เมนู

30…เป.…32. สมติตฺติกสิกฺขาปทวณฺณนา

จตุตฺเถ สมติตฺติกนฺติ สมปุณฺณํ สมภริตํ อธิฏฺฐานุปคปตฺตสฺส อนฺโตมุขวฏฺฏิเลขํ อนติกฺกมิตฺวา รจิตํฯ ปิณฺฑปาตนฺติ ยํกิญฺจิ ยาวกาลิกํฯ อนธิฏฺฐานุปเค ปน ยาวกาลิกํ ยามกาลิกาทีนิ จ ยตฺถกตฺถจิ ถูปีกตานิปิ วฏฺฏนฺติ, ยํ ปน ทฺวีสุ ปตฺเตสุ คเหตฺวา เอกํ ปูเรตฺวา วิหารํ หรติ, ยํ วา ปกฺขิปิยมานํ ปูวอุจฺฉุกฺขณฺฑผลาผลาทิ เหฏฺฐา โอโรหติ , ตกฺโกลวฏํสกาทโย วา อุปริ ฐเปตฺวา ทิยฺยนฺติ, ยญฺจ ปณฺเณ วา ถาลเก วา ปกฺขิปิตฺวา ปตฺตมตฺถเก ฐปิตํ โหติ, น ตํ ถูปีกตํ นาม, ตสฺมา ตํ สพฺพํ วฏฺฏติฯ อิธ ปน คิลานสฺสาปิ อนาปตฺติ นตฺถิ, ตสฺมา เตนปิ สมติตฺติโกเยว คเหตพฺโพฯ สพฺพตฺถ ปน ปฏิคฺคเหตุเมว น วฏฺฏติ, ปฏิคฺคหิตํ ปน สุปฺปฏิคฺคหิตํ ปริภุญฺชิตุํ วฏฺฏติฯ ปญฺจมฉฏฺฐานิ วุตฺตนยาเนวฯ

33-34. สปทานสิกฺขาปทวณฺณนา

สตฺตเม สปทานนฺติ ตตฺถ ตตฺถ โอธิํ อกตฺวา อนุปฏิปาฏิยาฯ โย ปน อญฺเญสํ วา เทนฺโต, อญฺญภาชเน วา อากิรนฺโต ตโต ตโต โอมสติ, ตสฺส, อุตฺตริภงฺคญฺจ อุปฺปฏิปาฏิยา คณฺหนฺตสฺสาปิ อิธ อนาปตฺติฯ อฏฺฐมํ วุตฺตนยเมวฯ

35. ถูปกตสิกฺขาปทวณฺณนา

นวเม ถูปกโตติ มตฺถกโต เวมชฺฌโตติ อตฺโถฯ โย ปน ปริตฺตเก เสเส เอกโต สงฺกฑฺฒิตฺวา โอมทฺทิตฺวา ภุญฺชติ, ตสฺสาปิ อนาปตฺติฯ

36. โอทนปฺปฏิจฺฉาทนสิกฺขาปทวณฺณนา

ทสเม ยสฺส ภตฺตสามิกา มาฆาตสมยาทีสุ พฺยญฺชนํ ปฏิจฺฉาเทตฺวา เทนฺติ, โย จ น ภิยฺโยกมฺยตาย ปฏิจฺฉาเทติ, เตสํ อนาปตฺติ, คิลานสฺส ปน อนาคตตฺตา อาปตฺติเยวฯ

37. สูโปทนวิญฺญตฺติสิกฺขาปทวณฺณนา

เอกาทสเม ญาตกานํ วา ปวาริตานํ วา อญฺญสฺสตฺถาย อตฺตโน ธเนนาติ อิทํ อนาปตฺติยํ อธิกํฯ

38. อุชฺฌานสญฺญีสิกฺขาปทวณฺณนา

ทฺวาทสเม อุชฺฌาเน สญฺญา อุชฺฌานสญฺญา, สา อสฺส อตฺถีติ อุชฺฌานสญฺญีฯ อิธาปิ คิลาโน น มุจฺจติ, ‘‘ทสฺสามี’’ติ วา, ‘‘ทาเปสฺสามี’’ติ วา โอโลเกนฺตสฺส ปน, น อุชฺฌานสญฺญิสฺส จ อนาปตฺติฯ

39. กพฬสิกฺขาปทวณฺณนา

เตรสเม นาติมหนฺตนฺติ มยูรณฺฑํ อติมหนฺตํ, กุกฺกุฏณฺฑํ อติขุทฺทกํ, เตสํ เวมชฺฌปฺปมาณํฯ มูลขาทนียาทิเภเท ปน สพฺพขชฺชเก ผลาผเล จ อนาปตฺติฯ

40. อาโลปสิกฺขาปทวณฺณนา

จุทฺทสเม ปริมณฺฑลนฺติ อทีฆํฯ อิธ ปน ขชฺชกผลาผเลหิ สทฺธิํ อุตฺตริภงฺเคปิ อนาปตฺติฯ

41-42. อนาหฏสิกฺขาปทวณฺณนา

ปนฺนรสเม อนาหเฏติ อนาหริเต, มุขทฺวารํ อสมฺปตฺเตติ อตฺโถฯ โสฬสเม สพฺพหตฺถนฺติ สกลํ หตฺถํฯ

43. สกพฬสิกฺขาปทวณฺณนา

สตฺตรสเม สกพเฬนาติ เอตฺถ ยตฺตเกน วจนํ อปริปุณฺณํ โหติ, ตตฺตเก สติ กเถนฺตสฺส อาปตฺติฯ โย ปน ธมฺมํ กเถนฺโต หริฏกาทีนิ มุเข ปกฺขิปิตฺวา กเถติ, ยตฺตเกน วจนํ อปริปุณฺณํ น โหติ, ตตฺตเก มุขมฺหิ สติ วฏฺฏติฯ

44. ปิณฺฑุกฺเขปกสิกฺขาปทวณฺณนา

อฏฺฐารสเม ปิณฺฑุกฺเขปกนฺติ ปิณฺฑํ อุกฺขิปิตฺวา อุกฺขิปิตฺวา, อิธาปิ ขชฺชกผลาผเลสุ อนาปตฺติฯ

45. กพฬาวจฺเฉทกสิกฺขาปทวณฺณนา

เอกูนวีสติเม กพฬาวจฺเฉทกนฺติ กพฬํ อวจฺฉินฺทิตฺวา อวจฺฉินฺทิตฺวา, อิธ ขชฺชกผลาผเลหิ สทฺธิํ อุตฺตริภงฺเคปิ อนาปตฺติฯ

46. อวคณฺฑการกสิกฺขาปทวณฺณนา

วีสติเม อวคณฺฑการกนฺติ มกฺกโฏ วิย คณฺเฑ กตฺวา กตฺวา, อิธ ผลาผลมตฺตเก อนาปตฺติฯ

47. หตฺถนิทฺธุนกสิกฺขาปทวณฺณนา

เอกวีสติเม หตฺถนิทฺธุนกนฺติ หตฺถํ นิทฺธุนิตฺวา นิทฺธุนิตฺวา, อนาปตฺติยํ ปเนตฺถ ‘‘กจวรํ ฉฑฺเฑนฺโต หตฺถํ นิทฺธุนาตี’’ติ (ปาจิ. 623) อิทํ อธิกํฯ