ขนฺธเก ‘‘น จ , ภิกฺขเว…เป.… ยถาธมฺโม กาเรตพฺโพ’’ติ (มหาว. 283) วจนํ ปรสนฺตกโภชนวุตฺตนิยมนํฯ ตโต หตฺถโกว โน ตกฺโกติ อาจริโยฯ

ปรมฺปรโภชนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. กาณมาตาสิกฺขาปทวณฺณนา

[31-3] ปฏิยาโลกนฺติ ปจฺฉิมํ เทสํฯ ปูวคณนายาติ อติริตฺตปูวคณนายาติ อตฺโถฯ สเจ ‘‘อปาเถยฺยาทิอตฺถาย สชฺชิต’’นฺติ สญฺญาย คณฺหาติ, อจิตฺตกตฺตา สิกฺขาปทสฺส อาปตฺติ เอวฯ อถ อุคฺคหิตํ คณฺหาติ, น มุจฺจติเยวฯ อสํวิภาเค ปน อนาปตฺติ อกปฺปิยตฺตาฯ อจิตฺตกตา ปญฺญตฺติชานนาภาเวเนว, น วตฺถุชานนาภาเวนาติ เอเกฯ น, มาติกาฏฺฐกถายํ ‘‘ปาเถยฺยาทิอตฺถาย สชฺชิตภาวชานน’’นฺติ องฺเคสุ อวุตฺตตฺตาฯ โปราณคณฺฐิปเท ปเนวํ วุตฺตํ ‘‘เอเกน วา อเนเกหิ วา ทฺวตฺติปตฺตปูเรสุ คหิเตสุ เตสํ อนาโรจเนน วา สยํ วา ชานิตฺวา โย อญฺญํ คณฺหาติ, ตสฺส ทุกฺกฏํฯ เอกโต ตีสุ, จตูสุ วา ปวิฏฺเฐสุ เอเกน เจ ทฺเวปตฺตปูรา คหิตา, ทุติเย ทฺเว คณฺหนฺเต ปฐโม เจ น นิวาเรติ, ปฐมสฺส ปาจิตฺติยํฯ นิวาเรติ เจ, อนาปตฺติ, ทุติยสฺเสว ทุกฺกฏ’’นฺติฯ สเจ สญฺจิจฺจ น วทติ, โปราณคณฺฐิปเท วุตฺตนเยน ปาจิตฺติยํ, มาติกาฏฺฐกถาวเสน (กงฺขา. อฏฺฐ. กาณมาตาสิกฺขาปทวณฺณนา) ทุกฺกฏํฯ ‘‘อติเรกปฏิคฺคหณ’’นฺติ ตตฺถ ปญฺจมํ องฺคํ วุตฺตํ, ตสฺมา อปฺปฏิคฺคหิตตฺตา น ปาจิตฺติยํ, กตฺตพฺพากรณโต ปน ทุกฺกฏํฯ อญฺญถา กิริยากิริยํ อิทํ อาปชฺชติ, อนิวารณํ, อนาโรจนํ วา ฉฏฺฐงฺคํ วตฺตพฺพํ สิยาฯ เอกนิกายิกานํ วาติ เอตฺถ ‘‘อาสนฺนวิหารภิกฺขู, อาสนฺนอาสนสาลาคตา วา สเจ วิสภาเคหิ อานีตํ น ปฏิคฺคณฺหนฺติ, ‘อารามิกาทีนํเยว วา ทาเปนฺตี’ติ ชานาติ, ยตฺถ ปริโภคํ คจฺฉติ, ตตฺถ ทาตุํ วฏฺฏตี’’ติ วุตฺตํฯ ‘‘ทฺวตฺติปตฺตปูรา’ติ วจนโต ปจฺฉิอาทีสุ อธิกมฺปิ คณฺหโต อนาปตฺตี’’ติ เกจิ วินยธรมานิโน วทนฺติ, ตํ เตสํเยว นิสีทตุ, อาจริยา ปน ‘‘ปจฺฉิอาทีสุปิ อุกฺกฏฺฐปตฺตสฺส ปมาณวเสน ทฺวตฺติปตฺตปูรา คเหตพฺพาฯ อุกฺกฏฺฐปริจฺเฉทกถา เหสา’’ติ วทนฺติฯ

กาณมาตาสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ