สาวตฺถิยํ ถุลฺลนนฺทํ อารพฺภ สญฺจิจฺจ อผาสุกรณวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, ติกปาจิตฺติยํ, อนุปสมฺปนฺนาย ติกทุกฺกฏํ, น อผาสุกามตาย, อาปุจฺฉา ปุรโต จงฺกมนาทีนิ กโรนฺติยา, อุมฺมตฺติกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ อุปสมฺปนฺนตา, อผาสุกามตา, อผาสุกรณํ, อนาปุจฺฉนนฺติ อิมาเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ อทินฺนาทานสทิสานิ, อิทํ ปน กิริยากิริยํ, ทุกฺขเวทนนฺติฯ

อผาสุกรณสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. นอุปฏฺฐาปนสิกฺขาปทวณฺณนา

จตุตฺเถ ทุกฺขิตนฺติ คิลานํฯ สหชีวินินฺติ สทฺธิวิหารินิํฯ เนว อุปฏฺฐเหยฺยาติ ตสฺสา อุปฏฺฐานํ สยํ วา อกโรนฺติยา, ปเรหิ วา อกาเรนฺติยา ธุรํ นิกฺขิตฺตมตฺเต ปาจิตฺติยํฯ

สาวตฺถิยํ ถุลฺลนนฺทํ อารพฺภ ทุกฺขิตํ สหชีวินิํ อนุปฏฺฐานวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, อนฺเตวาสินิยา วา อนุปสมฺปนฺนาย วา ทุกฺกฏํ, ทสสุ อญฺญตรนฺตราเย สติ ปริเยสิตฺวา อลภนฺติยา, คิลานาย, อาปทาสุ, อุมฺมตฺติกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ คิลานตา, สทฺธิวิหาริตา, อนุญฺญาตการณาภาโว, อุปฏฺฐาเน ธุรนิกฺเขโปติ อิมาเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ สมนุภาสนสทิสานีติฯ

นอุปฏฺฐาปนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. นิกฺกฑฺฒนสิกฺขาปทวณฺณนา

ปญฺจเม อุปสฺสยํ ทตฺวาติ สกวาฏพทฺธํ อตฺตโน ปุคฺคลิกวิหารํ ทตฺวาฯ นิกฺกฑฺเฒยฺยาติ พหูนิปิ ทฺวารานิ เอกปฺปโยเคน นิกฺกฑฺเฒนฺติยา เอกา อาปตฺติ, นานาปโยเคหิ ปโยคคณนาย อาปตฺติโย, อาณตฺติยมฺปิ เอเสว นโยฯ สเจ ปน ‘‘อิมญฺจิมญฺจ ทฺวารํ อติกฺกาเมหี’’ติ อาณาเปติ, เอกาย อาณตฺติยา เอว ทฺวารคณนาย อาปตฺติโยฯ