, อาปตฺติ ทุกฺกฏสฺสา’ติ หิ วจนํ ปฐมํ ถูปีกตํ ปิณฺฑปาตํ ปจฺฉา ปฏิคฺคณฺหโต, อาปตฺตีติ ทีเปติฯ ปตฺเตน ปฏิคฺคณฺหโต เจปิ ถูปีกตํ โหติ, วฏฺฏติ อถูปีกตสฺส ปฏิคฺคหิตตฺตาฯ ปโยโค ปน นตฺถิ อญฺญตฺร ปุพฺพเทสา’’ติ จ ‘‘สมติตฺติกนฺติ วา ภาวนปุํสก’’นฺติ จ วทนฺติ, ตสฺมา วิจาเรตฺวา คเหตพฺพํฯ
ขมฺภกตวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
4. สกฺกจฺจวคฺควณฺณนา
[609] สูโปทนวิญฺญตฺติสิกฺขาปเท ‘‘สูโป นาม ทฺเว สูปา’’ติ น วุตฺตํ สูปคฺคหเณน ปณีตโภชเนหิ อวเสสานํ สพฺพโภชนานํ สงฺคณฺหนตฺถํฯ อนาปตฺติวาเร จสฺส ‘‘ญาตกานํ ปวาริตานํ อญฺญสฺสตฺถาย อตฺตโน ธเนนา’’ติ อิทํ อธิกํฯ กตฺถจิ โปตฺถเก ‘‘อนาปตฺติ อสญฺจิจฺจ อสติยา อชานนฺตสฺส คิลานสฺส อาปทาสู’’ติ เอตฺตกเมว วุตฺตํ, ตํ น, ‘‘สมสูปกํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺชิสฺสามี’’ติ อิมสฺส อนาปตฺติวาเร ‘‘อญฺญสฺสตฺถายา’’ติ กตฺถจิ ลิขิตํ, ตญฺจ ปมาทวเสน ลิขิตํฯ ‘‘มุเข ปกฺขิปิตฺวา ปุน วิปฺปฏิสารี หุตฺวา โอคิลิตุกามสฺสปิ สหสา เจ ปวิสติ, เอตฺถ ‘อสญฺจิจฺจา’ติ วุจฺจติฯ วิญฺญตฺตมฺปิ อวิญฺญตฺตมฺปิ เอกสฺมิํ ฐาเน ฐิตํ สหสา อนุปธาเรตฺวา คเหตฺวา ภุญฺชนฺโต ‘อสติยา’ติ วุจฺจตี’’ติ ลิขิตํ, อนาปตฺติวาเร เอกจฺเจสุ โปตฺถเกสุ ‘‘รสรเสติ ลิขิตํ, ตํ คเหตพฺพ’’นฺติ วุตฺตํฯ
สกฺกจฺจวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
5. กพฬวคฺควณฺณนา
[618] ‘‘สพฺพํ หตฺถ’’นฺติ วจนโต เอกเทสํ มุเข ปกฺขิปนฺตสฺส อนาปตฺตีติ เอกจฺเจฯ ‘‘สพฺพนฺติ วจนโต เอกเทสมฺปิ น วฏฺฏตี’’ติ วทนฺติ, ตํ ยุตฺตํ อนาปตฺติวาเร อวิเสสิตตฺตาฯ
[624] สิตฺถาวการเก ‘‘กจวรํ ฉฑฺเฑนฺตํ สิตฺถํ ฉฑฺฑิยฺยตี’’ติ จ ‘‘กจวรํ ฉฑฺเฑนฺโต’’ติ จ ปาโฐฯ
กพฬวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
6. สุรุสุรุวคฺควณฺณนา
[627] ‘‘สุรุสุรุ’’นฺติ จ ‘‘สุโรสุโร’’ติ จ ปาโฐฯ สีตีกโตติ สีตงฺโกฯ ‘‘สิลกพุทฺโธติ อริยานํ ปริหาสวจนเมเวต’’นฺติ ลิขิตํฯ
[631] ปฏิกฺกูลวเสนาติ เอตฺถ ยทิ ปฏิกฺกูลวเสน ปฏิกฺขิตฺตํ, ‘‘เสยฺยถาปิ กามโภคิโน’’ติ น วตฺตพฺพํฯ น หิ เต ปฏิกฺกูลํ กโรนฺตีติ เจ? น, อิสฺสริยลิงฺควเสน คหณสมฺภวโตฯ เต หิ อนาทรา โหนฺติฯ ปตฺตโธวนนฺติ ปตฺตโธวโนทกํ โภชนปฏิสํยุตฺตํฯ
[634] ‘‘ฉตฺตปาทุกาย’’นฺติ จ ‘‘ฉตฺตปาเท’’ติ จ ปาโฐฯ
[637] จาโปติ สตฺตขาทนวโธฯ ‘‘เสสา สพฺพา ธนุวิกติ โกทณฺเฑ ปวิฏฺฐา’’ติ จ ลิขิตํ, ปฏิมุกฺกนฺติ ปเวสิตํ, ลคฺคิตํ โหตีติ อตฺโถฯ
สุรุสุรุวคฺควณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ
7. ปาทุกวคฺควณฺณนา
[640] สยํ ยานคโต หุตฺวา, ยถา ยานคตสฺส เวฯ
อลํ วตฺตุํ ตถา นาลํ, สฉตฺโต ฉตฺตปาณิโนฯ
ยถา เอตฺถ, เอวํ อญฺญตฺราปิฯ
[647] ฉปกวตฺถุสฺมิํ ‘‘สจาหํ น ลภิสฺสามี’’ติ ปาโฐ, ‘‘ทส เจ น ลภิสฺสามี’’ติ จ อตฺถิ, ‘‘วตฺถุสฺมิํ อคิลานสฺสา’’ติ จ อาคจฺฉติ, ตํ น สุนฺทรํ, สิกฺขาปเทเยว สุนฺทรํฯ
