พาหิรนิทานกถาวณฺณนา

ตทงฺควินยาทิเภเทน วินยสฺสพหุตฺตา วินโย ตาว ววตฺถเปตพฺโพฯ ‘‘พุทฺเธน ธมฺโม วินโย จ วุตฺโต’’ติ ปุพฺเพ วุตฺตตฺตา อิทานิ ‘‘วุตฺตํ เยนา’’ติ น วตฺตพฺพนฺติ เจ? ตสฺส เอวมาทิวจนํ สนฺธาย วุตฺตนฺติ สมฺพนฺโธฯ ธาริตํ เยน จาภตํฯ ยตฺถปฺปติฏฺฐิตญฺเจตนฺติ วจนํ สกลมฺปิ วินยปิฏกํ สนฺธาย วุตฺตํฯ อตฺตปจฺจกฺขวจนํ น โหตีติ อาหจฺจ ภาสิตํ น โหตีติ อธิปฺปาโยฯ น หิ ภควโต อตีตาทีสุ อปฺปจฺจกฺขํ กิญฺจิ อตฺถิฯ ยทิ อตฺตปจฺจกฺขวจนํ น โหติ, ปทโสธมฺมาปตฺติํ น ชเนยฺยาติ เจ? น, สาวกภาสิตสฺสปิ ปทโสธมฺมาปตฺติชนนโตฯ นิยมาภาวา อติปฺปสงฺโคติ เจ? น, ปทโสธมฺมสิกฺขาปทฏฺฐกถายํ ‘‘สงฺคีติตฺตยํ อารุฬฺโห’’ติ วิเสสิตตฺตาฯ ตถา อฏฺฐกถายมฺปิ สงฺคีติํ อารุฬฺหตฺตา ‘‘ขนฺธานญฺจ ปฏิปาฏิ…เป.… สํสาโรติ ปวุจฺจตี’’ติ (ธ. ส. อฏฺฐ. นิทานกถา; วิภ. อฏฺฐ. 226 สงฺขารปทนิทฺเทส) เอวมาทิวจนํ, ยญฺจ สงฺคีติอารุฬฺหกฺกมานุคตํ, ตํ ปทโสธมฺมาปตฺติํ ชเนตีติ อายสฺมา อุปติสฺโสฯ