5. จีวรอจฺฉินฺทนสิกฺขาปทวณฺณนา

[632] สามนฺติ สกสญฺญิตานิยมนตฺถํ วุตฺตํฯ สกสญฺญิตาเยว หิ อจฺฉินฺทาปนอจฺฉินฺทเนสุ นิสฺสคฺคิยํ, ตสฺมา นิสฺสคฺคิยมูลงฺคนิทสฺสนเมตํฯ ‘‘จีวร’’นฺติ วุตฺตตฺตา ‘‘อจีวรํ อจฺฉินฺทนฺตสฺส น นิสฺสคฺคิย’’นฺติ วุตฺตเมว โหติฯ ‘‘ทตฺวาติ ทตฺวา วา ทาเปตฺวา วา’’ติ กิญฺจาปิ ปทภาชนํ ยุชฺชติ, อญฺญสฺส ปน สนฺตกํ อญฺญสฺส ภิกฺขุโน ทาเปตฺวา ตํ สยํ วา อจฺฉินฺเทยฺย, เตเนว วา อจฺฉินฺทาเปยฺยาติ อนิฏฺฐปฺปสงฺคภยา น วุตฺตํ, อตฺถโต ปน อตฺตโน สนฺตกํ อญฺเญน สทฺธิวิหาริกาทินา ทาเปตฺวา, อญฺญสฺส สนฺตกํ วา ตสฺส วิสฺสาสา ทาเปตฺวา ตํ อจฺฉินฺเทยฺย วา อจฺฉินฺทาเปยฺย วา นิสฺสคฺคิยนฺติ เวทิตพฺพํ, ตญฺจ โข อนเปกฺโข ทตฺวาฯ ยทิ เอวํ ‘‘จชิตฺวา ทินฺนํ อจฺฉินฺทิตฺวา คณฺหนฺโต ภณฺฑคฺเฆน กาเรตพฺโพ’’ติ อิทํ กินฺติ เจ? สกสญฺญาย อคฺคเหตฺวา อญฺญาย เถยฺยาย คณฺหนฺตํ สนฺธาย วุตฺตํ, เตเนว วุตฺตํ ‘‘สกสญฺญาย คหิตตฺตา ปนสฺส ปาราชิกํ นตฺถี’’ติ, อปิจ ‘‘อนาปตฺติ โส วา เทติ, ตสฺส วา วิสฺสสนฺโต คณฺหาตี’’ติ วจนโตปิ ตํ สิทฺธเมวฯ เอตฺตาวตา ตาวกาลิกํ กตฺวา ทินฺนํ อจฺฉินฺทนฺตสฺส อนาปตฺติ สาธิตา โหติฯ ‘‘อมฺหากํ สนฺติเก อุปชฺฌํ คณฺหิสฺสตี’’ติอาทิวจนํ สามเณรสฺส ทานํ ทีเปติ, ตญฺจ อิธ นาธิปฺเปตํฯ ปาฬิยํ (ปารา. 633-634) อุปสมฺปนฺเน ติกปาจิตฺติยํ วิย อนุปสมฺปนฺเน ติกทุกฺกฏมฺปิ อาคตนฺติ เจ? น, ตทธิปฺปายาชานนโตฯ อนุปสมฺปนฺนกาเล เอวํ ทตฺวา อญฺญสฺส สนฺติเก อุปสมฺปนฺนํ ทิสฺวา กุปิโต เจ อจฺฉินฺทติ, อุปสมฺปนฺนสฺเสว วา ‘‘สิกฺขํ ปจฺจกฺขาย ตุมฺหากํ สนฺติเก อุปสมฺปชฺชิสฺสามี’’ติ วทนฺตสฺส ทตฺวา ปุน อจฺฉินฺทติ เจ, นิสฺสคฺคิยนฺติ อยเมตฺถ อธิปฺปาโยฯ

[633] สกิํ อาณตฺโต พหุกมฺปิ อจฺฉินฺทติ, นิสฺสคฺคิยนฺติ เอกพทฺธตฺตา เอกํ ปาจิตฺติยํ, ตํ สนฺธาเยตํ วุตฺตํ ‘‘อาณตฺโต พหูนิ คณฺหาติ, เอกํ ปาจิตฺติย’’นฺติฯ มาติกาฏฺฐกถายํ ปน ‘‘วตฺถุคณนาย อาปตฺติโย’’ติ วุตฺตํ, ตํ อาณตฺติยา พหุตฺตา ‘‘สพฺพานิ คณฺหา’’ติ วทนฺตสฺส คาหํ สนฺธาย วุตฺตํ, เตเนว ตตฺถ วุตฺตํ ‘‘เอกวาจาย สมฺพหุลา อาปตฺติโย’’ติฯ