9. มหลฺลกวิหารสิกฺขาปทวณฺณนา

[135] ยาว ทฺวารโกสาติ ทฺวารสมีปา, ยาว ภิตฺตีติ อตฺโถ, ตํ สุวุตฺตํฯ กวาฏวิตฺถารปฺปมาโณติ หตฺถปาสสฺสาธิปฺเปตตฺตา, สมนฺตา กวาฏวิตฺถารปฺปมาณอุปจารสฺส คหิตตฺตา อปริปูรอุปจาราปิ โหติฯ อาโลกํ กโรตีติ อาโลกํ สนฺเธติ ปิเธตีติ สนฺธิ เอว อาโลกสนฺธินามกา โหนฺติฯ วาตปานกวาฏเลปกมฺเม อปฺปหริตฏฺฐานกิจฺจํ นตฺถิฯ

[136] อิฏฺฐกาติ ฉทนกปาลาสิลาทิอิฏฺฐกาฯ ฉทนูปรีติ เอตฺถ ปฐมํ ตาว เอกวารํ อปริเสสํ ฉาเทตฺวา ปุน ฉาทนทณฺฑเก พนฺธิตฺวา ทุติยวารํ ตเถว ฉาเทตพฺพํฯ ‘‘ตติยวารจตุตฺถวาเร สมฺปตฺเต ทฺเว มคฺเค อธิฏฺฐหิตฺวา ตติยมคฺคํ อาณาเปตฺวา ปกฺกมิตพฺพ’’นฺติ วุตฺตํ, ตํ ‘‘ปุนปฺปุนํ ฉาทาเปตี’’ติ อิมินา ยุชฺชติฯ

โปราณา ปน ‘‘ปฐมวาเรเยว ตโย มคฺเค อธิฏฺฐาตุํ วฏฺฏติ, จตุตฺถโต ปฏฺฐาย อาปตฺติ ปาจิตฺติยํ, จตุตฺถเลปโต ปฏฺฐาย อาปตฺตี’’ติ วทนฺติฯ ตตฺถ ฉทเน วุตฺตวิธินิทาเนน สเมติ, เลเป วุตฺตวิธิติกจฺเฉเทน สเมติฯ ตถาปิ โส น ยุตฺโตวฯ นิทาเน, อฏฺฐกถายญฺจ สิทฺธเลปตฺตา สพฺพโสวาปิ อจฺฉนฺเน, ฉนฺเนวาปิ อเนกโส ปริยายสฺส ตติยสฺเสว อธิฏฺฐานนฺติ โน สเมตีติ อาจริโยฯ ‘‘ทฺเว มคฺเค’’ติ, ‘‘ทฺเว ฉทเน’’ติ จ ‘‘ตติยวารโต ปฏฺฐาย เอวํ ฉาทาเปหี’ติ อาณาเปตฺวา ปกฺกมิตพฺพ’’นฺติ จ อุปติสฺสตฺเถโร วทติ กิรฯ

มหลฺลกวิหารสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. สปฺปาณกสิกฺขาปทวณฺณนา

[140] สปฺปาณกสิกฺขาปทํ อุตฺตานตฺถเมวฯ

สมตฺโต วณฺณนากฺกเมน ภูตคามวคฺโค ทุติโยฯ

3. โอวาทวคฺโค