เมนู

12. ทุพฺพจสิกฺขาปทวณฺณนา

[424] ปตํ ปติตํ วิวริ วิวฏฺฏยิฯ เอกโต อุสฺสาเรติ จ คิฬิตโต ฐเปติ จฯ เอกปํสุถุปกนทีสงฺขํ ทีฆมูลกปณฺณเสวาลํ เสวาลํ ทณฺฑิสิปิปฺปริํ ปณกํ เปสิฏฺฐิํ นิสฺสาเรติฯ ติลพีชกนฺติ สุขุมมูลปณฺณกํ หุตฺวา อุทกปิฏฺเฐ ปตฺถริกํ อุทกปปฺปฏกํ นิสฺสาเรติฯ

[425-6] ‘‘ทุพฺพจฺจชาติโก’’ติปิ ปฐนฺติฯ อปทาเนนาติ ปุราณกมฺเมนฯ ‘‘กิํ ปุพฺเพปิ มยํ เอวรูปํ กโรมาติอาทินา เอกูนวีสตี’’ติ มหาปจฺจริยํ กิร วุตฺตํฯ มหาอฏฺฐกถายญฺจ อนุมานสุตฺตฏฺฐกถายญฺจ ‘‘โสฬสวตฺถุกา’’ติ วุตฺตํ, ตํ สเมติฯ

ทุพฺพจสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

13. กุลทูสกสิกฺขาปทวณฺณนา

[431] น เกวลํ วิหาโร เอว กีฏาคิริ, โสปิ คาโม ‘‘กีฏาคิริ’’จฺเจว วุจฺจติฯ คามญฺหิ สนฺธาย ปรโต ‘‘น อสฺสชิปุนพฺพสุเกหิ ภิกฺขูหิ กีฏาคิริสฺมิํ วตฺถพฺพ’’นฺติ วุตฺตํฯ เอกสํวจฺฉเร ทฺวิกฺขตฺตุํ วสฺสติ กิร, ตํ สนฺธาย ‘‘ทฺวีหิ เมเฆหี’’ติ วุตฺตํฯ สมธิกนฺติ ฉ ชเน สนฺธายฯ อกตวตฺถุนฺติ นวํ อฏฺฐุปฺปตฺติํฯ ‘‘ชาภิสุมนาทิคจฺฉํ อลฺลานํ หริตานํ เอวา’’ติ ลิขิตํฯ ภูตคามพีชคามเภทโต ปเนส เภโทฯ วตตฺถายาติ วติอตฺถายฯ ยํกิญฺจีติ โสทกํ วา นิรุทกํ วาฯ อารามาทิอตฺถายาติ วนราชิกาทิอตฺถายฯ มาลาวจฺฉโรปนํ กุลทูสกํเยว สนฺธาย, คนฺถนาทิสพฺพํ น สนฺธาย วุตฺตนฺติฯ กถํ ปญฺญายตีติ เจ? ตํ ทสฺเสตุํ ‘‘พุทฺเธน ธมฺโม’’ติอาทิฯ ‘‘อาเวฬํ อาพิฬ’’นฺติปิ ปาโฐฯ

โคปฺผนนฺติ คนฺถนํฯ เวฐิมนฺติ ตคฺคติกเมวฯ เวธิมํ อญฺเญน เกนจิ ปุปฺผํ เวเธตฺวา กตํ กณฺฏกมฺปิ พนฺธิตุนฺติ เอตฺถ ‘‘สยํ วิชฺฌนตฺถํ น วฏฺฏติฯ อญฺญสฺสตฺถาย วฏฺฏตี’’ติ วทนฺติฯ ชาลมยํ วิตานํ ชาลวิตานํปุปฺผปฏิจฺฉกํ ควกฺขํ วิย สฉิทฺทํ กโรนฺติฯ ตาลปณฺณคุฬกนฺติ ตาลปณฺณมยํ ปุน กตมฺปิ ปฏิฉิชฺชกเมวฯ