เมนู

9. โอวาทูปสงฺกมนสิกฺขาปทวณฺณนา

นวเม อนฺวทฺธมาสนฺติ อทฺธมาเส อทฺธมาเสฯ อุโปสถปุจฺฉกนฺติ อุโปสถปุจฺฉนํฯ โอวาทูปสงฺกมนนฺติ โอวาทตฺถาย อุปสงฺกมนํฯ ตํ อติกฺกาเมนฺติยาติ เอตฺถ ภิกฺขุนีหิ เตรเส วา จาตุทฺทเส วา อารามํ คนฺตฺวา ‘‘อยํ อุโปสโถ จาตุทฺทโส ปนฺนรโส’’ติ ปุจฺฉิตพฺพํ, อุโปสถทิวเส นิทานวณฺณนายํ วุตฺตนเยน โอวาทูปสงฺกมนํ ยาจิตพฺพํฯ ยา ภิกฺขุนี วุตฺตปฺปกาเร กาเล ตทุภยํ น กโรติ, สา ตํ อติกฺกาเมติ นาม, ตสฺสา ‘‘อุโปสถมฺปิ น ปุจฺฉิสฺสามิ, โอวาทมฺปิ น ยาจิสฺสามี’’ติ ธุรํ นิกฺขิตฺตมตฺเต ปาจิตฺติยํฯ

สาวตฺถิยํ สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ อุโปสถโอวาทานํ อปุจฺฉนอยาจนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ , อนาปตฺติ อฏฺฐมสทิสาเยวฯ อุโปสโถวาทานํ อปุจฺฉนอยาจนายํ ธุรนิกฺเขโป, อนุญฺญาตการณาภาโวติ อิมาเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ สมนุภาสนสทิสานีติฯ

โอวาทูปสงฺกมนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

10. ปสาเขชาตสิกฺขาปทวณฺณนา

ทสเม ปสาเขติ นาภิยา เหฏฺฐา ชาณุมณฺฑลานํ อุปริปเทเสฯ ตโต หิ ยสฺมา รุกฺขสฺส สาขา วิย อุโภ อูรู ปภิชฺชิตฺวา คตา, ตสฺมา โส ‘‘ปสาโข’’ติ วุจฺจติ, ตสฺมิํ ปสาเขฯ คณฺฑนฺติ ยํกิญฺจิ คณฺฑํฯ รุธิตนฺติ วณํฯ เภทาเปยฺย วาติอาทีสุ สเจ ‘‘ภินฺท ผาเลหี’’ติ สพฺพานิ อาณาเปติ, โส จ ตเถว กโรติ, ฉ ทุกฺกฏานิ ฉ จ ปาจิตฺติยานิฯ อถาปิ ‘‘ยํกิญฺจิ เอตฺถ กตฺตพฺพํ, ตํ สพฺพํ กโรหี’’ติ เอวํ อาณาเปติ, โส จ สพฺพานิปิ เภทนาทีนิ กโรติ, เอกวาจาย ฉ ทุกฺกฏานิ ฉ จ ปาจิตฺติยานิฯ สเจ ปน เภทนาทีสุ เอกํเยว ‘‘อิทํ นาม กโรหี’’ติ อาณาเปติ, โส จ สพฺพานิ กโรติฯ ยํ อาณตฺตํ, ตสฺเสว กรเณ ปาจิตฺติยํฯ

สาวตฺถิยํ อญฺญตรํ ภิกฺขุนิํ อารพฺภ ปสาเข ชาตํ คณฺฑํ ปุริเสน เภทาปนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, อปโลเกตฺวา วา วิญฺญุํ วา ยํกญฺจิ ทุติยิกํ คเหตฺวา เอวํ กโรนฺติยา, อุมฺมตฺติกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ ปสาเข ชาตตา, อนปโลกนํ, ทุติยิกาภาโว, ปุริเสน เภทาทีนํ การาปนนฺติ อิมาเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ กถินสทิสานิ, อิทํ ปน กิริยากิริยนฺติฯ

ปสาเขชาตสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

อารามวคฺโค ฉฏฺโฐฯ

7. คพฺภินีวคฺโค

1. คพฺภินีสิกฺขาปทวณฺณนา

คพฺภินิวคฺคสฺส ปฐเม ‘‘คพฺภินี’’ติ ชานิตฺวา อุปชฺฌายาย วุฏฺฐาเปนฺติยา คณปริเยสนาทีสุ จ ญตฺติกมฺมวาจาทฺวเย จ ทุกฺกฏํ, กมฺมวาจาปริโยสาเน ปาจิตฺติยํฯ

สาวตฺถิยํ สมฺพหุลา ภิกฺขุนิโย อารพฺภ คพฺภินิํ วุฏฺฐาปนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, คพฺภินิยา เวมติกาย อคพฺภินิยา คพฺภินิสญฺญาย เจว เวมติกาย จ ทุกฺกฏํฯ อุโภสุ อคพฺภินิสญฺญาย, อุมฺมตฺติกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ คพฺภินิตา, ‘คพฺภินี’ติ ชานนํ, วุฏฺฐาปนนฺติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ อทินฺนาทานสทิสานิ, อิทํ ปน ปณฺณตฺติวชฺชํ, ติจิตฺตํ, ติเวทนนฺติฯ

คพฺภินีสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

2. ปายนฺตีสิกฺขาปทวณฺณนา

ทุติเย ปายนฺตินฺติ ถญฺญํ ปายมานํ, ยํ ปาเยติ, ตสฺส มาตา วา, ธาติ วาฯ อิทํ วตฺถุมตฺตเมเวตฺถ วิเสโส, เสสํ ปฐมสิกฺขาปทสทิสเมวาติฯ

ปายนฺตีสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

3. ปฐมสิกฺขมานสิกฺขาปทวณฺณนา

ตติเย ทฺเว วสฺสานีติ ปวารณาวเสน ทฺเว สํวจฺฉรานิฯ ฉสุ ธมฺเมสูติ ปาณาติปาตาเวรมณิอาทีสุ วิกาลโภชนาเวรมณิปริโยสาเนสุ ฉสุ สิกฺขาปเทสุฯ อสิกฺขิตสิกฺขนฺติ ปทภาชเน (ปาจิ. 1077) วุตฺตนเยเนว อทินฺนสิกฺขํ วา กุปิตสิกฺขํ วาฯ สิกฺขมานํ วุฏฺฐาเปยฺยาติ เตสุ ฉสุ ธมฺเมสุ สิกฺขนโต, เต วา สิกฺขาสงฺขาเต ธมฺเม มานนโต เอวํลทฺธนามํ อนุปสมฺปนฺนํ อุปสมฺปาเทยฺยฯ ปาจิตฺติยนฺติ ปฐมสิกฺขาปเท วุตฺตนเยเนว กมฺมวาจาปริโยสาเน ปาจิตฺติยํฯ