ภคฺเคสุ สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ โชติํ สมาทหิตฺวา วิสิพฺพนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, ‘‘อคิลาโน, อญฺญตฺร ตถารูปปฺปจฺจยา’’ติ อิมาเนตฺถ ทฺเว อนุปญฺญตฺติโย, สาธารณปญฺญตฺติ, สาณตฺติกํ, ติกปาจิตฺติยํ, คิลานสฺส อคิลานสญฺญิโน, เวมติกสฺส วา ทุกฺกฏํ, ตถา ปฏิลาตํ อุกฺขิปนฺตสฺส, ตญฺจ อวิชฺฌาตํ อุกฺขิปิตฺวา ยถาฐาเน ฐเปนฺตสฺสฯ วิชฺฌาตํ ปน ชาลยโต ปาจิตฺติยเมวฯ คิลานสฺส คิลานสญฺญิสฺส , อญฺเญน กตํ วา วีตจฺจิตงฺคารํ วา วิสิพฺเพนฺตสฺส, ปทีปโชติกชนฺตาฆราทิเก ตถารูปปฺปจฺจเย, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ อคิลานตา, อนุญฺญาตการณาภาโว, วิสิพฺเพตุกามตา, สมาทหนนฺติ อิมาเนตฺถ จตฺตาริ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ สญฺจริตฺเต วุตฺตนเยเนว เวทิตพฺพานีติฯ

โชติสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

7. นหานสิกฺขาปทวณฺณนา

สตฺตเม นหาเยยฺยาติ โย ภิกฺขุ มชฺฌิมเทเส นหานทิวสโต ปฏฺฐาย อทฺธมาเส อปุณฺเณ อญฺญตฺร สมยา ‘‘นหายิสฺสามี’’ติ จุณฺณํ วา มตฺติกํ วา อภิสงฺขโรติ, ตสฺส ตโต ปฏฺฐาย สพฺพปฺปโยเคสุ ทุกฺกฏํ, นหานปริโยสาเน ปาจิตฺติยํฯ สมเยสุ ปริเวณสมฺมชฺชนมตฺตมฺปิ กมฺมสมโย, อทฺธโยชนํ คนฺตุกามสฺส, คจฺฉโต, คตสฺส วา อทฺธานคมนสมโย, สรเชน วาเตน โอกิณฺณสฺส ทฺวีสุ วา ตีสุ วา อุทกผุสิเตสุ กาเย ปติเตสุ วาตวุฏฺฐิสมโยติ เวทิตพฺโพฯ เสสํ อุตฺตานเมวฯ

ราชคเห สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ น มตฺตํ ชานิตฺวา นหายนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, ‘‘อญฺญตฺร สมยา’’ติ อยเมตฺถ ฉพฺพิธา อนุปญฺญตฺติ, สาธารณปญฺญตฺติ, อนาณตฺติกํ, ติกปาจิตฺติยํ, อติเรกทฺธมาเส อูนกสญฺญิโน, เวมติกสฺส วา ทุกฺกฏํฯ อติเรกสญฺญิสฺส, สมเย วา นหายนฺตสฺส, โย วา นทีปารํ คจฺฉนฺโต วาลุกํ อุกฺกิริตฺวา กตอาวาเฏสุปิ นหายติ, ตสฺส, ปจฺจนฺติเม ชนปเท สพฺเพสํ, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ

มชฺฌิมเทโส, อูนกทฺธมาเส นหานํ, สมยานํ วา นทีปารคมนสฺส วา อาปทานํ วา อภาโวติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ เอฬกโลมสทิสาเนวาติฯ

นหานสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

8. ทุพฺพณฺณกรณสิกฺขาปทวณฺณนา

อฏฺฐเม อลภีติ ลโภ, ลโภ เอว ลาโภ, กิํ อลภิ? จีวรํ, กีทิสํ? นวํ, อิติ ‘‘นวจีวรลาเภนา’’ติ วตฺตพฺเพ อนุนาสิกโลปํ อกตฺวา นวํจีวรลาเภนาติ วุตฺตํ, ปฏิลทฺธนวจีวเรนาติ อตฺโถฯ มชฺเฌ ฐิตปททฺวเย ปนาติ นิปาตมตฺตํฯ ภิกฺขุนาติ เยน ลทฺธํ, ตสฺส นิทสฺสนํ, เสสํ ปทตฺถโต อุตฺตานเมวฯ อยํ ปเนตฺถ วินิจฺฉโย – นิวาสนปารุปนุปคํ จีวรํ ลภิตฺวา ตสฺส นิฏฺฐิตรชนสฺส ยสฺมิํ วา ตสฺมิํ วา ปเทเส กํสนีเลน วา ปตฺตนีเลน วา กทฺทเมน วา เยน เกนจิ กาฬเกน วา โมรกฺขิมณฺฑลมงฺคุลปิฏฺฐีนํ อญฺญตรปฺปมาณํ กปฺปพินฺทุํ อาทิยิตฺวา ตํ จีวรํ ปริภุญฺชิตพฺพํ, อนาทิยิตฺวา ปริภุญฺชนฺตสฺส ปาจิตฺติยํฯ

สาวตฺถิยํ สมฺพหุเล ภิกฺขู อารพฺภ อตฺตโน จีวรอชานนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, สาธารณปญฺญตฺติ, อนาณตฺติกํ, ติกปาจิตฺติยํ, อาทินฺเน อนาทินฺนสญฺญิโน, เวมติกสฺส วา ทุกฺกฏํฯ อาทินฺนสญฺญิสฺส , กปฺเป นฏฺเฐ, กปฺปกโตกาเส ชิณฺเณ, กปฺปกเตน อกปฺปกเต สํสิพฺพิเต, ปจฺฉา อาโรปิเตสุ อคฺคฬอนุวาตปริภณฺเฑสุ ตํ ปริภุญฺชนฺตสฺส, อุมฺมตฺตกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ วุตฺตปฺปการสฺส จีวรสฺส อกตกปฺปกตา, น นฏฺฐจีวราทิตา, นิวาสนํ วา ปารุปนํ วาติ อิมาเนตฺถ ตีณิ องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ เอฬกโลมสทิสานิ, อิทํ ปน กิริยากิริยนฺติฯ

ทุพฺพณฺณกรณสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ