เมนู

3. หสธมฺมสิกฺขาปทวณฺณนา

ตติเย อุทเก หสธมฺเมติ อุทกกีฬา วุจฺจติฯ ตสฺมา โย ภิกฺขุ อุปริโคปฺผเก อุทเกเยว คจฺฉนฺโต หสาธิปฺปาโย นิมุชฺชติ วา อุมฺมุชฺชติ วา, ตสฺส นิมุชฺชนาทีนํ อตฺถาย โอตรนฺตสฺส หตฺถวาเร ปทวาเร ทุกฺกฏํ, นิมุชฺชนุมฺมุชฺชเนสุ ปโยเค ปโยเค ปาจิตฺติยํ, นิมุชฺชิตฺวา อนฺโตอุทเกเยว คจฺฉนฺตสฺส หตฺถวารปทวาเรสุ, ตรนฺตสฺส วา เยน เยน องฺเคน ตรติ, ตสฺส ตสฺส ปโยเค ปโยเค ปาจิตฺติยํฯ

สาวตฺถิยํ สตฺตรสวคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ อุทเก กีฬนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, สาธารณปญฺญตฺติ, อนาณตฺติกํ, ติกปาจิตฺติยํ, อุทเก อหสธมฺเม หสธมฺมสญฺญิโน, เวมติกสฺส วา ทุกฺกฏํ, ตถา นาวาย กีฬโต หตฺเถน วา ปาเทน วา กฏฺเฐน วา กถลาย วา อุทกํ ปหรโต, ภาชนคตํ อุทกํ วา กญฺชิกาทีนิ วา จิกฺขลฺลํ วา ขิปนกีฬาย กีฬโต ทุกฺกฏํฯ อตฺถโชตกํ ปน อกฺขรํ ฉินฺทิตุํ วฏฺฏติฯ น หสาธิปฺปายสฺส, สติ กรณีเย โอตริตฺวา นิมุชฺชนาทีนิ กโรนฺตสฺส, ปารํ คจฺฉโต, อาปทาสุ, อุมฺมตฺตกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ อุปริโคปฺผกตา, หสาธิปฺปาเยน กีฬนนฺติ อิมาเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ ปฐมปาราชิกสทิสานีติฯ

หสธมฺมสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

4. อนาทริยสิกฺขาปทวณฺณนา

จตุตฺเถ อนาทริเยติ ปุคฺคลสฺส วา ธมฺมสฺส วา อนาทรกรเณฯ ตสฺมา โย ภิกฺขุ อุปสมฺปนฺเนน ปญฺญตฺเตน วุจฺจมาโน ตสฺส วา วจนํ อกตฺตุกามตาย, ตํ วา ธมฺมํ อสิกฺขิตุกามตาย อนาทริยํ กโรติ, ตสฺส ตสฺมิํ อนาทริเย ปาจิตฺติยํฯ

โกสมฺพิยํ ฉนฺนตฺเถรํ อารพฺภ อนาทริยกรณวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, สาธารณปญฺญตฺติ, อนาณตฺติกํ, ติกปาจิตฺติยํ, อนุปสมฺปนฺเน ติกทุกฺกฏํ, อุปสมฺปนฺเนน วา อนุปสมฺปนฺเนน วา ‘‘อิทํ น สลฺเลขาย สํวตฺตตี’’ติอาทินา นเยน อปญฺญตฺเตน วุจฺจมานสฺส อนาทริเยปิ ทุกฺกฏเมวฯ ปเวณิอาคตํ ปน อุคฺคหํ คเหตฺวา ‘‘เอวํ อมฺหากํ อาจริยานํ อุคฺคโห ปริปุจฺฉา’’ติ (ปาจิ. 344) ภณนฺตสฺส, อุมฺมตฺตกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ อุปสมฺปนฺนสฺส ปญฺญตฺเตน วจนํ, อนาทริยกรณนฺติ อิมาเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ อทินฺนาทานสทิสานิ, อิทํ ปน ทุกฺขเวทนนฺติฯ

อนาทริยสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

5. ภิํสาปนสิกฺขาปทวณฺณนา

ปญฺจเม ภิํสาเปยฺยาติ ภิํสาปนตฺถํ รูปาทีนิ อุปสํหเรยฺย, ภยานกกถํ วา กเถยฺยฯ โส ปน ภายตุ วา, มา วา, อิตรสฺส ปาจิตฺติยํฯ

สาวตฺถิยํ ฉพฺพคฺคิเย ภิกฺขู อารพฺภ ภิํสาปนวตฺถุสฺมิํ ปญฺญตฺตํ, สาธารณปญฺญตฺติ, อนาณตฺติกํ, ติกปาจิตฺติยํฯ อนุปสมฺปนฺเน ติกทุกฺกฏํ, น ภิํสาเปตุกามสฺส ตถา กโรโต, อุมฺมตฺตกาทีนญฺจ อนาปตฺติฯ อุปสมฺปนฺนตา, ตสฺส ทสฺสนสวนวิสเย ภิํสาเปตุกามตาย วายามนนฺติ อิมาเนตฺถ ทฺเว องฺคานิฯ สมุฏฺฐานาทีนิ อนนฺตรสิกฺขาปทสทิสาเนวาติฯ

ภิํสาปนสิกฺขาปทวณฺณนา นิฏฺฐิตาฯ

6. โชติสิกฺขาปทวณฺณนา

ฉฏฺเฐ วิสิพฺพนาเปกฺโขติ ตปฺปิตุกาโมฯ สมาทเหยฺยาติ ชาเลยฺย, อญฺญตฺร ตถารูปปฺปจฺจยาติ ปทีปุชฺชาลนํ วา ปตฺตปจนาทีสุ โชติกรณํ วาติ เอวรูปํ ปจฺจยํ วินาฯ ตตฺรายํ วินิจฺฉโย – สยํ สมาทหนฺตสฺส อรณิสณฺฐาปนโต ปฏฺฐาย ยาว ชาลา น อุฏฺฐหติ, ตาว สพฺพปฺปโยเคสุ ทุกฺกฏํ, ชาลุฏฺฐาเน ปาจิตฺติยํฯ สมาทหาเปนฺตสฺส อาณตฺติยา ทุกฺกฏํ, สกิํ อาณตฺเตน พหุมฺปิ สมาทหิเต เอกเมว ปาจิตฺติยํฯ